วิมลกีรฺตินิรฺเทศ สูตฺรมฺ
๑
นมะ สรฺวพุทฺธโพธิสตฺเวภฺยะ ๚
๑ เอวํ มยา ศฺรุตมฺ ฯ เอกสฺมินฺ สมเย ภควานฺ ไวศาลฺยํา วิหรติ สฺม , อามฺรปาลีวเน มหตา ภิกฺษุสมฺเฆน สารฺธมฺ อษฺฏาภิรฺ ภิกฺษุสหไสฺระ ,
๒ สรฺไวรฺ อรฺหทฺภิะ กฺษีณาสฺรไวรฺ นิะเกฺลไศรฺ วศีภูไตะ สุวิมุกฺตจิตฺไตะ สุวิมุกฺตปฺรชฺไญรฺ อาชาเนไยรฺ มหานาไคะ กฤตกฤตฺไยะ กฤตกรณีไยรฺ อปหฤตภาไรรฺ อนุปฺราปฺตสฺวการฺไถะ ปริกฺษีณภวสํโยชไนะ สมฺยคาชฺญาสุวิมุกฺตจิตฺไตะ สรฺวเจโตวศิปรมปารมิปฺราปฺไตะ ,
๓ ทฺวาตฺริํศตา จ โพธิสตฺวสหไสฺรรฺ อภิชฺญานาภิชฺญาไตะ สรฺไวรฺ มหาภิชฺญาปริกรฺมนิรฺยาไตะ , พุทฺธาธิษฺฐานาธิษฺฐิไตะ , สทฺธรฺมนครปาไละ , สทฺธรฺมปริคฺราหไกะ , มหาสิํหนาทนาทิภิะ , ทศทิคฺวิฆุษฺฏศพฺไทะ , สรฺวสตฺวานธฺเยษิตกลฺยาณมิไตฺระ , ตฺริรตฺนวํศานุปจฺเฉตฤภิะ , นิหตมารปฺรตฺยรฺถิไกะ , สรฺวปรปฺรวาทฺยนภิภูไตะ , สฺมฤติสมาธิธารณีสํปนฺไนะ , สรฺวนิวรณปรฺยุตฺถานวิคไตะ , อนาวรณวิโมกฺษปฺรติษฺฐิไตะ , อนาจฺเฉทฺยปฺรติภาไนะ , ทานทมนิยมสํยมศีลกฺษานฺติวีรฺยธฺยานปฺรชฺโญปายนิรฺยาไตะ , อนุปลมฺภานุตฺปตฺติกธรฺมกฺษานฺติสมนฺวาคไตะ , อไววรฺติกธรฺมจกฺรปฺรวรฺตไกะ , อลกฺษณมุทฺรามุทฺริไตะ , สรฺวสตฺเวนฺทฺริยชฺญานกุศไละ , สรฺวปรฺษทนภิภูตไวศารทฺยวิกฺรามิภิะ , มหาปุณฺยชฺญานสํภาโรปจิไตะ, ลกฺษณานุวฺยญฺชนสมลมฺกฤตกาไยะ , ปรมรูปธาริภิะ , อปคตภูษไณะ , เมรุศิขราภฺยุทฺคตยศะกีรฺติสมุทฺคไตะ , ทฤฒวชฺราธฺยาศยาเภทฺยพุทฺธธรฺมปฺรสาทปฺรติลพฺไธะ , ธรฺมรตฺนวิกรณามฤตชลสํปฺรวรฺษไกะ , สรฺวสตฺวรุตรวิตสฺวราณฺคโฆษวิศุทฺธสฺวไระ , คมฺภีรธรฺมปฺรตีตฺยาวตารานฺตานนฺตทฤษฺฏิวาสนานุสมฺธิสมุจฺฉินฺไนะ , วิคตภยสิํโหปมนาทิภิะ , ตุลฺยาตุลฺยสมติกฺรานฺไตะ , ธรฺมรตฺนปฺรชฺญาสมุทานีตมหาสารฺถวาไหะ , ฤชุสูกฺษฺมมฤทุทุรฺทฤศทุรนุโพธสรฺวธรฺมกุศไละ , อาคติสตฺวาศยมติํ อนุปฺรวิษฺฏชฺญานวิษยิภิะ อสมสมพุทฺธชฺญานาภิเษกาภิษิกฺไตะ , ทศพลไวศารทฺยาเวณิกพุทฺธธรฺมาธฺยาศยคไตะ , สรฺวาปายาทุรฺคติวินิปาโตตฺกฺษิปฺตปริไขะ , สมฺจินฺตฺยภวคตฺยุปปตฺติสมฺทรฺศยฺติฤภิะ , มหาไวทฺยราไชะ , สรฺวสตฺววินยวิธิชฺไญะ , ยถารฺหธรฺมภิอษชฺยปฺรโยคปฺรตฺยุกฺไตะ , อนนฺตคุณากรสมนฺวาคไตะ , อนนฺตพุทฺธกฺเษตฺรคุณวฺยูหสมลมฺกฤไตะ , อโมฆศฺรวณทรฺศไนะ , อโมฆปทวิกฺรไมะ , อปริมิตกลฺปโกฏีนิยุตศตสหสฺรคุณปริกีรฺตนาปรฺยนฺตคุเณาไฆะ ฯ
๔ ตทฺยถา สมทรฺศินา จ นาม โพธิสตฺเวน มหาสตฺเวน, สมวิษมทรฺศินา จ, สมาธิวิกุรฺวณราเชน จ, ธรฺเมศฺวเรณ จ, ธรฺมเกตุนา จ, ปฺรภาเกตุนา จ, ปฺรภาวฺยูเหน จ, มหาวฺยูเหน จ, รตฺนกูเฏน จ, ปฺรติภานกูเฏน จ, รตฺนมุทฺราหสฺเตน จ, นิตฺโยตฺกฺษิปฺตหสฺเตน จ, นิตฺโยปลกฤตหสฺเตน จ, นิตฺโยกณฺฐิเตน จ, นิตฺยปฺรหสิตปฺรมุทิเตนฺทฺริเยณ จ, ปฺราโมทฺยราเชน จ, เทวราเชน จ, ปฺรณิธิปฺรยาตปฺราปฺเตน จ, ปฺรติสํวิตฺปฺรณาทปฺราปฺเตน จ, คคนคญฺเชน จ, รตฺโนลฺกาธาริณา จ, รตฺนวีเรณ จ, รตฺนศฺริยา จ, รตฺนนนฺทินา จ, อินฺทฺรชาลินา จ, ชาลินีปฺรเภณ จ, อนารมฺพณธฺยายินา จ, ปฺรชฺญากูเฏน จ, รตฺนชเหน จ, มารปฺรมรฺทินา จ, วิทฺยุทฺเทเวน จ, วิกุรฺวณราเชน จ, ลกฺษณกูเฏน จ, ลกฺษณกูตสมติกฺรานฺเตน จ, สิํหโฆษาภิครฺชิตสฺวเรณ จ, ไศลศิขรสมฺฆฏฺฏนราเชน จ , คนฺธหสฺตินา จ , คชคนฺธหสฺตินา จ , สตโตทฺยุกฺเตน จ , อนิกฺษิปฺตธุเรณ จ , สุมตินา จ, สุชาเตน จ, ปทฺมศฺรีครฺเภณ จ, ปทฺมวฺยูเหน จ, อวโลกิเตศฺวเรณ จ, มหาสฺถามปฺราปฺเตน จ, พฺรหฺมชาลินา จ, รตฺนยษฺฏินา จ, มารชิเตน จ, กฺเษตฺราลมฺกฤเตน จ, มณิรตฺนจฺฉเตฺรณ จ, สุวรฺณจูเฑน จ, มณิจูเฑน จ, ไมเตฺรเยณ จ, มญฺชุศฺริยา จ กุมารภูเตน โพธิสตฺเวน มหาสตฺเวน, เอวํปฺรมุไขรฺ ทฺวาตฺริํศตา โพธิสตฺวสหไสฺระ ฯ
๕ ทศภิศฺ จ พฺรหฺมสหไสฺรรฺ ชฏิพฺรหฺมปฺรมุไขะ, อเนกาจฺ จตุรฺมหาทฺวีปกาลฺ โลกธาโตรฺ อภฺยาคไตรฺ ภควโต ทรฺศนาไย วนฺทนาไย ปรฺยุปาสนาไย ธฺรมศฺรวณาย จ ฯ เต ตตฺรอีว ปรฺษทิ สมฺนิปติตาะ ฯ ทฺวาทศ จ ศกฺรสหสฺราณฺยฺ อนฺยานฺเยภฺยศฺ จตุรฺมหาทฺวีปเกภฺโย ‘ภฺยาคตานิ ตตฺรอีว ปรฺษทิ สมฺนิปติตานฺยฺ อภูวนฺ ฯ ตถานฺเย ‘ปิ มเหศาขฺยมเหศาขฺยาะ ศกฺรพฺรหฺมโลกปาลเทวนาคยกฺษคนฺธรฺวาสุรครุฑกินฺนรมโหรคาสฺ ตตฺรอีว ปรฺษทิ สมฺนิปติตา อภูวนฺ สมฺนิษณฺณาะ ฯ ตถา จตสฺระ ปรฺษโท ภิกฺษุภิกฺษุณฺยุปาสโกปาสิกาศฺ โจปสมฺกฺรานฺตา อภูวนฺ ฯ
๖ ตตฺร ภควานฺ อเนกศตสหสฺรยา ปฺรษทา ปริวฤตะ ปุรสฺกฤโต ธรฺมํ เทศยติ สฺม ฯ สุเมรุรฺ อิว ปรฺวตราชะ สาครมธฺยาทฺ อภฺยุทฺคตะ สรฺวปรฺษทมฺ อภิภูย ภาสเต ตปติ วิโรจเต ศฺรีครฺเภ สิํหาสเน นิษณฺณะ ฯ
๗ อถ รตฺนากโร โพธิสตฺโว ลิจฺฉวิกุมาระ สารฺธํ ปญฺจมาไตฺรรฺ ลิจฺฉวิกุมารศไตะ สปฺตรตฺนมยานิ จฺฉตฺราณิ คฤหีตฺวา ไวศาลฺยํา มหานครฺยํา นิษฺกฺรมฺย เยนามฺรปาลีวนํ เยน จ ภควําสฺ เตโนปสมฺกฺรามตฺ ฯ อุปสมฺกฺรมฺย ภควตะ ปาเทา ศิรสา วนฺทิตฺวา ภควนฺตมฺ สปฺตกฤตฺวะ ปฺรทกฺษิณีกฤตฺย ยถา ปริคฤหีไตสฺ ไตศฺ ฉไตฺรรฺ ภควนฺตมฺ อภิจฺฉาทยุอติ สฺม ฯ อภิจฺฉาทฺไยกานฺเต สฺถิโต ‘ภูตฺ ฯ
๘ สมนฺตรนิะสฤษฺตานิ จ ตานิ รตฺนจฺฉตฺราณฺยฺ อถ ตาวทฺ เอว พุทฺธานุภาเวไนกํ มหารตฺนจฺฉตฺรํ สํสฺถิตมฺ ฯ เตน จ มหารตฺนจฺฉเตฺรณายํ ตฺริสาหสฺรมหาสาหโสฺร โลกธาตุะ สรฺวะ สมฺฉาทิตะ สมฺทฤศฺยเต สฺม ฯ ยศฺ จาสฺมิํสฺ ตฺริสาหสฺรมหาสาหเสฺร โลกธาตาวฺ อายามวิสฺตาระ, ส ตสฺมินฺ มหารตฺนจฺฉเตฺร สมฺทฤศฺยเต สฺม ฯ เย เจห ตฺริสาหสฺรมหาสาหเสฺร โลกธาเตา สุเมรโว มหาปรฺวตราชา หิมวนฺมุจิลินฺทมหามุจิลินฺทคนฺธมาทนรตฺนปรฺวตา วา จกฺรวาฑมหาจกฺรวาฑาะ, เต ‘ปิ สรฺเว ตสฺมินฺนฺ เอไวกมหารตฺนจฺฉเตฺร สมฺทฤศฺยนฺเต สฺม ฯ เย ‘ปีห ตฺริสาหสฺรมหาสาหเสฺร โลกธาเตา มหาสมุทฺรา วา สรสฺตฑาคานิ วา นทีกุนทฺยะ สฺรวนฺตฺโย วา ปฺรวหนฺติ, ตา อปิ สรฺวาสฺ ตสฺมินฺนฺ เอไวกมหารตฺนจฺฉเตฺร สมฺทฤศฺยนฺเต สฺม ฯ ยานฺยฺ อปีห ตฺริสาหสฺรมหาสาหเสฺร โลกธาเตา สูรฺยาจนฺทฺรมสํา วิมานานิ ตารารูปาณิ วา เทวภวนานิ วา นาคภวนานิ วา ยกฺษภวนานิ วา คนฺธรฺวาสุรครุฑกินฺนรมโหรคภวนานิ วา จาตุรฺมหาราชภวนานิ วา คฺรามนครนิคมราษฺฏฺรราชธานฺโย วา, ตานฺยฺ อปิ สรฺวาณิ ตสฺมินฺนฺ เอไวกมหารตฺนจฺฉเตฺร สมฺทฤศฺยนฺเต สฺม ฯ ยาปิ จ ทศทิศิ โลเก พุทฺธานํา ภควตํา ธรฺมเทศนา ปฺรวรฺตเต, สาปิ ตสฺมาทฺ เอไวกมหารตฺนจฺฉตฺรานฺ นิศฺจรนฺตี ศฺรูยเต สฺม ฯ
๙ ตตฺร สา สรฺวา ปรฺษทฺ อาศฺจรฺยปฺราปฺตา ภควโต ‘นฺติกาทฺ อิทมฺ เอวํรูปํ มหาปฺราติหารฺยํ ทฤษฺฏฺวา ตุษฺโฏทคฺราตฺตมนาะ ปฺรมุทิตา ปฺรีติเสามนสฺยชาตา ตถาคตํ นมสฺยตี สฺถิตานิมิษํ เปฺรกฺษมาณา ฯ
๑๐ อถ ขลุ รตฺนากโร ลิจฺฉวิกุมาโร ภควโต ‘นฺติกาทฺ อิทมฺ เอวํรูปํ มหาปฺราติหารฺยํ ทฤษฺฏฺไวกําสมฺ อุตฺตราสํคํ กฤตฺวา ทกฺษิณํ ชานุมณฺฑลํ ปฤถิวฺยํา ปฺรติษฺฐาปฺย เยน ภควําสฺ เตนาญฺชลิํ ปฺรณมฺย ภควนฺตํ คาถาภิรฺ อภฺยษฺฏาวีตฺ:
ศุภศุทฺธกมลวรปตฺรวิศาลเนตฺร
ศุทฺธาศยา ศมถปารมิตาคฺรปฺราปฺต ฯ
ศุภกรฺมสมฺจย วิศาลคุณาปฺรเมย
วนฺทามิ ตฺวํา ศฺรมณศานฺติปถปฺรเณตุมฺ ๚ ๑ ๚
ปศฺยาถ ฤทฺธิ ปุรุษรฺษภนายกสฺย
สมฺทฤศฺยเต สุคตกฺเษตฺรวรปฺรกาศะ ฯ
อมฤตมฺคมา จ วรธรฺมกถา อุทารา
สา สรฺว ศฺรูยติ อิโต คคนตลาตะ ๚ ๒ ๚
ธรฺเมณ เต ชิตมฺ อิทํ วรธรฺมราชฺยํ
ธรฺมํ ธนํ จ ททเส ชคโต ชิตาเร ฯ
ธรฺมปฺรเภทกุศลํ ปรมารฺถทรฺศินฺ
ธรฺเมศฺวรํ ศิรสิ วนฺทมิ ธรฺมราชมฺ ๚ ๓ ๚
น จ นาม อสฺติ น จ นาสฺติ คิรํ ปฺรภาษิ
เหตุํ ปฺรตีตฺย อิมิ สํภวิ สรฺวธรฺมาะ ฯ
ไนวาตฺร อาตฺมน จ การกุ เวทโก วา
น จ กรฺมุ นศฺยติ ศุภํ อศุภํ จ กิมฺจิตฺ ๚ ๔ ๚
มารสฺ ตฺวยาสฺตุ วิชิตสฺ สพโล มุนีนฺทฺระ
ปฺราปฺตา ศิวา อมฤตศานฺตวราคฺรโพธิะ ฯ
ยสฺมินฺนฺ อเวทิต น จิตฺตมนะปฺรจารา
สรฺวกุตีรฺถกคณาศฺ จ น ยานฺติ คาหมฺ ๚ ๕ ๚
จกฺรํ จ เต ตฺริปริวรฺติ พหุปฺรการํ
ปฺราวรฺติตํ ปฺรศมนํ ปฺรกฤตีวิศุทฺธมฺ ฯ
ปฺรตฺยกฺษ เทวมนุชาทฺภุตธรฺมราชา
รตฺนานิ ตฺรีณิ อุปทรฺศิต ตตฺร กาเล ๚ ๖ ๚
เย ตุภฺย ธรฺมรตเนน วินีต สมฺยกฺ
เตษามฺ อกลฺปน ปุนะ สตเต ปฺรศานฺตา ฯ
ไวทฺโยตฺตมํ มรณชาติชรานฺตการิํ
ศิรสา นโต ‘สฺมิ คุณสาครมฺ อปฺรเมยมฺ ๚ ๗ ๚
สตฺการสตฺกฤต น เวธสิ เมรุกลฺป
ทุะศีลศีลวติ ตุลฺยคตาธิไมตฺรี ฯ
คคนปฺรกาศมนเส สมตาวิหารี
โก นาม สตฺวรตเน ‘สฺมิ น กุรฺยุ ปูชามฺ ๚ ๘ ๚
สมาคตา เต ชนตา มหามุเน
มุขํ อุทีกฺษนฺติ ปฺรสนฺนมานสา ฯ
สรฺเว จ ปศฺยนฺติ ชินํ ปุรสฺตาชฺ
ชินสฺย อาเวณิกพุทฺธลกฺษณมฺ ๚ ๙ ๚
เอกํา จ วาจํ ภควานฺ ปฺรมุญฺจเส
นานารุตํ จ ปริษทฺ วิชานติ ฯ
ยถาสฺวกํ จารฺถ วิชานเต ชโน
ชินสฺย อาเวณิกพุทฺธลกฺษณมฺ ๚ ๑๐ ๚
เอกาย วาจาย อุทีริตาย
วาเสสิ เอเก อปเร นิวิทฺยสิ ฯ
อากาณฺกฺษตํา กาณฺกฺษ ศเมสิ นายโก
ชินสฺย อาเวณิกพุทฺธลกฺษณมฺ ๚ ๑๑ ๚
วนฺทามิ ตฺวํา ทศพล สตฺยวิกฺรมํ
วนฺทามิ ตฺวามฺ อภยคตํ วิศารทมฺ ฯ
ธรฺเมษุ อาเวณิกนิศฺจยํ คตํ
วนฺทามิ ตฺวํา สรฺวชคตฺปฺรณายกมฺ ๚ ๑๒ ๚
วนฺทามิ สํโยชนพนฺธนจฺฉิทํ
วนฺทามิ ตฺวํา ปารคตํ สฺถเล สฺถิตมฺ ฯ
วนฺทามิ ขินฺนสฺย ชนสฺย ตารกํ
วนฺทามิ สํสารคตาวฺ อนิศฺริตมฺ ๚ ๑๓ ๚
สตฺไวรฺ สมาธานคตํ คตีคตํ
คตีษุ สรฺวาสุ วิมุกฺตมานสมฺ ฯ
ชเลรุหํ วา สลิเล น ลิปฺยเส
นิเษวิตา เต มุนิปทฺม ศูนฺยตา ๚ ๑๔ ๚
วิภาวิตา สรฺวนิมิตฺต สรฺวโศ
น เต กหิมฺจิตฺ ปฺรณิธาน วิทฺยเต ฯ
อจินฺติยํ พุทฺธมหานุภาวํ
วนฺเท ‘หมฺ อากาศสมํ อนิศฺริตมฺ ๚ ๑๕ ๚
๑๑ อถ รตฺนากโร ลิจฺฉวิกุมาโร ภควนฺตมฺ อาภิรฺ คาถาภิรฺ อภิษฺฏุตฺย ภควนฺตมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : อิมานิ ภควนฺ ปญฺจมาตฺราณิ ลิจฺฉวิกุมารศตานิ สรฺวาณฺยฺ อนุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา สํปฺรสฺถิตานิ ฯ ตานิ เจมานิ พุทฺธกฺเษตฺรปริศุทฺธิํ ปริปฤจฺฉนฺติ – กตมา โพธิสตฺวานํา พุทฺธกฺเษตฺรปริศุทฺธิรฺ อิติ ฯ ตตฺ สาธุ ภควนฺ เทศยตุ ตถาคโต ‘มีษํา โพธิสตฺวานํา พุทฺธกฺเษตฺรปริศุทฺธิมฺ ฯ
เอวมฺ อุกฺเต ภควานฺ รตฺนากราย ลิจฺฉวิกุมาราย สาธุการมฺ อทาตฺ : สาธุ สาธุ กุมาร ฯ สาธุ ขลุ ปุนสฺ ตฺวํ กุมาร ยสฺ ตฺวํ พุทฺธกฺเษตฺรปริศุทฺธิมฺ อารภฺย ตถาคตํ ปริปฤจฺฉสิ ฯ เตน หิ กุมาร ศฤณุ สาธุ จ สุษฺฐุ จ มนสิกุรุ ฯ ภาษิษฺเย ‘หํ เต ยถา โพธิสตฺวานํา พุทฺธกฺเษตฺรปริศุทฺธิมฺ อารภฺย ฯ
สาธุ ภควนฺ อิติ รตฺนากโร ลิจฺฉวิกุมารสฺ ตานิ จ ปญฺจมาตฺราณิ ลิจฺฉวิกุมารศตานิ ภควตะ ปฺรตฺยเศฺราษุะ ฯ
ภควําสฺ เตษามฺ เอตทฺ อโวจตฺ :
๑๒ สตฺวกฺเษตฺรํ กุลปุตฺร โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรมฺ ฯ ตตฺ กสฺย เหโตะ ฯ ยาวนฺตํ โพธิสตฺวะ สตฺเวษูปจยํ กโรติ ตาวทฺ พุทฺธกฺเษตฺรํ ปริคฤหฺณาติ ฯ ยาทฤศะ สตฺวานํา วินโย ภวติ ตาทฤศํ พุทฺธกฺเษตฺรํ ปริคฤหฺณาติ ฯ ยาทฤเศน พุทฺธกฺเษตฺราวตาเรณ สตฺวา พุทฺธชฺญานมฺ อวตรนฺติ ตาทฤศํ พุทฺธกฺเษตฺรํ ปริคฤหฺณาติ ฯ ยาทฤเศน พุทฺธกฺเษตฺราวตาเรณ สตฺวานามฺ อารฺยาการาณีทฺริยาณฺยฺ อุตฺปทฺยนฺเต ตาทฤศํ พุทฺธกฺเษตฺรํ ปริคฤหฺณาติ ฯ ตตฺ กสฺย เหโตะ ฯ สตฺวารฺถนิรฺชาตํ หิ กุลปุตฺร โพธิสตฺวานํา พุทฺธกฺเษตฺรมฺ ฯตทฺยถา รตฺนากร ยาทฤศมฺ อิจฺเฉทฺ อากาศํ มาปยิตุํ ตาทฤศํ มาปเยต, น จากาศํ ศกฺยเต มาปยิตุํ นาปฺยฺ อลมฺกรฺตุมฺ ฯ เอวํ เอว รตฺนากร อากาศสมานฺ สรฺวธรฺมาญฺ ชฺญาตฺวา, ยาทฤศมฺ อิจฺเฉทฺ โพธิสตฺวะ สตฺวปริปากาย พุทฺธกฺเษตฺรํ มาปยิตุํ ตาทฤศํ พุทฺธกฺเษตฺรํ มาปยติ, น จ พุทฺธกฺเษตฺรากาศตา ศกฺยํ มาปยิตุํ นาปฺยฺ อลมฺกรฺตุมฺ ฯ
๑๓ อปิ จ รตฺนากร,
อาศยกฺเษตฺรํ โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรมฺ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺยาศฐา อมายาวินะ สตฺวา พุทฺธกฺเษตฺร อุปปทฺยนฺเต ฯ
อธฺยาศยกฺเษตฺรํ กุลปุตฺร โพธิสตฺวสฺย พุทฺธเษตฺรํ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺย สรฺวกุศลสํภาโรปจิตาะ สตฺวา พุทฺธกฺเษเตฺร สํภวนฺติ ฯ
ปฺรโยคกฺเษตฺรํ โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรมฺ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺย สรฺวกุศลธรฺโมปสฺถิตาะ สตฺวาสฺ ตตฺร พุทฺธกฺเษตฺร อุปาปทฺยนฺเต ฯ
อุทาโร โพธิสตฺวสฺย โพธิจิตฺโตตฺปาโท พุทฺธกฺเษตฺรมฺ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺย มหายานสํปฺรสฺถิตาะ สตฺวาสฺ ตตฺร พุทฺธกฺเษเตฺร สํภวนฺติ ฯ
ทานกฺเษตฺรํ โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรมฺ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺย สรฺวปริตฺยาคินะ สตฺวาสฺ ตตฺร พุทฺธกฺเษเตฺร สํภวนฺติ ฯ
ศีลกฺเษตฺรํ โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรํ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺย สรฺวาภิปฺรายสํปนฺนา เทศกุศลกรฺมปถสํรกฺษกาะ สตฺวาสฺ ตตฺร พุทฺธกฺเษเตฺร สํภวนฺติ ฯ
กฺษานฺติกฺเษตฺรํ กุลปุตฺร โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรํ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺย ทฺวาตฺริํศลฺลกฺษนาลมฺกฤตาะ กฺษาณฺติทมศมถปารมิปฺราปฺตาะ สตฺวา พุทฺธกฺเษเตฺร สํภวนฺติ ฯ
วีรฺยกฺเษตฺรํ โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรมฺ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺย สฺรวกุศลปรฺเยษฺฏิษฺวฺ อารพฺธวีรฺยาะ สตฺวา พุทฺธกฺเษเตฺร สํภวนฺติ ฯ
ธฺยานกฺเษตฺรํ โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรมฺ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺย สฺมฤติสํปฺรชนฺยสมาหิตาะ สตฺวา พุทฺธกฺเษเตฺร สํภวนฺติ ฯ
ปฺรชฺญากฺเษตฺรมฺ โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรมฺ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺย สมฺยกฺตฺวนิยตาะ สตฺวา พุทฺธกฺเษเตฺร สํภวนฺติ ฯ
จตฺวารฺยฺ อปฺรมาณานิ จ โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรมฺ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺย ไมตฺรีกรุณามุทิโตเปกฺษาวิหาริณะ สตฺวา พุทฺธกฺเษเตฺร สํภวนฺติ ฯ
จตฺวาริ สมฺคฺรหวสฺตูนิ กุลปุตฺร โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรมฺ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺย สรฺววิมุกฺติสมฺคฤหีตาะ สตฺวา พุทฺธกฺเษเตฺร สํภวนฺติ ฯ
อุปายเกาศลฺยํ โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรมฺ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺย สรฺโวปายมีมําสากุศลาะ สตฺวา พุทฺธกฺเษเตฺร สํภวนฺติ ฯ
สปฺตตฺริํศทฺโพธิปกฺษา ธรฺมา โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรมฺ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺย สมฺยกฺสฺมฤตฺยุปสฺถานสมฺยกฺปฺรหาณรฺทฺธิปาเทนฺทฺริยพลโพธฺยณฺคมารฺควิธิชฺญาะ สตฺวา พุทฺธกฺเษเตฺร สํภวนฺติ ฯ
ปริณามนาจิตฺตํ โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรมฺ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺย สรฺวคุณาลมฺการํ พุทฺธกฺเษตฺรํ ทฤศฺยเต ฯ
อษฺฏากฺษณปฺรศมเทศนา กุลปุตฺร โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรมฺ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺย สรฺวาปายสมุจฺฉินฺนมฺ อษฺฏากฺษณวิคตํ พุทฺธฺกฺเษตฺรํ สํภวนฺติ ฯ
สฺวยํ ศิกฺษาปเทษุ วรฺตมานา ปราปตฺตฺยโจทนตา โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรมฺ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺยาปตฺติศพฺโท ‘ปิ พุทฺธกฺเษเตฺร น สํภวติ ฯ
ทศกุศลกรฺมปถปริศุทฺธิะ กุลปุตฺร โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรมฺ, ตสฺย โพธิปฺราปฺตสฺย นิยตายุโษ มหาโภคา พฺรหฺมจาริณะ สตฺยานุปริวรฺตินฺยา วาจาลมฺสฺกฤตา มธุรวจนา อภินฺนปรฺษโท ภินฺนสมฺธานกุศลา อีรฺษฺยาวิคตา อวฺยาปนฺนจิตฺตาะ สมฺยคฺทฤษฺฏิสมนฺวาคตาะ สตฺวา พุทฺธกฺเษเตฺร สํภวนฺติ ฯ
๑๔ อิติ หิ กุลปุตฺร, ยาวนฺโต โพธิสตฺวสฺย ปฺรโยคาสฺ ตาวนฺต อาศยาะ ฯ ยาวนฺต อาศยาสฺ ตาวนฺโต ‘ธฺยาศยาะ ฯ ยาวนฺโต ‘ธฺยาศยาสฺ ตาวนฺตฺโย นิธฺยปฺตยะ ฯ ยาวนฺตฺโย นิธฺยปฺตยสฺ ตาวนฺตฺยะ ปฺรติปตฺตยะ ฯ ยาวนฺตฺยะ ปฺรติปตฺตยสฺ ตาวนฺตฺยะ ปริณามนาะ ฯ ยาวนฺตฺยะ ปริณามนาสฺ ตาวนฺต อุปายาะ ฯ ยาวนฺต อุปายาสฺ ตาวนฺตฺยะ กฺเษตฺรปริศุทฺธยะ ฯ ยาทฤศี กฺเษตฺรปริศุทฺธิสฺ ตาทฤศี สตฺวาปริศุทฺธิะ ฯ ยาทฤศี สตฺวปริศุทฺธิสฺ ตาทฤศี ชฺญานปริศุทฺธิะ ฯ ยาทฤศี ชฺญานปริศุทฺธิสฺ ตาทฤศี เทศนาปริศุทฺธิะ ฯ ยาทฤศี เทศนาปริศุทฺธิสฺ ตาทฤศี ชฺญานปฺรติปตฺติปริศุทฺธิะ ฯ ยาทฤศี ชฺญานปฺรติปตฺติปริศุทฺธิสฺ ตาทฤศี สฺวจิตฺตปริศุทฺธิะ ฯ
ตสฺมาตฺ ตรฺหิ กุลปุตฺร พุทฺธกฺเษตฺรํ ปริโศธยิตุกาเมน โพธิสตฺเวน สฺวจิตฺตปริโศธเน ยตฺนะ กรณียะ ฯ ตตฺ กสฺย เหโตะ ฯ ยาทฤศี โพธิสตฺวสฺย จิตฺตปริศุทฺธิสฺ ตาทฤศี พุทฺธกฺเษตฺรปริศุทฺธิะ สํภวติ ฯ
๑๕ อถ พุทฺธานุภาเวนายุษฺมตะ ศาริปุตฺรสฺไยตทฺ อภวตฺ : ยทิ ยาทฤศี จิตฺตปริศุทฺธิสฺ ตาทฤศี โพธิสตฺวสฺย พุทฺธกฺเษตฺรปริศุทฺธิะ สํภวติ, ตนฺ มา อาไหว ภควตะ ศากฺยมุเนรฺ โพธิสตฺวจรฺยํา จรตศฺ จิตฺตมฺ อปริศุทฺธํ เยเนทํ พุทฺธกฺเษตฺรมฺ เอวมฺ อปริศุทฺธํ สมฺทฤศฺยเต ฯ
อถ ขลุ ภควานฺ อายุษฺมตะ ศาริปุตฺรสฺย เจตไสว เจตะปริวิตรฺกมฺ อาชฺญายายุษฺมนฺตํ ศาริปุตฺรมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : ตตฺ กิํ มนฺยเส, ศรีปุตฺร มา อาไหว สูรฺยาจนฺทฺรมสาวฺ อปริศุทฺเธา ยชฺ ชาตฺยนฺโธ น ปศฺยติ ฯ
อาห : โน หีทมฺ ภควนฺ ชาตฺยนฺธาปราธ เอษ น สูรฺยจนฺทฺรมโสะ ฯ
อาห : เอวมฺ เอว ศาริปุตฺร สตฺวานามฺ อชฺญานาปราธ เอษ ยสฺ ตถาคตสฺย พุทฺธกฺเษตฺรคุณาลมฺการวฺยูหํ เกจิตฺ สตฺวา น ปศฺยนฺติ, น ตตฺร ตถาคตสฺยาปราธะ ฯ ปริศุทฺธํ หิ ศาริปุตฺร ตถาคตสฺย พุทฺธกฺเษตฺรํ ยูยํ ปุนรฺ อิทํ น ปศฺยถ ฯ
๑๖ อถ ขลุ ชฏี พฺรหฺมา สฺถวิรํ ศาริปุตฺรมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : มา ภทนฺตศาริปุตฺร ตถาคตสฺยาปริศุทฺธํ พุทฺธกฺเษตฺรมฺ อิทํ วฺยาหารฺษีตฺ ฯ ปริศุทฺธํ หิ ภทนฺตศาริปุตฺร ภควโต พุทฺธกฺเษตฺรมฺ ฯ ตทฺยถาปิ นาม ศาริปุตฺร วศวรฺตินํา เทวานํา ภวนวฺยูหาะ ฯ อีทฤศานฺ วยํ พุทฺธกฺเษตฺรคุณวฺยูหานฺ ภควตะ ศากฺยมุเนะ ปศฺยามะ ฯ
อถ ขลุ สฺถวิระ ศาริปุโตฺร ชฏินํ พฺรหฺมาณมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : วยํ ปุนรฺ พฺรหฺมนฺ อิมํา มหาปฤถิวีมฺ อุตฺกูลนิกูลํา กณฺฏกปฺรปาตคิริเศขรศฺวภฺรคูโถฑิคลฺลปฺรติปูรฺณํา ปศฺยามะ ฯ
ชฏี พฺรหฺมาห : นูนํ ภทนฺตศาริปุตฺรสฺโยตฺกูลนิกูลํ จิตฺตมฺ อปริศุทฺธพุทฺธชฺญานาศยํ เยเนทฤศํ พุทฺธกฺเษตฺรํ ปศฺยสิ ฯ เย ปุนสฺ เต ภทนฺตศาริปุตฺร โพธิสตฺวาะ สรฺวสตฺวสมจิตฺตาะ ปริศุทฺธพุทฺธชฺญานาศยาสฺ เต อิมํ พุทฺธกฺเษตฺรํ ปริศุทฺธํ ปศฺยนฺติ ฯ
๑๗ อถ ภควานฺ ปาทาณฺคุษฺเฐน อิมํ ตฺริสาหสฺรมหาสาหสฺรํ โลกธาตุํ ปราหนฺติ สฺม ฯ อถ ขลุ ตสฺมินฺ สมเย ‘ยํ ตฺริสาหสฺรมหาสาหโสฺร โลกธาตุรฺ อเนกรตฺนศตสหสฺรสมฺจิโต ‘เนกรตฺนศตสหสฺรปฺรตฺยรฺปิตะ สํสฺถิโต ‘ภูตฺ ฯ ตทฺยถาปิ นาม รตฺนวฺยูหสฺย ตถาคตสฺยานนฺตคุณรตฺนวฺยูโห โลกธาตุสฺ ตาทฤโศ ‘ยํ โลกธาตุะ สมฺทฤศฺยนฺเต สฺม ฯ ตตฺร สา สรฺวาวตี ปรฺษทฺ อาศฺจรฺยปฺราปฺตา รตฺนปทฺมนิษณฺณมฺ อาตฺมานํ สมฺชานีเต สฺม ฯ
๑๘ ตตฺร ภควานฺ อายุษฺมนฺตํ ศาริปุตฺรมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม: ปศฺยสิ ตฺวํ ศาริปุตฺร อิมานฺ พุทฺธกฺเษตฺรคุณวฺยูหานฺ ฯ
อาห : ปศฺยามิ ภควนฺ อทฤษฺฏาศฺรุตปูรฺวา อิเม วฺยูหาะ สมฺทฤศฺยนฺเต ฯ
อาห : อิทฤศํ มม ศาริปุตฺร สทา พุทฺธกฺเษตฺรมฺ ฯ หีนสตฺวปริปากาย ตุ ตถาคต เอวํ พหุโทษทุษฺฏํ พุทฺธกฺเษตฺรมฺ อุปทรฺศยติ ฯ ตทฺยถา ศาริปุตฺร เทวปุตฺราณามฺ เอกปาตฺรฺยํา ภุญฺชานานํา ยถา ปุณฺโยปจยวิเศเษณ สุธาเทวโภชนมฺ อุปติษฺฐตะ, เอวมฺ เอว ศาริปุตฺร เอกพุทฺธกฺเษโตฺรปปนฺนา ยถา จิตฺตปริศุทฺธฺยา สตฺวา พุทฺธานํา พุทฺธกฺเษตฺรคุณวฺยูหานฺ ปศฺยนฺติ ฯ
๑๙ อสฺมินฺ ขลุ ปุนรฺ พุทฺธกฺเษตฺรคุณวฺยูหาลมฺกาเร สมฺทรฺศฺยมาเน จตุรศีเตะ ปฺราณิสหสฺราณามฺ อนุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตานฺยฺ อุตฺปนฺนานิ ฯ ยานิ จ ตานิ รตฺนากเรณ ลิจฺฉวิกุมาเรณ สารฺธํ ปญฺจ ลิจฺฉวิกุมารศตานฺยฺ อาคตานิ เตษามฺ อปฺยฺ อานุโลมิกฺยาะ กฺษานฺเตะ ปฺรติลมฺโภ ‘ภูตฺ ฯ
๒๐ อถ ภควานฺ ปุนรฺ เอว ตามฺ ฤทฺธิํ ปฺรติสํหรติ สฺม ฯ ตตะ ปุนรฺ เอเวทํ พุทฺธกฺเษตฺรํ ตตฺสฺวภาวมฺ เอว สํวฤตมฺ, ตตฺร ศฺราวกยานิกาณํา เทวมนุษฺยานํา – อนิตฺยา พต อิเม สรฺวสํสฺการา อิติ วิทิตฺวา ทฺวาตฺริํศตา ปฺราณิสหสฺราณํา วิรโชวิคตมลํ ธรฺเมษุ ธรฺมจกฺษุรฺ วิศุทฺธมฺ ฯ อษฺฏานํา จ ภิกฺษุสหสฺราณามฺ อนุปาทายาสฺรเวภฺยศฺ จิตฺตานิ วิมุกฺตานิ ฯ จตุรศีเตศฺ จ ปฺราณิสหสฺราณามฺ อุทารพุทฺธธรฺมาธิมุกฺตานํา – วิฐปนปฺรตฺยุปสฺถานลกฺษณาะ สรฺวธรฺมา อิติ วิทิตฺวานุตฺตรสฺยํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตานฺยฺ อุตฺปนฺนานิ ๚
พุทฺธกฺเษตฺรปริศุทฺธินิทานปริวรฺตะ ปฺรถมะ ๚
๒
๑ เตน ขลุ ปุนะ สมเยน ไวศาลฺยํา มหานครฺยํา วิมลกีรฺติรฺ นาม ลิจฺฉวิะ ปฺรติวสติ สฺม ฯ ปูรฺวชินกฤตาธิการะ, อวโรปิตกุศลมูละ, พหุพุทฺธปรฺยุปาสิตะ, ปฺรติลพฺธกฺษานฺติกะ, ลพฺธปฺรติภานะ, มหาภิชฺญาวิกฺรีฑิตะ, ธารณีปฺรติลพฺธะ, ไวศารทฺยปฺราปฺตะ, นิหตมารปฺรตฺยรฺถิกะ, คมฺภีรธรฺมนยสุปฺรวิษฺฏะ, ปฺรชฺญาปารมิตานิรฺชาตะ, อุปายเกาศลฺยคติมฺคตะ, ปฺรติภานสมนฺวาคตะ, สตฺวาศยจริตกุศละ, อินฺทฺริยปราปรชฺญานนิรฺยาตะ, ยถาปฺรตฺยรฺหธรฺมเทศกะ, กฤตนิศฺจยะ กฤตศฺรม อิห มหายาเน, สุปรีกฺษิตกรฺมการี, พุทฺเธรฺยาปถปฺรติษฺฐิตะ, สาครวรพุทฺธฺยนุปฺรวิษฺฏะ, สรฺวพุทฺธสฺตุตสฺโตมิตปฺรศํสิตะ, สรฺวศกฺรพฺรหฺมโลกปาลนมสฺกฤตะ, ส สตฺวปริปากาโยปายเกาศลฺเยน ไวศาลฺยํา มหานครฺยํา ปฺรติวสติ สฺม ฯ
๒ อกฺษยโภโค ทริทฺรานาถสตฺวสมฺคฺรหาย ฯ ปริศุทฺธศีโล ทุะศีลสมฺคฺรหาย ฯ กฺษมทมปฺราปฺโต ทุษฺฏวฺยาปนฺนกฺรุธจิตฺตานํา สตฺวานํา สมฺคฺรหาย ฯ อุตฺตปฺตวีรฺยะ กุสีทานํา สตฺวานํา สมฺคฺรหาย ฯ ธฺยานสฺมฤติสมาธิสฺถิโต วิภฺรานฺตจิตฺตานํา สตฺวานํา สมฺคฺรหาย ฯ ปฺรชฺญานิศฺจยปฺราปฺโต ทุะปฺรชฺญานํา สตฺวานํา สมฺคฺรหาย ฯ
๓ อวทาตวสฺตฺรธารี ศฺรมเณรฺยาปถสํปนฺนะ ฯ คฤหวาสสฺถิตะ กามธาตุรูปธาตฺวารูปฺยธาตฺวสํสฤษฺฏะ ฯ ภารฺยาปุตฺรทารําศฺ จ สมฺทรฺศยติ, สทา จ พฺรหฺมจารี ฯ ปริวารปริวฤตศฺ จ ภวติ, สทา จ วิเวกจารี ฯ อาภรณวิภูษิตศฺ จ สมฺทฤศฺยเต, สทา จ ลกฺษณปริจฺฉินฺนะ ฯ อนฺนปานโภชนชีวะ สมฺทฤศฺยเต, สทา จ ธฺยานาหาระ ฯ สรฺวทฺยูตกรศาลาสุ จ สมฺทฤศฺยเต, ทฺยูตกฺรีฑาสกฺตจิตฺตําศฺ จ สตฺวานฺ ปริปาจยติ, สทา จาปฺรมาทจารี ฯ สรฺวปาษณฺฑปฺรตฺเยษกศฺ จ, พุทฺเธ จาเภทฺยาศยะ ฯ สรฺวเลากิกโลโกตฺตรศาสฺตฺรวิธิชฺญศฺ จ, สทา จ ธรฺมารามรติรตะ ฯ สรฺวสมฺคณิกาสุ จ สมฺทฤศฺยเต, สรฺวตฺร จาคฺรปูชิตะ ฯ
๔ ธรฺมวาที จ วฤทฺธมธฺยทหฺรสหายกศฺ จ โลกานุวรฺตนาย ฯ
สรฺววฺยหาโรทฺยุกฺตศฺ จ น จ ลาภโภคาภิลาษี ฯ
สรฺวจตฺวรศฤณฺคาฏเกษุ จ สมฺทฤศฺยเต สรฺวสตฺวไวนยิกตาไย ฯ
ราชการฺยานุปฺรวิษฺฏศฺ จ สตฺวารกฺษาไย ฯ
สรฺวธรฺมศฺรวณสามฺกถฺเยษุ จ สมฺทฤศฺยเต หีนยานวิจฺฉนฺทนาย มหายาเน สมาทาปนตยา ฯ
สรฺวลิปิศาลาสุ โจปสมฺกฺรามติ ทารกปริปาจนาย ฯ
สรฺวคณิกากุลานิ จ ปฺรวิศติ กามโทษสมฺทรฺศนาย ฯ
สรฺวกลฺลวาลคฤหาณิ จ ปฺรวิศติ สฺมฤติสํปฺรชนฺโยปสฺถาปนาย ฯ
๕ เศฺรษฺฐิษุ จ เศฺรษฺฐิสํมตะ เศฺรษฺฐธรฺมาโรจนตาไย ฯ
คฤหปติษุ จ คฤหปติสํมตะ สรฺวคฺราโหทฺคฺรหปริจฺเฉทาย ฯ
กฺษตฺริเยษุ จ กฺษตฺริยสํมตะ กฺษานฺติเสารตฺยพลปฺรติษฺฐาปนาย ฯ
พฺราหฺมเณษุ จ พฺราหฺมณสํมโต มานมททรฺปนิรฺฆาตนาย ฯ
อามาตฺเยษุ จามาตฺยสํมตะ สรฺวราชการฺยสหธรฺมนิโยชนาย ฯ
กุมาเรษุ จ กุมารสํมโต ราชโภไคศฺวรฺยาภิลาษวินิวรฺตนาย ฯ
อนฺตะปุเรษุ จ กาญฺจุกียสํมตะ สฺตฺรีกุมาริกาปริปาจนาย ฯ
๖ ปฺรากฤตชนานุวรฺตกศฺ จ สามานฺยปุณฺยวิศิษฺฏาธฺยาลมฺพนาย ฯ
ศเกฺรษุ จ ศกฺรสํมต ไอศฺวรฺยานิตฺยตฺวสมฺทรฺศนาย ฯ
พฺรหฺมสุ จ พฺรหฺมสํมโต วิเศษชฺญานสมฺทฺรศนาย ฯ
โลกปาเลษุ จ โลกปาลสํมตะ สรฺวสตฺวปริปาลนาย ฯ
อิติ หิ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ เอวมฺ อปฺรมาโณปายเกาศลชฺญานสมนฺวาคโต ไวศาลฺยํา มหานครฺยํา ปฺรติวสติ สฺม ฯ
๗ ส อุปายเกาศลฺเยน คฺลานมฺ อาตฺมานมฺ อุปทรฺศยติ สฺม ฯ ตสฺย คฺลานสฺย ไวศาลฺยํา มหานครฺยํา ราชราชมหามาตฺรามาตฺยกุมารปาริษทฺยา พฺราหฺมณคฤหปตยะ เศฺรษฺฐิไนคมชานปทาสฺ ตทนฺยานิ จ พหูนิ ปฺราณิสหสฺราณิ คฺลานปริปฤจฺฉกานฺยฺ อุปสมฺกฺรามนฺติ สฺม ฯ
๘ เตษามฺ อุปสมฺกฺรานฺตานํา วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิะ ฯ อิมมฺ เอว จาตุรฺมหาเภาติกํ กายมฺ อารภฺย ธรฺมํ เทศยติ สฺม : เอวมฺ อนิตฺโย ‘ยํ มารฺษาะ กายะ, เอวมฺ อธฺรุวะ, เอวมฺ อนาสฺวาสิกะ, เอวํ ทุรฺพละ, เอวมฺ อสาระ, เอวํ ชรฺชระ, เอวมฺ อิตฺวระ, เอวํ ทุะขะ, เอวมฺ อาพาธิกะ, เอวํ วิปริณามธรฺมา, เอวํ พหุโรคภาชโน ‘ยํ มารฺษาะ กายะ ฯ ตตฺร ปณฺฑิเตน นิศฺรโย น กรฺตวฺยะ ฯ
๙ เผนปิณฺโฑปโม ‘ยํ มารฺษาะ กาโย ‘ปริมรฺทนกฺษมะ ฯ
พุทฺพุโทปโม ‘ยํ กาโย ‘จิรสฺถิติกะ ฯ
มรีจฺยุปโม ‘ยํ กายะ เกฺลศตฤษฺณาสํภูตะ ฯ
กทลีสฺกนฺโธปโม ‘ยํ กาโย ‘สารกตฺวาตฺ ฯ
ยนฺตฺรภูโต พต อยํ กาโย ‘สฺถิสฺนายุวินิพทฺธะ ฯ
มาโยปโม ‘ยํ กาโย วิปรฺยาสสํภูตะ ฯ
สฺวปฺโนปโม ‘ยํ กาโย วิตถทรฺศนะ ฯ
ปฺรติภาโสปโม ‘ยํ กายะ ปูรฺวกรฺมปฺรติภาสตยา สมฺทฤศฺยเต ฯ
ปฺรติศฺรุตฺโกปโม ‘ยํ กายะ ปฺรตฺยยาธีนตฺวาตฺ ฯ
เมโฆปโม ‘ยํ กายศฺ จิตฺตากุลวิคมลกฺษณะ ฯ
วิทฺยุตฺสทฤโศ ‘ยํ กายะ กฺษณภณฺคยุกฺโต ‘นวสฺถิตะ ฯ
อสฺวามิโก ‘ยํ กาโย นานาปฺรตฺยยสํภูตะ ฯ
๑๐ นิรฺวฺยาปาโร ‘ยํ กายะ ปฤถิวีสทฤศะ ฯ
อนาตฺโม ‘ยํ กาโย ‘ปฺสทฤศะ ฯ
นิรฺชีโว ‘ยํ กายสฺ เตชะสทฤศะ ฯ
นิษฺปุทฺคโล ‘ยํ กาโย วายุสทฤศะ ฯ
นิะสฺวภาโว ‘ยํ กาย อากาศสทฤศะ ฯ
๑๑ อสํภูโต ‘ยํ กาโย มหาภูตานามฺ อาลยะ ฯ
ศูนฺโย ‘ยํ กาย อาตฺมาตฺมียวิคตะ ฯ
ชโฑ ‘ยํ กายสฺ ตฤณกาษฺฐกุฑฺยโลษฺฏปฺรติภาสสทฤศะ ฯ
นิศฺเจษฺโฏ ‘ยํ กาโย วาตยนฺตฺรยุกฺโต วรฺตเต ฯ
ริกฺโต ‘ยํ กาโย ‘ศุจิปูติสมฺจยะ ฯ
ตุจฺโฉ ‘ยํ กาย อุจฺฉาทนปริมรฺทนวิกิรณวิธฺวนฺสนธรฺมา ฯ
อุปทฺรุโต ‘ยํ กายศฺ จตุรุตฺตไรศฺ จตุรฺภี โรคศไตะ ฯ
ชีรฺโณทปานสทฤโศ ‘ยํ กายะ สทา ชราภิภูตะ ฯ
ปรฺยนฺตสฺถายี พต อยํ กาโย มรณปรฺยวสานะ ฯ
วธกาศีวิษศูนฺยคฺราโมปโม ‘ยํ กายะ สฺกนฺธธาตฺวายตนปริคฤหีตะ ฯ
ตตฺร ยุษฺมาภิรฺ เอวํรูเป กาเย นิรฺวิทฺวิราค อุตฺปาทยิตวฺยสฺ ตถาคตกาเย จ สฺปฤโหตฺปาทยิตวฺยา ฯ
๑๒ ธรฺมกาโย หิ มารฺษาะ ตถาคตกาโย ทานนิรฺชาตะ ศีลนิรฺชาตะ สมาธินิรฺชาตะ ปฺรชฺญานิรฺชาโต วิมุกฺตินิรฺชาโต วิมุกฺติชฺญานทรฺศนนิรฺชาตะ ฯ ไมตฺรีกรุณามุทิโตเปกฺษานิรฺชาตะ ฯ ทานทมสํยมนิรฺชาตะ กฺษานฺติเสารตฺยนิรฺชาโต ทฤฒวีรฺยกุศลมูลนิรฺชาโต ธฺยานวิโมกฺษสมาธิสมาปตฺตินิรฺชาตะ ศฺรุตปฺรชฺโญปายนิรฺชาตะ ฯ สปฺตตฺริํศทฺโพธิปกฺษฺยนิรฺชาตะ ศมถวิทรฺศนานิรฺชาโต ทศพลนิรฺชาตศฺ จตุรฺไวศารทฺยนิรฺชาตะ ฯ อษฺฏาทศาเวณิกพุทฺธธรฺมนิรฺชาตะ สรฺวปารมิตานิรฺชาตะ ฯ อภิชฺญาวิทฺยานิรฺชาตะ สรฺวากุศลธรฺมปฺรหาณาย นิรฺชาตะ สรฺวกุศลธรฺมปริคฺรหนิรฺชาตะ สตฺยนิรฺชาโต ภูตนิรฺชาโต ‘ปฺรมาทนิรฺชาตะ ฯ อปฺรมาณศุภกรฺมนิรฺชาโต มารฺษาะ ตถาคตกายสฺ ตตฺร ยุษฺมาภิะ สฺปฤหา กรฺตวฺยา ฯ สรฺวสตฺวานํา จ สรฺวเกฺลศวฺยาธิปฺรหาณายานุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตานฺยฺ อุตฺปาทยิตวฺยานิ ฯ
๑๓ เอวํ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิสฺ ตถา สมฺนิปติตานํา เตษํา คฺลานปริปฤฉกานํา ตถา ตถา ธรฺมํ เทศยติ ยทฺ พหูนิ สตฺวศตสหสฺราณฺยฺ อนุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตานฺยฺ อุตฺปาทยนฺติ ๚
อจินฺตฺโยปายเกาศลฺยปริวรฺโต นาม ทฺวิตียะ ๚
๓
๑ อถ วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ เอตทฺ อภวตฺ : อหํ จ คฺลาน อาพาธิโก มญฺจสมารูฒะ, น จ มํา ตถาคโต ‘รฺหนฺ สมฺยกฺสํพุทฺธะ สมนฺวาหรติ, น จ เม คฺลานปริปฤจฺฉกํ กมฺจิตฺ เปฺรษยตฺยฺ อนุกมฺปามฺ อุปาทาย ฯ
๒ สมนฺวาหฤตศฺ จ ภควตา วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิะ ฯ อถ ภควานฺ อายุษฺมนฺตํ ศาริปุตฺรมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : คจฺฉ ตฺวํ ศาริปุตฺร วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฺลานปริปฤจฺฉกะ ฯ
เอวมฺ อุกฺต อายุษฺมาญฺ ศาริปุโตฺร ภควนฺตมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ ตตฺ กสฺย เหโตะ ฯ อภิชานามฺยฺ อหํ ภควนฺ : เอกสฺมินฺ สมเย ‘นฺยตมสฺมินฺ วฤกฺษมูเล ปฺรติสํลีโน ‘ภูวมฺ ฯ
วิมลกีรฺติศฺ จ ลิจฺฉวิรฺ เยน ตทฺ วฤกฺษมูลํ เตโนปสมฺกฺรมฺย มามฺ เอตทฺ อโวจตฺ :
๓ น ภทนฺตศาริปุตฺร เอวํ ปฺรติสํลยนํ สํลาตวฺยํ ยถา ตฺวํ ปฺรติสํลีนะ ฯ อปิ ตุ ตถา ปฺรติสํลียศฺ จ ยถา ไตฺรธาตุเก น กายศฺ จิตฺตํ วา สมฺทฤศฺยเต ฯ ตถา ปฺรติสํลียศฺ จ ยถา นิโรธาจฺ จ น วฺยุติษฺฐสิ สรฺเวรฺยาปเถษุ จ สมฺทฤศฺยเส ฯ ตถา ปฺรติสํลียศฺ จ ยถา ปฺราปฺติลกฺษณํ จ น วิชหาสิ ปฤถคฺชนลกฺษเณษุ จ สมฺทฤศฺยเส ฯ ตถา ปฺรติสํลียศฺ จ ยถา เต น จาธฺยาตฺมํ จิตฺตมฺ อวสฺถิตํ ภเวนฺ น พหิรฺโธปวิจเรตฺ ฯ ตถา ปฺรติสํลียศฺ จ ยถา สรฺวทฤษฺฏิคเตภฺยศฺ จ น จลสิ สปฺตตฺริํศตฺสุ จ โพธิปกฺษฺเยษุ ธรฺเมษุ สมฺทฤศฺยเส ฯ ตถา ปฺรติสํลียศฺ จ ยถา สํสาราวจรําศฺ จ เกฺลศานฺ น ปฺรชหาสิ นิรฺวาณสมวสรณศฺ จ ภวสิ ฯ เย ภทนฺตศาริปุตฺร เอวํ ปฺรติสํลยนํ ปฺรติสํลียนฺเต เตษํา ภควานฺ ปฺรติสํลยนมฺ อนุชานาติ ฯ
๔ โส ‘หํ ภควนฺ เอตํา ศฺรุตฺวา ตูษฺณีมฺ เอวาภูวมฺ ฯ น ตสฺย ศกฺโนมฺยฺ อุตฺตเร ปฺรติวจนํ ทาตุมฺ ฯ ตนฺ นาหมฺ อุตฺสเห ตสฺย กุลปุตฺรสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ
๕ ตตฺร ภควานฺ อายุษฺมนฺตํ มหาเมาทฺคลฺยายนมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : คจฺฉ ตฺวํ เมาทฺคลฺยายน วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฺลานปริปฤจฺฉกะ ฯ
เมาทฺคลฺยายโน ‘ปฺยฺ อาห : นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ ตตฺ กสฺย เหโตะ ฯ อภิชานามฺยฺ อหํ ภควนฺ : เอกสฺมินฺ สมเย ไวศาลฺยํา มหานครฺยามฺ อนฺยตมสฺมินฺ วีถีมุเข คฤหปติภฺโย ธรฺมํ เทศยามิ ฯ ตตฺร มํา วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ อุปสมฺกฺรามฺไยวมฺ อาห :
๖ น ภทนฺตเมาทฺคลฺยายน คฤหิภฺโย ‘วทาตวสเนภฺย เอวํ ธรฺโม เทศยิตวฺโย ยถา ภทนฺโต เทศยติ ฯ อปิ ตุ ตถา ภทนฺตเมาทฺคลฺยายน ธรฺโม เทศยิตวฺโย ยไถว ส ธรฺมะ ฯ ธรฺโม หิ ภทนฺตเมาทฺคลฺยายน อสตฺวะ สรฺวรโชวิคตะ, ไนราตฺมฺโย ราครโชวิคตะ, นิรฺชีโว ชาติจฺยุติวิคตะ, นิษฺปุทฺคละ ปูรฺวานฺตาปรานฺตปริจฺฉินฺนะ, ศานฺต อุปศานฺตลกฺษณะ, วิราโค ‘นารมฺพณคติกะ, อนกฺษระ สรฺววากฺยจฺเฉทะ, อนุทาหาระ สรฺโวรฺมิวิคตะ, สรฺวตฺรานุคต อากาศสมสทฤศะ, อวรฺณลีณฺคสํสฺถานะ สรฺวปฺรจารวิคตะ, อมโม มมการวิคตะ, อวิชฺญปฺติศฺ จิตฺตมโนวิชฺญานวิคตะ, อสทฤโศ นิษฺปฺรติปกฺษตฺวาตฺ, เหตุวิลกฺษณะ ปฺรตฺยยาสมาโรปะ, ธรฺมธาตุ สมวสรณะ สรฺวธรฺมสมาหิตะ, ตถตานุคโต ‘นนุคมนโยเคน, ภูตโกฏิปฺรติษฺฐิโต ตฺยนฺตาจลิตตฺวาตฺ, อจลิตะ ษฑวิษยานิศฺริตตฺวาตฺ, น กฺวจิทฺ คมนาคมโน ‘นวสฺถิตตฺวาตฺ, ศูนฺยตาสมาหิต อานิมิตฺตปฺรภาวิโต ‘ปฺรณิหิตลกฺษณะ, อูหาโปหวิคตะ, อนุตฺกฺเษโป ‘ปฺรกฺเษปะ, อุตฺปาทภณฺควิคตะ, อนาลยศฺ จกฺษุะโศฺรตฆฺราณชิหฺวากายมนะปถสมติกฺรานฺตะ, อนุนฺนโต ‘นวนตะ, สฺถิโต ‘เนญฺชฺยํ ปฺราปฺตะ, สรฺวปฺรจารวิคตะ ฯ
๗ อีทฤศสฺย ภทนฺตมหาเมาทฺคลฺยายน ธรฺมสฺย กีทฤศี เทศนา ฯ ธรฺมเทศเนติ ภทนฺตมหาเมาทฺคลฺยายน สมาโรปปทมฺ เอตตฺ ฯ เย ‘ปิ ศฤณฺวนฺติ เต ‘ปิ สมาโรเปไนว ศฤณฺวนฺติ ฯ ยตฺร ภทนฺตเมาทฺคลฺยายน อสมาโรปปทํ น ตตฺร เทศฺยเต น ศฺรูยเต น วิชฺญายเต ฯ ตทฺยถา มายาปุรุโษ มายาปุรุเษภฺโย ธรฺมํ เทศยติ ฯ
๘ เอวํ หิ จิตฺตาวสฺถาเนน ธรฺโม เทศยิตวฺยะ ฯ สตฺเวนฺทฺริยกุศเลน จ เต ภวิตวฺยมฺ, สุทฤษฺฏปฺรชฺญาทรฺศเนน มหากรุณามุขีภูเตน มหายานสํวรฺณเกน พุเธกฤตชฺเญน ศุทฺธาศเยน ธรฺมนิรุกฺติวิธิชฺเญน, ตฺริรตฺนวํศานุปจฺเฉทาย จ เต ธรฺโม เทศยิตวฺยะ ฯ
๙ เตน ภควนฺ ตถา ตถา ธรฺโม เทศิโต ยถา ตโต คฤหปติปรฺษโท ‘ษฺฏานํา คฤหปติศตานามฺ อนุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตานฺยฺ อุตฺปนฺนานิ ฯ อหํ จ นิษฺปฺรติภาโน ‘ภูวมฺ ฯ ตนฺ นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปรุปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ
๑๐ ตตฺร ภควานฺ อายุษฺมนฺตํ มหากาศฺยปมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : คจฺฉ ตฺวํ มหากาศฺยป วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฺลานปริปฤจฺฉกะ ฯ
มหากาศฺยโป ‘ปฺยฺ อาห : นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อภิชานามฺยฺ อหํ ภควนฺ ทริทฺรวีถฺยํา ปิณฺฑาย จรามิ ฯ ตตฺร มํา วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ อุปสมฺกฺรมฺไยวมฺ อาห :
๑๑ ปฺราเทศิกี ภทนฺตมหากาศฺยปสฺย กรุณาไมตฺรี, ยนฺ มหากุลานฺยฺ อุตฺสฤชฺย ทริทฺรกุลานฺยฺ อุปสมฺกฺรามสิ ฯ อปิ ตุ ภทนฺตมหากาศฺยป ธรฺมสมตาปฺรติษฺฐิเตน เต ภวิตวฺยมฺ ฯ สรฺวทา สรฺวสตฺวสมนฺวาหาเรณ ปิณฺฑปาตะ ปรฺเยษฺฏวฺยะ ฯ อนาหาเรณ จาหาระ ปรฺเยษฺฏวฺยะ ฯ ปรปิณฺฑคฺราหาปนยาย จ เต ปิณฺฑาย จริตวฺยมฺ ฯ ศูนฺยคฺรามาธิษฺฐิเตน จ คฺรามะ ปฺรเวษฺฏวฺยะ ฯ นรนารีปริปากาย จ เต นครํ ปฺรเวษฺฏวฺยมฺ ฯ พุทฺธกุลกุลีเนน จ เต กุลานฺยฺ อุปสมฺกฺรมิตวฺยานิ ฯ
๑๒ อปฺรติคฺรหณตยา จ ปิณฺฑปาตะ ปฺรติคฺราหฺยะ ฯ ชาตฺยนฺธสมตยา จ รูปาณิ ทฺรษฺฏวฺยานิ ฯ ปฺรติศฺรุตโกปมตยา จ ศพฺทาะ โศฺรตวฺยาะ ฯ วาตสมตยา จ คนฺธา ฆฺราตวฺยาะ ฯ อวิชฺญปฺติโต รสา อาสฺวาทยิตวฺยาะ ฯ ชฺญานาสฺปรฺศนตยา จ สฺปรฺศาะ สฺปฺรษฺฏวฺยาะ ฯ มายาปุรุษวิชฺญาปฺตฺยา จ ธรฺมา วิชฺญาตวฺยาะ ฯ โย ‘สฺวภาโว ปรภาวศฺ จ ตทฺ อนุชฺชฺวลิตมฺ ฯ ยทฺ อนุชฺชฺวลิตํ ตนฺ น ศามฺยติ ฯ
๑๓ ยทิ สฺถวิโร มหากาศฺยโป ‘ษฺเฏา จ มิถฺยาตฺวานิ สมติกฺราเมตฺ, อษฺเฏา จ วิโมกฺษานฺ สมาปทฺเยต, มิถฺยาสมตยา จ สมฺยกฺตฺวสมตามฺ อวตเรตฺ, เอเกน จ ปิณฺฑปาเตน สรฺวสตฺวานฺ ปฺรติปาทเยตฺ, สรฺวพุทฺธานฺ สรฺวารฺยําศฺ จ ปฺรติปาทฺย ปศฺจาทฺ อาตฺมนา ปริภุญฺชีต, ตถา จ ปริภุญฺชีต ยถา น สมฺเกฺลโศ น วิคตเกฺลศะ, ปริภุญฺชีต น สมาหิโต น วฺยุตฺถิตะ, น สํสารสฺถิโต น นิรฺวาณสฺถิตะ ปริภุญฺชีต ฯ เย จ ภทนฺตาย ปิณฺฑปาตํ ททติ เต เตษํา นาลฺปผลํ น มหาผลํ ภเวตฺ, น จ หานาย น วิเศษาย คจฺเฉตฺ, พุทฺธคติสมวสรณาย จ ภเวต น ศฺราวกคติสมวสรณาย ฯ เอวํ สฺถวิโร มหากาศฺยโป ‘โมฆํ ราษฺฏฺรปิณฺฑํ ปริภุญฺชีต ฯ
๑๔ โส ‘หํ ภควนฺ อิมํ ธรฺมนิรฺเทศํ ศฺรุตฺวาศฺจรฺยปฺราปฺตะ สรฺวโพธิสตฺวานฺ นมสฺยามิ ฯ คฤหิโณ ‘ปิ นาไมวํรูปํ ปฺรติภานมฺ, โก ‘นุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตํ โนตฺปาทเยตฺ ฯ ตตะ ปฺรภฤติ เม น กศฺจิตฺ สตฺวะ ศฺราวกยาเน ปฺรตฺเยกพุทฺธยาเน วา สมาทาปิตปูรฺโว ‘นฺยตฺร มหายานาตฺ ฯ ตนฺ นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย กุลปุตฺรสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ
๑๕ ตตฺร ภควานฺ อายุษฺมนฺตํ สุภูติมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : คจฺฉ ตฺวํ สุภูเต วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฺลานปริปฤจฺฉกะ ฯ
สุภูติรฺ อปฺยฺ อาห : นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ ตตฺ กสฺย เหโตะ ฯ อภิชานามฺยฺ อหํ ภควนฺ : เอกสฺมินฺ สมเย ไวศาลฺยํา มหานครฺยํา ปิณฺฑาย จรามิ, วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ นิเวศนํ ปิณฺฑาย ปฺรวิษฺฏะ ฯ ตสฺย เม วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิะ ปาตฺรํ คฤหิตฺวา ปฺรณีเตน โภชเนน ปฺรติปูรฺไยวมฺ อาห :
๑๖ สเจตฺ ตฺวํ ภทนฺตสุภูเต อามิษสมตยา สรฺวธรฺมสมตามฺ อนุคตะ สรฺวธรฺมสมตยา จ พุทฺธธรฺมสมตามฺ อนุคต เอว, ตฺวมฺ อิมํ ปิณฺฑปาตํ ปฺรติคฤหฺณีษฺว ฯ สเจตฺ ตฺวํ ภทนฺตสุภูเต น ราคโทษโมหปฺรหีโณ น จ ไตะ สารฺธํ สํวสสิ ฯ สเจทฺ เอวมฺ อสฺยฺ อวิโกปฺย สตฺกายมฺ เอกายนํ มารฺคมฺ อนุคตะ ฯ น จ เต ‘วิทฺยา ภวตฤษฺณา จ สมุทฺฆาติตา น จ วิทฺยาวิมุกฺตี อุตฺปาทิเต ฯ อานนฺตรฺยสมตยา จ เต สมาธิวิมุกฺติะ ฯ น จาสิ มุกฺโต น พทฺธะ ฯ น จ เต จตฺวารฺยฺ อารฺยสตฺยานิ ทฤษฺฏานิ น จ น ทฤษฺฏสตฺยะ ฯ น ปฺราปฺตผโล น ปฤถคฺชนสมวสรณะ ฯ น จาสฺยฺ อารฺโย นานารฺยะ ฯ น สรฺวธรฺมสมนฺวาคตศฺ จ สรฺวธรฺมสมธิคตศฺ จ ฯ
๑๗ น จ เต ศาสฺตา ทฤษฺโฏ น ธรฺมะ ศฺรุโต น สมฺฆะ ปรฺยุปาสิตะ ฯ เย จ เต ษฏฺ ศาสฺตารสฺ ตทฺยถา ปูรณะ กาศฺยปะ, มสฺกรี โคศาลีปุตฺระ, สมฺชโย ไวราษฺฏฺริกปุตฺระ, กกุทะ กาตฺยายนะ, อชิตะ เกศกมฺพละ, นิรฺคฺรนฺโถ ชฺญาติปุตฺระ, เต จ ภทนฺตสฺย ศาสฺตารสฺ ตําศฺ จ นิศฺริตฺย ปฺรวรฺชิโต ยทฺคามินสฺ เต ษฏฺ ศาสฺตารสฺ ตทฺคามฺยฺ เอวารฺยสุภูติะ,
๑๘ สรฺวทฤษฺฏิคเตษุ จารฺยมนฺ อนฺตรฺคโต น จานฺตมธฺยปฺราปฺตะ, อษฺฏากฺษณสมวสรณศฺ จาสิ น จาสิ ลกฺษณมฺ อนุปฺราปฺตะ, สมฺเกฺลเศน จาสิ สโม ‘วฺยวทานมฺ อธิคตะ, ยา จ สรฺวสตฺวานามฺ อรณา สา ภทนฺตสฺยาปฺยฺ อรณา, น จ ตฺวยา ทกฺษิณา วิโศธฺยเต, เย จ ภทนฺตาย ปิณฺฑปาตํ ททติ ตําศฺ จ วินิปาตยสิ, สรฺวมาไรศฺ จ เต สารฺธมฺ เอกหสฺตะ กฤตะ, สรฺวเกฺลศาศฺ จ เต สหายาะ, ยตฺสฺวภาวาศฺ จ เกฺลศาสฺ ตตฺสฺวภาโว ภทนฺตะ, สรฺวสตฺเวษุ เต วธกจิตฺตํ ปฺรตฺยุปสฺถิตมฺ, สรฺวพุทฺธาศฺ จ เต ‘ภฺยาขฺยาตาะ, สรฺวพุทฺธธรฺมําศฺ จ ปฺรติโกฺรศสิ, น จาสิ สมฺฆปฺรติสรณะ, น จ ชาตุ ปรินิรฺวาสฺยสิ ฯ เอวํ ตฺวมฺ อิมํ ปิณฺฑปาตํ ปฺรติคฤหีณ ฯ
๑๙ ตสฺย เม ภควนฺ อิมํ ธรฺมนิรฺเทศํ ศฺรุตฺวานฺธการปฺราปฺตา ทิโศ ‘ภูวนฺ – ตตฺ กิมฺ อสฺไม นิรฺทิศามิ, กถํ วา ปฺรติปทฺย อิติ ฯ โส ‘หํ ตตฺ ปาตฺรมฺ อุตฺสฤชฺย ตโต คฤหานฺ นิษฺกฺรมิษฺยามีติ ฯ
วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ มามฺ เอวมฺ อาห : มา ภทนฺตสุภูเต อกฺษเรภฺย อุตฺตฺรสีะ, ปฺรติคฤหาเณทํ ปาตฺรมฺ ฯ ตตฺ กิมฺ มนฺยเส ภทนฺตสุภูเต, ยทิ ตถาคตนิรฺมิต เอวมฺ อุจฺเยต กจฺจิตฺ ส อุตฺตฺรเสตฺ ฯ
โส ‘หมฺ อโวจมฺ : โน หีทํ กุลปุตฺร ฯ
ส มามฺ เอวมฺ อาห : นิรฺมิตมายาสฺวภาเวภฺโย ภทนฺตสุภูเต สรฺวธรฺเมภฺโย โนตฺตฺรสิตวฺยมฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ สรฺวาณิ หิ ตานิ วจนานิ ตตฺสฺวภาวานิ, เอวํ ปณฺฑิตา อกฺษเรษุ น สชฺชนฺติ น เตภฺย อุตฺตฺรสฺยนฺติ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ สรฺวาณิ ตานฺยฺ อกฺษราณฺยฺ อนกฺษราณิ สฺถาปยิตฺวา วิมุกฺติํ วิมุกฺติลกฺษณําศฺ จ สรฺวธรฺมานฺ ฯ
๒๐ อิห นิรฺเทเศ นิรฺทิศฺยมาเน ทฺวโยรฺ เทวปุตฺรศตโยรฺ วิรโช วิคตมลํ ธรฺเมษุ ธรฺมจกฺษุรฺ วิศุทฺธมฺ, ปญฺจานํา จ เทวปุตฺรศตานามฺ อานุโลมิกฺยาะ กฺษานฺเตะ ปฺรติลมฺโภ ‘ภูตฺ ฯ อหํ จ นิษฺปฺรติภาโน ‘ภูวมฺ, น จาสฺย ศกฺโนมฺยฺ อุตฺตเร ปฺรติวจนํ ทาตุมฺ ฯ ตนฺ นาหมฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ
๒๑ อถ ขลุ ภควานฺ อายุษฺมนฺตํ ปูรฺณํ ไมตฺรายณีปุตฺรมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : คจฺฉ ตฺวํ ปูรฺณ วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฺลานปริปฤจฺฉกะ ฯ
ปูรฺโณ ‘ปฺยฺ อาห : นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อภิชานามฺยฺ อหํ ภควนฺ : เอกสฺมินฺ สมเย วนสฺยานฺยตมสฺมินฺ ปฤถิวีปฺรเทศ อาทิกรฺมิกาณํา ภิกฺษูณํา ธรฺมํ เทศยามิ .
ตตฺร วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ อุปสมฺกฺรมฺย มามฺ เอวมฺ อาห :
๒๒ สมาปทฺย ภทนฺตปูรฺณ เอเตษํา ภิกฺษูณํา จิตฺตํ วฺยวโลกฺย ธรฺมํ เทศย ฯ มา มหารตฺนภาชเนษุ ปฺรติ กุลฺมาษานฺ ปฺรากฺไษปฺสีะ ฯ ชานีษฺว ตาวตฺ กิมาศยา เอเต ภิกฺษว อิติ ฯ มา ไวทูรฺยรตฺนํ กาจมณิไกะ สมานีการฺษีะ ฯ มา ภทนฺตปูรฺณ อปฺรตฺยเวกฺษฺย สตฺเวนฺทฺริเยษุ ปฺราเทศิเกนฺทฺริยตฺวมฺ อุปสํหารฺษีะ ฯ มา อกฺษตํา กฺษิณุษฺว ฯ มา มหามารฺคมฺ อวตรฺตุกามานฺ ภณฺฑรถฺยํา ปฺรเวศย ฯ มา มหาสาครํ โคษฺปเท ปฺรเวศย ฯ มา สูรฺยปฺรภํา ขทฺโยตไกรฺ นิรฺวรฺตย ฯ มา สํหนาทสํปฺรสฺถิตานฺ สฤคาลนาเท นิโยชย ฯ อปิ ภทนฺตปูรฺณ สรฺเว หฺยฺ เอเต ภิกฺษโว มหายานสํปฺรสฺถิตา อมุษิตโพธิจิตฺตาะ ฯ เตษํา ภทนฺตปูรฺณ มา ศฺราวกยานมฺ อุปทรฺศย ฯ กษฺฏํ หิ ศฺราวกายนมฺ ฯ ชาตฺยนฺธา อิว เม ศฺราวกาะ ปฺรติภานฺติ สตฺเวนฺทฺริยวิมาตฺรตาชฺญาเน ฯ
๒๓ อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิสฺ ตสฺยํา เวลายํา ตถารูปํ สมาธิํ สมาปทฺยเต สฺม ฯ ยถา เต ภิกฺษโว ‘เนกวิธํ ปูรฺเวนิวาสมฺ อนุสฺมรนฺติ สฺม ฯ เต ปญฺจพุทฺธศตปรฺยุปาสฺติกุศลมูลาะ สมฺยกฺสํโพธเย, เตษํา ตทฺ โพธิจิตฺตมฺ อามุขีภูตมฺ ฯ เต ตสฺย สตฺปุรุษสฺย ปาเทา ศิโรภิะ ปฺรณมฺย ตไตฺรว นิษณฺณาะ ปฺราญฺชลโย ภูตฺวา, เตษํา ตาทฤศี ธรฺมเทศนา กฤตา ยถาไววรฺติกาะ สํวฤตฺตา อนุตฺตรสฺยํา สมฺยกฺสํโพเธา ฯ
๒๔ ตทฺ นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ
ยฺ
๒๕ ตตฺร ภควานฺ อายุษฺมนฺตํ กาตฺยายนมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : คจฺฉ ตฺวํ กาตฺยายน วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฺลานปริปฤจฺฉกะ ฯ
กาตฺยายโน ‘ปฺยฺ อาห : นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อภิชานามฺยฺ อหํ ภควนฺ : ภควตา สมฺกฺษิปฺเตน ภิกฺษูณามฺ อววาโท ทตฺตะ ฯ เตษํา สูตฺรปทวินิศฺจยาย ธรฺมํ เทศายามิ, ยทฺ อิทมฺ อนิตฺยารฺถํ ทุะขารฺถมฺ อนาตฺมารฺถํ ศานฺตารฺถมฺ ฯ
ตตฺร วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ อุปสมฺกฺรมฺย มามฺ เอวมฺ อาห :
๒๖ มา ภทนฺตกาตฺยายน สปฺรจารามฺ อุตฺปาทภณฺคยุกฺตํา ธรฺมตํา นิรฺทิศ ฯ โย ภทนฺตมหากาตฺยายน อตฺยนฺตตยา น ชาโต น ชนิษฺยติ โนตฺปนฺโน น นิรุทฺโธ น นิโรตฺสฺยเต ‘ยมฺ อนิตฺยารฺถะ ฯ ยะ ปญฺจานํา สฺกนฺธานํา ศูนฺยตานุคมานุตฺปาทานิโรธารฺโถ ‘ยํ ทุะขารฺถะ ฯ ยทฺ อาตฺมานาตฺมโยรฺ อทฺวยตฺวมฺ อยมฺ อนาตฺมารฺถะ ฯ โย ‘สฺวภาโว ‘ปรภาวสฺ ตทฺ อนุชฺชฺวลิตมฺ, ยทฺ อนุชฺชฺวลิตํ น ตจฺ ฉามฺยติ, โย ‘ตฺยนฺโตปศโม ‘ยํ ศานฺตารฺถะ ฯ
๒๗ อสฺมินฺ ขลุ ปุนรฺ นิรฺเทเศ นิรฺทิศฺยมาเน เตษํา ภิกฺษูณามฺ อนุปาทายาสฺรเวภฺยศฺ จิตฺตานิ วิมุกฺตานิ ฯ ตทฺ นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ
๒๘ ตตฺร ภควานฺ อายุษฺมนฺตมฺ อนิรุทฺธมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : คจฺฉ ตฺวมฺ อนิรุทฺธ วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฺลานปริปฤจฺฉกะ ฯ
อนิรุทฺโธ ‘ปฺยฺ อาห : นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ
๒๙ อภิชานามฺยฺ อหํ ภควนฺ : อนฺยตมสฺมิํศฺ จณฺกฺรเม จณฺกฺรมามิ ฯ ตตฺร ศุภวฺยูโห นาม พฺรหฺมา ทศภิรฺ พฺรหฺมสหไสฺระ สารฺธํ ตํ ปฺรเทศมฺ อวภาสฺย เยนาหํ เตโนปสมฺกฺรมฺย มม ปาเทา ศิรสาภิวนฺทฺไยกานฺเต สฺถิตฺวา มามฺ เอตทฺ อโวจตฺ : กิยทฺ อายุษฺมานฺ อนิรุทฺโธ ทิวฺเยน จกฺษุษา ปศฺยติ ฯ
ตมฺ เอนมฺ อหมฺ เอตทฺ อโวจมฺ : อหํ มารฺษ อิมํ ตฺริํ สาหสฺรมหาสาหสฺรํ โลกธาตุํ ภควตะ ศากฺยมุเนรฺ พุทฺธกฺเสตฺรํ ตทฺ ยถาปิ นาม กรตเล นฺยสฺตมฺ อามลกผลมฺ เอวํ ปศฺยามิ ฯ
๓๐ อิยํ จ กถา ปฺรวฤตฺตา วิมลกีรฺติศฺ จ ลิจฺฉวิสฺ ตํ ปฺรเทศมฺ อุปสมฺกฺรามตฺ ฯ อุปสมฺกฺรมฺย มม ปาเทา ศิรสา วนฺทิตฺไววมฺ อาห : กิมฺ ภทนฺตานิรุทฺธ ทิวฺยํ จกฺษุรฺ อภิสํสฺการลกฺษณมฺ อุตานภิสํสฺการลกฺษณมฺ ฯ ยทฺยฺ อภิสํสฺการลกฺษณํ ตทฺ พาหฺไยะ ปญฺจาภิชฺไญะ สมมฺ, อถานภิสํสฺการลกฺษณมฺ อนภิสํสฺกาโร ‘สํสฺกฤตสฺ เตน น ศกฺยํ ทฺรษฺฏุมฺ ฯ ตตฺ กถํ สฺถวิระ ปศฺยติ ฯ
โส ‘หํ ตูษฺณีมฺ อภูวมฺ ฯ
๓๑ ส จ พฺรหฺมา ตสฺย สตฺปุรุษสฺเยมํ นิรฺเทศํ ศฺรุตฺวาศฺจรฺยปฺราปฺตสฺ ตํ นมสฺกฤตฺไยตทฺ อโวจตฺ : เก โลเก ทิวฺยจกฺษุษะ ฯ
อาห : พุทฺธา ภควนฺโต โลเก ทิวฺยจกฺษุโษ เย สมาหิตาวสฺถํา จ น วิชหติ สรฺวพุทฺธกฺเษตฺราณิ จ ปศฺยนฺติ ฯ น จ ทฺวยปฺรภาวิตาะ ฯ
๓๒ อถ ส พฺรหฺเมมํ นิรฺเทศํ ศฺรุตฺวา ทศสหสฺรปริวาโร ‘ธฺยาศเยนนุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตมฺ อุตฺปาทยติ สฺม ฯ ส มํา วนฺทิตฺวา ตํ จ สตฺปุรุษมฺ อภิวาทฺย ตไตฺรวานฺตรฺหิตะ ฯ อหํ จ นิษฺปฺรติภาโน ‘ภูวมฺ ฯ ตนฺ นาหมฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ
๓๓ ตตฺร ภควานฺ อายุษฺมนฺตมฺ อุปาลิมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : คจฺฉ ตฺวมฺ อุปาเล วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฺลานปริปฤฉกะ ฯ
อุปาลิรฺ อปฺยฺ อาห : นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อภิชานามฺยฺ อหํ ภควนฺ : อนฺยตเมา ทฺเวา ภิกฺษู อาปตฺติมฺ อาปนฺเนา, เตา ภควตะ ปรฺยปตฺรปมาเณา ภควนฺตํ โนปสมฺกฺรามตะ ฯ เตา เยนาหํ เตโนปสมฺกฺรานฺตาวฺ อุปสมฺกฺรามฺย มามฺ เออทฺ อโวจตามฺ ฯ อาวามฺ ภทนฺโตปาเล อาปตฺติมฺ อาปนฺเนา, ตาวฺ อาวํา ปรฺยปตฺรปมาเณา ภควนฺตมฺ อุปสมฺกฺรมิตุํ โนตฺสหาวเห ฯ อุตฺสาหาย อายุษฺมนฺนฺ อุปาเล วิโนทยสฺวาโยะ เกากฤตฺยํ วฺยุตฺถาปยสฺวาวามฺ อาปตฺเตะ ฯ
๓๔ โส ‘หํ ภควํสฺ เตา ภิกฺษู ธรฺมฺยยา กถยา สมฺทรฺศยามิ ฯ วิมลกีรฺติศฺ จ ลิจฺฉวิสฺ ตํ ปฺรเทศมฺ อนุปฺราปฺตะ ส มามฺ เอตทฺ อโวจตฺ : มา ภทนฺโตปาเล เอเตา ภิกฺษู อาคาฒีการฺษีะ, วิโนทยานโยรฺ อาปตฺติมฺ, มา อาวิลีการฺษีะ ฯ น หิ ภทนฺโตปาเล อาปตฺติรฺ อธฺยาตฺมปฺรติษฺฐิตา น พหิรฺธาสมฺกฺรานฺตา โนภยมฺ อนตเรโณปลภฺยเต ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อุกฺตํ หิ ภควตา “จิตฺตสมฺเกฺลศาตฺ สตฺวาะ สมฺกฺลิศฺยนฺเต จิตฺตวฺยวทานาทฺ วิศุธฺยนฺเต ฯ จิตฺตํ จ ภทนฺโตปาเล นาธฺยาตฺมปฺรติษฺฐิตํ น พหิรฺธา โนภยมฺ อนฺตเรโณปลภฺยเต ฯ ยถา จิตฺตํ ตถาปตฺติะ, ยถาปตฺติสฺ ตถา สรฺวธรฺมาะ, ตถตํา น วฺยติวรฺตนฺเต ฯ ยา ภทนฺโตปาเล จิตฺตสฺย ปฺรกฤติรฺ ยยา จิตฺตปฺรกฤตฺยา ภทนฺตสฺย จิตฺตํ วิมุกฺตมฺ, กิํ ชาตุ สา จิตฺตปฺรกฤติะ สมฺกฺลิษฺฏา ฯ
อาห : โน หีทํ ฯ
อาห : ตตฺปฺรกฤติกานิ ภทนฺโตปาเล สรฺวสตฺวานํา จิตฺตานิ ฯ
๓๕ สมฺกลฺโป ภทนฺโตปาเล เกฺลศะ, อกลฺปาวิกลฺปา จ ปฺรกฤติะ ฯ วิปรฺยาสะ สมฺเกฺลศหฺ, อวิปรฺยสฺตา จ ปฺรกฤติะ ฯ อาตฺมสมาโรปะ สมฺเกฺลศะ, ไนราตฺมฺยา จ ปฺรกฤติะ ฯ อุตฺปนฺนภคฺนานวสฺถิตา ภทนฺโตปาเล สรฺวธรฺมา มายาเมฆวิทฺยุตฺสทฤศาะ ฯ นิรเปกฺษาะ สรฺวธรฺมาะ กฺษณมฺ อปิ นาวติษฺฐนฺเต ฯ สฺวปฺนมรีจิสทฤศาะ สรฺวธรฺมา วิตถทรฺศนาะ ฯ ทกจนฺทฺรปฺรติพิมฺพสทฤศาะ สรฺวธรฺมาศฺ จิตฺตปริกลฺเปโนตฺปทฺยนฺเต ฯ เย ตฺวฺ เอวํ ชานนฺติ เต วินยธรา อิตฺยฺ อุจฺยนฺเต ฯ ย เอวํ วินีตาสฺ เต สุวินีตาะ ฯ
๓๖ อถ เตา ภิกฺษู เอตทฺ อโวจตามฺ : ปฺรชฺญาธโร วินยธโร ‘ยมฺ อุปาสกะ ฯ น ตฺวฺ อยํ ภทนฺโตปาลิรฺ โย ภควตา วินยธราณามฺ อโคฺร นิรฺทิษฺฏะ ฯ
ตาวฺ อหมฺ เอวํ วทามิ : มา ภิกฺษู อตฺร คฤหปติสมฺชฺญามฺ อุตฺปาทยตามฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ ตถาคตํ สฺถาปยิตฺวา นาสฺติ กศฺจิจฺ ฉฺราวโก วา โพธิสตฺโว วา, ย เอตสฺย ปฺรติภานมฺ อาจฺฉินฺทฺยาตฺ ฯ ตาทฤศ เอตสฺย ปฺรชฺญาโลกะ ฯ
๓๗ อถ เตา ภิกฺษู วินีตเกากฤตฺยาวฺ อธฺยาศเยน ตไตฺรวานุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตมฺ อุตฺปาทิตวนฺเตา, ตํ จ สตฺปุรุษมฺ อภิวนฺทฺไยวมฺ อาหตุะ : สรฺวสตฺวา อีทฤศสฺย ปฺรติภานสฺย ลาภิโน ภวนฺตุ ฯ ตนฺ นาหมฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ
๓๘ ตตฺร ภควานฺ อายุษฺมนฺตํ ราหุลมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : คจฺฉ ตฺวํ ราหุล วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฺลานปริปฤจฺฉกะ ฯ
ราหุโล ‘ปฺยฺ อาห : นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อภิชานามฺยฺ อหํ ภควนฺ : เอกสฺมินฺ สมเย สํพหุลา ลิจฺฉวิกุมารกา เยนาหํ เตโนปสมฺกฺรมฺย มามฺ เอตทฺ อโวจนฺ : ตฺวํ ราหุล ตสฺย ภควตะ ปุตฺรศฺ จกฺรวรฺติราชฺยมฺ อุตฺสฤชฺย ปฺรวฺรชิตะ, ตตฺร เก เต ปฺรวฺรชฺยายา คุณานุศํสาะ ฯ
เตษามฺ อหํ ยถารูปํ ปฺรวฺรชฺยายา คุณานุศํสา นิรฺทิศามิ, วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ เยนาหํ เตโนปสมฺกฺรานฺตะ ฯ ส มามฺ อภิวนฺทฺไยตทฺ อโวจตฺ :
๓๙ น ภทนฺตราหุล เอวํ ปฺรวฺรชฺยายา คุณานุศํสา นิรฺเทษฺฏวฺยา ยถา ตฺวํ นิรฺทิศสิ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ นิรฺคุณา นิรนุศํสา หิ ปฺรวฺรชฺยา ฯ ยตฺร ภทนฺตราหุล สํสฺกฤตปฺรวฤตฺติสฺ ตตฺร คุณานุศํสา ฯ ปฺรวฺรชฺยา จาสํสฺกฤตา, อสํสฺกฤเต จ น คุณา นานุศําสา ฯ ปฺรวฺรชฺยา ภทนฺตราหุล อรูปิณี รูปวิคตา, ปนฺถา นิรฺวาณสฺย, ปฺรศํสิตา ปณฺฑิไตะ, ปริคฤหีตารฺไยะ, ปราชยะ สรฺวมาราณามฺ, ปญฺจคตฺยุตฺตารณี, ปญฺจจกฺษุวิโศธนี, ปญฺจพลปฺรติลมฺภา, ปญฺเจนฺทฺริยปฺรติษฺฐา, ปเรษามฺ อนุปฆาตะ, ปาปธรฺมาสํสฤษฺฏา, ปรตีรฺถฺยปฺรมรฺทนี, ปฺรชฺญปฺติสมติกฺรานฺตา, ปณฺเก สมฺกฺรมะ, อมมา มมการวิคตา, อปริคฺรหา, อนุปาทานา, อนากุลา, อากุลปฺรหีณา, สฺวจิตฺตทรฺศนี ปรจิตฺตสํรกฺษณี, ศมถานุกูลา, สรฺวโต ‘นวทฺยา ฯ อิยมฺ อุจฺยเต ปฺรวฺรชฺยา ฯ ย เอวํ ปฺรวฺรชิตาสฺ เต สุปฺรวฺรชิตาะ ฯ
๔๐ ปฺรวฺรชต ยูยํ กุมารกาะ สฺวาขฺยาเต ธรฺมวินเย ฯ ทุรฺลโภ หิ พุทฺโธตฺปาทะ, ทุรฺลภา กฺษณสํปตฺ, ทุรฺลโภ มนุษฺยปฺรติลมฺภะ ฯ
เต กุมารกา เอวมฺ อาหุะ : ศฺรุตมฺ อสฺมาภิรฺ คฤหปเต, น ตถาคโต ‘นวสฤษฺฏํ มาตาปิตฤภฺยํา ปฺรวฺราชยตีติ ฯ
ส ตานฺ อาห : อุตฺปาทยต ยูยํ กุมารกาะ อนุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตมฺ, ปฺรติปตฺตฺยา จ สํปาทยต, ไสว ยุษฺมากํ ภวิษฺยติ ปฺรวฺรชฺยา โสปสํปตฺ ฯ
๔๑ ตตฺร ทฺวาตฺริํศตา ลิจฺฉวิกุมาไรรฺ อนุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตานฺยฺ อุตฺปาทิตานิ ฯ ตนฺ นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ
๔๒ ตตฺร ภควานฺ อายุษฺมนฺตมฺ อานนฺทมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : คจฺฉ ตฺวมฺ อานนฺท วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฺลานปริปฤจฺฉกะ ฯ
อานท อาห : นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อภิชานามฺยฺ อหํ ภควนฺ : เอกสฺมินฺ สมเย ภควตะ กายสฺย กศฺจิทฺ เอวาพาธะ ฯ ตตฺร จ กฺษีเรณ กฤตฺยมฺ อาสีตฺ ฯ โส ‘หมฺ อนฺยตมสฺมินฺ พฺราหฺมณมหาศาลสฺย คฤหมูเล ปาตฺรํ คฤหีตฺวา สฺถิตะ ฯ
วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิสฺ ตํ ปฺรเทศมฺ อนุปฺราปฺตะ ฯ ส มํา วนฺทิตฺไววมฺ อาห :
๔๓ กิํ ภทนฺตานนฺท กาลฺยมฺ เอว ปาตฺรมฺ อาทายาสฺมินฺ คฤหทฺวารสมีเป ติษฺฐสิ ฯ
ตมฺ เอนมฺ อหมฺ เอตทฺ อโวจมฺ : ภควโต คฤหปเต กายสฺย กศฺจิทฺ เอวาพาธะ ฯ ตตฺร จ กฺษีเรณ กฤตฺยมฺ, ตตฺ ปรฺเยษามิ ฯ
ส มามฺ เอวมฺ อาห : อลํ ภทนฺตานนฺท มา เอวํ โวจะ ฯ วชฺรสํหตโน หิ ภทนฺตานนฺท ตถาคตกายะ สรฺวากุศลวาสนาปฺรหีณะ สรฺวมเหาชสฺกกุศลธรฺมสมนฺวาคตะ ฯ กุตสฺ ตสฺย วฺยาธิะ กุต อุปทฺรวะ ฯ
๔๔ ตูษฺณีํภูโต ภทนฺตานนฺท คจฺฉ ฯ มา ภควนฺตมฺ อภฺยาจกฺษฺว ฯ มา กสฺยจิทฺ ภูย เอวํ โวจะ ฯ มา มเหาชสฺกา เทวปุตฺรา อนฺยพุทฺธกฺเษตฺรสมฺนิปติตาศฺ จ โพธิสตฺวาะ โศฺรษฺยนฺติ ฯ ราชฺญสฺ ตาวทฺ ภทนฺตานนฺท จกฺรวรฺติน อิตฺวรกุศลสมนฺวาคตสฺย วฺยาธิรฺ น สํวิทฺยเต ฯ กุตสฺ ตสฺย ภควโต ‘ปฺรมณากุศลสมนฺวาคตสฺย วฺยาธิรฺ ภวิษฺยติ ฯ เนทํ สฺถานํ วิทฺยเต ฯ คจฺฉ คจฺฉ ภทนฺตานนฺท ฯ มา มามฺ อธฺยปตฺราปย, มา อนฺยตีรฺถิกจรกปริวฺราชกนิคฺรนฺถาชีวาะ โศฺรษฺยนฺติ, มา เตษามฺ เอวํ ภวิษฺยติ ฯ กีทฤโศ พต อยมฺ เอษํา ศาสฺตา ยะ สฺวยมฺ เอว ตาวทฺ อาตฺมานํ คฺลานํ น ศกฺโนติ ปริตฺราตุมฺ, กุตะ ปุนรฺ คฺลานานํา สตฺวานํา ตฺราณํ ภวิษฺยติ ฯ ตตะ ปฺรจฺฉนฺนํ ภทนฺตานนฺท คจฺฉ ศีฆฺรมฺ ฯ มา กศฺจิจฺ ฉฤณุยาตฺ ฯ
๔๕ อปิ ตุ ภทนฺตานนฺท ธรฺมกายาสฺ ตถาคตา นามิษกายาะ ฯ โลโกตฺตรกายาสฺ ตถาคตาะ สรฺวโลกธรฺมสมติกฺรานฺตาะ ฯ อนาพาธสฺ ตถาคตสฺย กายสฺ สรฺวาสฺรววินิวฤตะ ฯ อสํสฺกฤตสฺ ตถาคตสฺย กายะ สรฺวสมฺขฺยาวิคตะ ฯ ตสฺย ภทนฺโต วฺยาธิมฺ อิจฺฉตีตฺยฺ อยุกฺตมฺ อสทฤศมฺ ฯ
๔๖ ตสฺย เม ภควนฺ มหทปตฺราปฺยํ ชาตมฺ ฯ มา เม ภควโต ‘นฺติกาทฺ ทุะศฺรุตํ ทุรฺคฤหีตํ วา กฤตมฺ อิติ ฯ โส ‘หมฺ อนฺตรีกฺษาจฺ ฉพฺทมฺ อเศฺราษมฺ ฯ
เอวมฺ เอตทฺ อานนฺท ยถา คฤหปติรฺ นิรฺทิศติ ฯ อถ จ ปุนะ ปญฺจกษาเย ภควานฺ อุตฺปนฺนะ, เตนานรฺถลูหทริทฺรจรฺยยา สตฺวา วิเนตวฺยาะ ฯ ตทฺ คจฺฉ ตฺวมฺ อานนฺท กฺษีรํ คฤหีตฺวา, มา ปรฺยปตฺรปศฺ เจติ ฯ
๔๗ อีทฤศา ภควนฺ วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวะ ปฺรศฺนวฺยากรณนิรฺเทศาะ ฯ ตนฺ นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย กุลปุตฺรสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ
๔๘ เอวํ ตานิ ปญฺจมาตฺราณิ ศฺราวกศตานฺยฺ อนุตฺสหมานานิ ภควเต นิเวทยนฺติ ฯ เย จ ไตรฺ วิมลกีรฺตินา ลิจฺฉวินา สารฺธํ กถาสํลาปาะ กฤตาสฺ ตานฺ สรฺวานฺ ภควเต นิเวทยนฺติ สฺม ฯ
๔๙ ตตฺร ภควานฺ ไมเตฺรยํ โพธิสตฺวมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : คจฺฉ ตฺวํ ไมเตฺรย วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฺลานปริปฤจฺฉกะ ฯ
ไมเตฺรโย ‘ปฺยฺ อาห : นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อภิชานามฺยฺ อหํ ภควนฺ : เอกสฺมินฺ สมเย สมฺตุษิเตน เทวปุเตฺรณ สารฺธํ ตุษิตกายิไกศฺ จ เทวปุไตฺระ สารฺธํ ธรฺมฺยํา กถํา กถยามิ ยทฺ อิทํ โพธิสตฺวานํา มหาสตฺวานามฺ อวิวรฺตฺยํา ภูมิมฺ อารภฺย ฯ ตตฺร จ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิสฺ ตํ ปฺรเทศมฺ อุปสมฺกฺรานฺตะ ฯ ส มามฺ เอตทฺ อโวจต :
๕๐ ตฺวํ ไมเตฺรย เอกชาติปฺรติพทฺโธ ภควตา วฺยากฤโต ‘นุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา ฯ ตตฺ กตมยาสิ ไมเตฺรย ชาตฺยา วฺยากฤตะ, กิมฺ อตีตยา วานาคตโยต ปฺรตฺยุตฺปนฺนยา ฯ ตตฺร ยตีตา ชาติะ สา กฺษีณา, ยาปฺยฺ อนาคตา สาปฺยฺ อสํปฺราปฺตา, ปฺรตฺยุตฺปนฺนายาะ สฺถิติรฺ นาสฺติ ชาเตะ ฯ ยโถกฺตํ ภควตา : ตถา หิ ตฺวํ ภิกฺษะ กฺษเณ กฺษเณ ชายเส ชีรฺยสิ มฺริยเส จฺยวเส อุปปทฺยเส เจติ ฯ อชาติตศฺ จ นิยามาวกฺรานฺติะ ฯ น จาชาติรฺ วฺยากฺริยเต ฯ นาปฺยฺ อชาติรฺ อภิสํพุธฺยเต ฯ
๕๑ ตตฺ กถํ ตฺวํ ไมเตฺรย วฺยากฤตสฺ ตถโตตฺปาเทน ตถตานิโรเธน วา ฯ น จ ตถโตตฺปทฺยเต น นิรุธฺยเต, น นิโรตฺสฺยเต ฯ ยา จ สรฺวสตฺวานํา ตถตา, ยา จ สรฺวธรฺมาณํา ตถตา, ไสว ไมเตฺรยสฺยาปิ ตถตา ฯ เอวํ ยทิ ตฺวํ วฺยากฤตะ สรฺวสตฺวา อปิ วฺยากฤตา ภวนฺติ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ น หิ ตถตา ทฺวยปฺรภาวิตา นานาตฺวปฺรภาวิตา ฯ ตทฺ ยทา ไมเตฺรโย โพธิมฺ อภิสํโภตฺสฺยเต, สรฺวสตฺวา อปิ ตสฺมินฺ สมเย ตาทฤศีมฺ เอว โพธิมฺ อภิสํโภตฺสฺยนฺเต ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ สรฺวสตฺวานุโพโธ โห โพธิะ ฯ ยทา จ ไมเตฺรยะ ปรินิรฺวาสฺยติ, สรฺวสตฺวา อปิ ตทา ปรินิรฺวาสฺยนฺติ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ น หฺยฺ อปรินิรฺวฤตานํา สรฺวสตฺวานํา ตถาคตาะ ปรินิรฺวานฺติ ฯ ปรินิรฺวฤตานิ เต สตฺวานิ ปศฺยนฺติ นิรฺวาณปฺรกฤติกานิ ฯ ตสฺมาทฺ อิห ไมเตฺรย มา เอตานฺ เทวปุตฺรานฺ อุลฺลาปย มา วิสํวาทย ฯ
๕๒ น โพเธา กศฺจิตฺ ปฺรติษฺฐเต, น นิวรฺตเต ฯ อปิ ตุ ขลุ ปุนรฺ ไมเตฺรย ไยษํา เทวปุตฺราณํา โพธิปริกลฺปนทฤษฺฏิสฺ ตามฺ เอตามฺ อุตฺสรฺชย ฯ
น หิ โพธิะ กาเยนาภิสํพุธฺยเต, น จิตฺเตน ฯ วฺยุปศโม โพธิะ สรฺวนิมิตฺตานํา, อสมาโรโป โพธิะ สฺรวารมฺพณานามฺ, อปฺรจาโร โพธิะ สรฺวมนสฺการาณามฺ, ปริจฺเฉโท โพธิะ สรฺวทฤษฺฏิคตานามฺ, วิคโม โพธิะ สรฺวปริกลฺปานามฺ, วิสํโยโค โพธิะ สรฺเวญฺชิตมนฺยสฺยนฺทิตานามฺ, อนธิษฺฐานํ โพธิะ สรฺวปฺรณิธานานามฺ, อสณฺคปฺรเวโศ โพธิะ สรฺโวทฺคฺรหวิคตา, สฺถิตา โพธิรฺ ธรฺมธาตุสฺถาเน, อนุคตา โพธิสฺ ตถตายามฺ, ปฺรติษฺฐิตา โพธิรฺ ภูตโกฏฺยามฺ, อทฺวยา โพธิรฺ มโนธรฺมวิคตา, สมา โพธิรฺ อากาศสมตยา, อสมฺสฺกฤตา โพธิรฺ อุตฺปาทภณฺคสฺถิตฺยนฺยถาตฺววิคตา, ปริชฺญา โพธิะ สรฺวสตฺวจิตฺตจริตาศยานามฺ, อทฺวารา โพธิรฺ อายตนานามฺ, อสํสฤษฺฏา โพธิะ สรฺววาสนานุสมฺธิเกฺลศวิคตา, น เทศสฺถา น ปฺรเทศสฺถา โพธิะ สฺถานาสฺถานวิคตา, ตถตาปฺรติษฺฐิตา โพธิะ สรฺวโต ‘ทฤศฺยา, นามเธยมาตฺรํ โพธิสฺ ตจฺ จ นาม นิรีหกมฺ, นิราตฺมิกา โพธิรฺ อายูหนิรฺยูหวิคตา, อนากุลา โพธิะ ปฺรกฤติปริศุทฺธา, ปฺรกาศา โพธิะ สฺวภาวปริศุทฺธา, อนุทฺคฺรหา โพธิรฺ อธฺยาลมฺพนวิคตา, นิรฺนานาตฺวา โพธิะ สรฺวธรฺมสมตาวโพธตฺวาตฺ, อนุปมา โพธิรฺ อุปโมปนฺยาสวิคตาะ, สูกฺษฺมา โพธิรฺ ทุรนุโพธตฺวาตฺ, สรฺวตฺรานุคตา โพธิรฺ อากาศสฺวภาวตฺวาตฺ ฯ สา น ศกฺยา กาเยน วาจา จิตฺเตนาภิสํโพทฺธุมฺ ฯ
๕๓ อิห ภควนฺ นิรฺเทเศ นิรฺทิศฺยมาเน ตตะ ปริษโท ทฺวโยรฺ เทวปุตฺรศตโยรฺ อนุตฺปตฺติเกษุ ธรฺเมษุ กฺษานฺติปฺรติลมฺโภ ‘ภูตฺ ฯ อหํ จ นิษฺปฺรติภาโน ‘ภูวมฺ ฯ ตนฺ นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ
๕๔ ตตฺร ภควานฺ ปฺรภาวฺยูหํ ลิจฺฉวิกุมารมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : คจฺฉ ตฺวํ สตฺปุรุษ วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฺลานปริปฤจฺฉกะ ฯ
ปฺรภาวฺยูโห ‘ปฺยฺ อาห : นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อภิชานามฺยฺ อหํ ภควนฺ : เอกสฺมินฺ สมเย ภควนฺ ไวศาลฺยา มหานครฺยา นิษฺกฺรมามิ ฯ วิมลกีรฺติศฺ จ ลิจฺฉวิะ ปฺรวิศติ ฯ โส ‘หํ ตมฺ อภิวาทฺไยวมฺ อโวจมฺ : กุตสฺ ตฺวํ คฤหปเต อาคจฺฉสีติ ฯ
ส มามฺ เอวมฺ อาห : อาคจฺฉามิ โพธิมณฺฑาทฺ อิติ ฯ
ตมฺ อหมฺ เอตทฺ อโวจมฺ : โพธิมณฺฑ อิติ กสฺไยตนฺ นาม ฯ
ส มามฺ เอตทฺ อโวจตฺ :
๕๕ โพธิมณฺฑ อิติ กุลปุตฺร อาศยมณฺฑ เอโษ ‘กฤตฺริมตยา, ปฺรโยคมณฺฑ เอษ อารมฺโภตฺตารณตยา, อธฺยาศยมณฺฑ เอษา วิเศษาธิคมตยา, โพธิจิตฺตมณฺฑ เอโษ ‘สํปฺรโมษณตยา,
๕๖ ทานมณฺฑ เอษ วิปากาปฺรติกาณฺกฺษณตยา, ศีลมณฺฑ เอษ ปฺรณิธานปริปูรณตยา, กฺษานฺติมณฺฑ เอษ สรฺวสตฺวาปฺรติหตจิตฺตตยา, วีรฺยมณฺฑ เอโษ ‘วินิวรฺตนตยา, ธฺยานมณฺฑ เอษ จิตฺตกรฺมณฺยตยา, ปฺรชฺญามณฺฑ เอษ ปฺรตฺยกฺษทรฺศิตยา,
๕๗ ไมตฺรีมณฺฑ เอษ สรฺวสตฺวสมจิตฺตตยา, กรุณามณฺฑ เอษ เขทสหิษฺณุตยา, มุทิตามณฺฑ เอษ ธรฺมารามรติรตตยา, อุเปกฺษามณฺฑ เอโษ ‘นุนยปฺรติฆปฺรหณาตยา,
๕๘ อภิชฺญามณฺฑ เอษ ษฑภิชฺญตยา, วิโมกฺษมณฺฑ เอโษ ‘กลฺปนตยา, อุปายมณฺฑ เอษ สตฺวปริปาจนตยา, สมฺคฺรหวสฺตุมณฺฑ เอษ สรฺวสตฺวสมฺคฺรหณตยา, ศฺรุตมณฺฑ เอษ ปฺรติปตฺติสารกตฺวาตฺ, นิธฺยปฺติมณฺฑ เอษ โยนิศะปฺรตฺยเวกฺษณตยา, โพธิปกฺษฺยธรฺมมณฺฑ เอษ สํสฺกฤตาสํสฺกฤโตตฺสรฺชนตยา, สตฺยมณฺฑ เอษ สรฺวโลกาวิสํวาทนตยา, ปฺรตีตฺยสมุตฺปาทมณฺฑ เอโษ ‘วิทฺยาสฺรวกฺษยตยา ยาวชฺ ชรามรณาสฺรวกฺษยตยา, สรฺวเกฺลศปฺรศมนมณฺฑ เอษ ยถาภูตาภิสํโพธนตยา,
๕๙ สรฺวสตฺวมณฺฑ เอษ สตฺวาสฺวภาวตยา, สรฺวธรฺมมณฺฑ เอษ ศูนฺยตาภิสํโพธนตยา, สรฺวมารนิรฺฆาตนมณฺฑ เอโษ ‘จลนตยา, ไตฺรธาตุกมณฺฑ เอษ ปฺรสฺถานวิคมนตยา, สิํหนาทนทนวีรฺยมณฺฑ เอโษ ‘ภีตานุตฺตฺราสนยตา, พลไวศารทฺยาเวณิกสรฺวพุทฺธธรฺมมณฺฑ เอษ สรฺวโต ‘นุปากฺรุษฺฏตฺวาตฺ, ไตฺรวิทฺยวิทฺยามณฺฑ เอษ นิรวเศษตฺวาตฺ เกฺลศานํา, เอกจิตฺตนิรวเศษสรฺวธรฺมานุโพธมณฺฑ เอษ สรฺวชฺญชฺญานสมุทาคมตฺวาตฺ ฯ
๖๐ อิติ หิ กุลปุตฺร ยาวนฺโต โพธิสตฺวาะ ปารมิตาปฺรติสํยุกฺตํ สตฺวปริปากปฺรติสํยุกฺตํ สทฺธรฺมปริคฺรหปฺรติสํยุกฺตํ กุศลมูลปฺรติสํยุกฺตํ กฺรมมฺ อุตฺกฺษิปนฺติ นิกฺษิปนฺติ จ ฯ สรฺเว เต โพธิมณฺฑาทฺ อาคจฺฉนฺติ, พุทฺธธรฺเมภฺย อาคจฺฉนฺติ, พุทฺธธรฺเมษุ จ ปฺรติษฺฐนฺเต ฯ
๖๑ อิห ภควนฺ นิรฺเทเศ นิรฺทิศฺยมาเน ปญฺจมาไตฺรรฺ เทวมนุษฺยศไตรฺ โพธาย จิตฺตานฺยฺ อุตฺปาทิตานิ ฯ อหํ จ นิษฺปฺรติภาโน ‘ภูวมฺ ฯ ตนฺ นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ
๖๒ ตตฺร ภควานฺ ชคตินฺธรํ โพธิสตฺวมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : คจฺฉ ตฺวํ ชคตินฺธร วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฺลานปริปฤจฺฉกะ ฯ
ชคตินฺธโร ‘ปฺยฺ อาห : นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อภิชานามฺยฺ อหํ ภควนฺ : เอกสฺมินฺ สมเย สฺวเก วิหาเร วิหรามิ ฯ อถ มาระ ปาปียานฺ ทฺวาทศภิรฺ อปฺสระสหไสฺระ ปริวฤตะ ศกฺรเวเษณ ตูรฺยสมฺคีติสํปฺรวาทิเตน เยนาหํ เตโนปสมฺกฺรมฺย มม ปาเทา ศิรสา วนฺทิตฺวา สปริวาโร มํา ปุรสฺกฤตฺไยกานฺเต ‘สฺถาตฺ ฯ ตมฺ เอนมฺ อหํ ชานามิ – ศกฺร เอษ เทเวนฺทฺร อิติ ฯ
ตมฺ อหมฺ เอตทฺ อโวจมฺ : สฺวาคตํ เต เกาศิก, อปฺรมตฺเตน เต ภวิตวฺยํ สรฺวกามรติษุ, อนิตฺยปฺรตฺยเวกฺษณาพหุเลนาตฺตสาเรณ เต ภวิตวฺยํ กายชีวิตโภเคภฺยะ ฯ
ส มามฺ เอวมฺ อาห : ปฺรตีจฺฉ ตฺวํ สตฺปุรุษ อิมานิ ทฺวาทศาปฺสระสหสฺราณิ มมานฺติกาตฺ, เอตาสฺ เต ปริจาริกา ภวนฺตามฺ ฯ
ตมฺ อหมฺ เอตทฺ อโวจมฺ : มา ตฺวํ เกาษิก อกลฺปิเกน วสฺตุนา ศฺรมณานฺ ศากฺยปุตฺรียานฺ นิมนฺตฺรย, ยถา น หฺยฺ เอตา อสฺมากํ กลฺปฺยนฺต อิติ ฯ
๖๓ เอษา จ กถา ปฺรวฤตฺตา, วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ อุปสมฺกฺรานฺตะ ฯ ส มามฺ เอวมฺ อาห : มา อตฺร กุลปุตฺร ศกฺรสมฺชฺญามฺ อุตฺปาทย ฯ มาร เอษ ปาปียําสฺ ตว วิเหฐนาภิปฺราย อุปสมฺกฺรานฺตะ, ไนษ ศกฺร อิติ ฯ
อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิสฺ ตํ มารํ ปาปียําสมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : อสฺมภฺยํ ปาปียนฺ เอตา อปฺสรโส นิรฺยาตย ฯ อสฺมากมฺ เอตาะ กลฺปฺยนฺเต, น ศฺรมณานํา ศากฺยปุตฺรียาณามฺ อิติ ฯ
อถ มาระ ปาปียานฺ ภีตสฺ ตฺรสฺตะ สํวิคฺนะ ฯ มา วิมลกีรฺตินา ลิจฺฉวินา วิปฺรลปฺสฺย อิติ, อิจฺฉติ จานฺตรฺธาตุมฺ, น จ ศกฺโนติ สรฺวรฺทฺธิมฺ อปิ ทรฺศยิตฺวานฺตรฺธาตุมฺ ฯ โส ‘นฺตรีกฺษาจฺ ฉพฺทมฺ อเศฺราษิตฺ : นิรฺยาตย ตฺวมฺ เอตาะ ปาปียนฺ อปฺสรส เอตสฺไม สตฺปุรุษาย, ตตะ ศกฺษฺยสิ สฺวภวนํ คนฺตุมฺ ฯ อถ มาโร ภีตสฺ ตฺรสฺโต ‘กามโก ‘สฺไม ตา อปฺสรโส นิรฺยาตยติ ฯ
๖๔ ปฺรติคฤหฺย จ วิมลกีรฺติสฺ ตา อปฺสรส เอตทฺ อโวจตฺ : นิรฺยาติตา ยูยํ มหฺยํ มาเรณ ปาปียสา, อุตฺปาทยเตทานีมฺ อนุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตมฺ ฯ ส ตาสํา ตทานุโลมิกีํ โพธิปริปาจนีํ กถํา กฤตฺวา โพเธา จิตฺตมฺ อุตฺปาทยติ สฺม ฯ
ส ตา เอวมฺ อาห : อุตฺปาทิตมฺ อิทานีํ ยุษฺมาภิรฺ โพธิจิตฺตมฺ, ธรฺมารามรติรตาภิรฺ อิทานีํ ยุษฺมาภิรฺ ภวิตวฺยมฺ, น กามรติรตาภิะ ฯ
ตา อาหุะ : กตมา จ ปุนรฺ ธรฺมารามรติะ ฯ
ส อาห : พุทฺเธ ‘เภทฺยปฺรสาทรติะ, ธรฺเม ศุศฺรูษณรติะ, สมฺฆ อุปสฺถานรติะ, คุรุษุ เคารโวปสฺถานรติะ, ไตฺรธาตุกานฺ นิะสรณรติะ, วิษเยษฺวฺ อนิศฺริตรติะ, สฺกนฺเธษุ วธกานิตฺยปฺรตฺยเวกฺษณารติะ, ธาตุษฺวฺ อาศีวิษปริตุลนารติะ, อายตเนษุ ศูนฺยคฺรามวิเวกรติะ, โพธิจิตฺตารกฺษณรติะ, สตฺเวษุ หิตวสฺตุตารติะ, ทาเน สํวิภาครติะ, ศีเลษฺวฺ อไศถิลฺยรติะ, กฺษานฺตฺยํา กฺษมทมรติะ, วีรฺเย กุศลสมุทานยนรติะ, ธฺยาเนษุ ปริกรฺมรติะ, ปฺรชฺญายามฺ อปคตเกฺลศาวภาสรติะ, โพเธา วิสฺตีรฺณรติะ, มารสฺย นิคฺรหรติะ, เกฺลศานํา ปฺรฆาตนารติะ, พุทฺธกฺเษตฺรสฺย วิโศธนารติะ, ลกฺษณานุวฺยาญฺชนปรินิษฺปตฺตฺยรฺถํ สรฺวกุศลมูโลปจยรติะ, คมฺภีรธรฺมศฺรวณานุตฺตฺราสรติะ, ตฺริวิโมกฺษมุขปริชยรติะ, นิรฺวาณารมฺพณรติะ, โพธิมณฺฑาลมฺการรติะ, น จากาลปฺราปฺติรติะ, สภาคชนเสวนารติะ, วิสภาเคษฺวฺ อโทษาปฺรติฆาตรติะ, กลฺยาณมิเตฺรษุ เสวารติะ, ปาปามิเตฺรษุ วิสรฺชนารติะ, ธรฺมปฺรีติปฺราโมทฺยรติะ, อุปาเย สมฺคฺรหรติะ, อปฺรมาทโพธิปกฺษฺยธรฺมเสวนารติะ ฯ เอวํ หิ โพธิสตฺโว ธรฺมารามรติรโต ภวติ ฯ
๖๕ อถ มาระ ปาปียําสฺ ตา อปฺสรส เอตทฺ อโวจตฺ : อาคจฺฉต ฯ อิทานีํ คมิษฺยามะ สฺวภวนมฺ อิติ ฯ
ตา เอวมฺ อาหุะ : นิรฺยาติตา อิทานีํ ตฺวยา วยมฺ อสฺไม คฤหปตเย ฯ ธรฺมารามรติรตาภิรฺ อสฺมาภิรฺ อิทานีํ ภวิตวฺยมฺ, น กามรติรตาภิะ ฯ
อถ มาระ ปาปียานฺ วิมลกีรฺติํ ลิจฺฉวิมฺ เอวมฺ อาห : นิะสฤช ตฺวํ คฤหปเต อิมา อปฺสรสะ ฯ สรฺวสฺวปริตฺยาคิโน โพธิสตฺวา มหาสตฺวา ภวนฺติ ฯ
วิมลกีรฺติรฺ อาห : อวสฤษฺฏา ภวนฺตุ ฯ คจฺฉ ปาปียนฺ ฯ สรฺวสตฺวานํา ธารฺมิกา อภิปฺรายาะ ปริปูรฺยนฺตามฺ ฯ
อถ ตา อปฺสรโส วิมลกีรฺติํ นมสฺกฤตฺไยวมฺ อาหุะ : กถํ วยํ คฤหปเต มารภวเน ‘วติษฺเฐม ฯ
๖๖ อาห : อสฺติ ภคินฺยะ อกฺษยปฺรทีปํ นาม ธรฺมมุขมฺ ฯ ตตฺร ปฺรติปทฺยธฺวมฺ ฯ ตตฺ ปุนะ กตมตฺ ฯ ตทฺยถา ภคินฺยะ เอกสฺมาตฺ ไตลปฺรทีปาทฺ ทีปศตสหสฺราณฺยฺ อาทีปฺยนฺเต ฯ น จ ตสฺย ทีปสฺย ปริหาณิรฺ ภวติ ฯ เอวมฺ เอว ภคินฺยะ เอโก โพธิสตฺโว พหูนิ สรฺวศตสหสฺราณิ โพเธา ปฺรติษฺฐาปยติ ฯ น จ ตสฺย โพธิสตฺวสฺย จิตฺตสฺมฤติรฺ หียเต, น ปริหียเต, อุต จ วรฺธเต ฯ เอวํ สรฺวานฺ กุศลานฺ ธรฺมานฺ ยถา ยถา ปเรษามฺ อาโรจยติ เทศยติ, ตถา ตถา วิวรฺธเต สรฺไวะ กุศไลรฺ ธรฺไมะ ฯ อิทํ ตทฺ อกฺษยปฺรทีปํ นาม ธรฺมมุขมฺ ฯ ตตฺร ยุษฺมาภิรฺ มารภวเน สฺถิตาภิรฺ อปริมาณานํา เทวปุตฺราณามฺ อปฺสรสํา จ โพธิจิตฺตํ โรจยิตวฺยมฺ ฯ เอวํ ยูยํ ตถาคตสฺย กฤตชฺญา ภวิษฺยถ ฯ สรฺวสตฺวานํา โจปชีวฺยา ภวิษฺยถ ฯ
๖๗ อถ ตา อปฺสรโส วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวะ ปาเทา ศิรสา วนฺทิตฺวา สารฺธํ มาเรณ ปฺรกฺรานฺตาะ ฯ อิเม ภควนฺ วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ วิกุรฺวณวิเศษาะ, ยานฺ อหํ นาชฺญาสิษมฺ ฯ ตนฺ นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ
๖๘ ตตฺร ภควานฺ สุทตฺตํ เศฺรษฺฐิปุตฺรมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : คจฺฉ ตฺวํ กุลปุตฺร วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฺลานปริปฤจฺฉกะ ฯ
สุทตฺโต ‘ปฺยฺ อาห : นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อภิชานามฺยฺ อหํ ภควนฺ : สฺวเก ไปตฤเก นิเวศเน มหายชฺญํ ยชามิ ฯ สรฺวทริทฺรทุะขิเตภฺยะ สรฺวศฺรมณพฺราหฺมณกฤปณวนียกยาจนเกภฺโย ทานํ ททามิ ฯ สปฺตทิวสานฺ มหายชฺญํ ยชามิ ฯ
ตตฺร สปฺตเม ทิวเส วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิสฺ ตํา มหายชฺญศาลํา ปฺรวิศฺย มามฺ เอตทฺ อโวจตฺ : น เศฺรษฺฐิปุตฺร เอวํ ยชฺโญ ยษฺฏวฺโย ยถา ตฺวํ ยชเส ฯ ธรฺมยชฺญสฺ เต ยษฺฏวฺยะ ฯ กิํ ต อามิษยชฺเญนฯ
ตมฺ อหมฺ เอตทฺ อโวจมฺ : กถํ ปุนรฺ ธรฺมยชฺโญ ยษฺฏวฺยะ ฯ
ส มามฺ เอวมฺ อาห :
๖๙ เยน ธรฺมยชฺเญนาปูรฺวาจรมํ สรฺวสตฺวาะ ปริปาจฺยนฺเต, อยํ ธรฺมยชฺญะ ฯ ส ปุนะ กตมะ ฯ ยทฺ อิทํ โพธฺยาการาภินิรฺหฤตา มหาไมตฺรี, สทฺธรฺมสมฺคฺรหาภินิรฺหฤตา มหากรุณา, สรฺวสตฺวปฺราโมทฺยารมฺพณาภินิรฺหฤตา มหามุทิตา, ชฺญานสมฺคฺรหาภินิรฺหฤตา มโหเปกฺษา,
๗๐ ศานฺตทานฺตาภินิรฺหฤตา ทานปารมิตา, ทุะศีลสตฺวปริปาจนาภินิรฺหฤตา ศีลปารมิตา ไนราตฺมฺยธรฺมาภินิรฺหฤตา กฺษานฺติปารมิตา, โพธฺยณฺคาภินิรฺหฤตา วีรฺยปารมิตา, กายจิตฺตวิเวกาภินิรฺหฤตา ธฺยานปารมิตา, สรฺวชฺญชฺญานาภินิรฺหฤตา ปฺรชฺญาปารมิตา,
๗๑ สรฺวสตฺวปริปาจนาภินิรฺหฤตา ศูนฺยตาภาวนา, สํสฺกฤตปริกรฺมาภินิรฺหฤตานิมิตฺตภาวนา, สมฺจินฺตฺโยปปตฺตฺยภินิรฺหฤตาปฺรณิหิตภาวนา,
๗๒ สทฺธรฺมปริคฺรหาภินิรฺหฤโต พลปรากฺรมะ, สมฺคฺรหวสฺตฺวภินิรฺหฤตํ ชีวิเตนฺทฺริยมฺ, สรฺวสตฺวานํา ทาสตฺวศิษฺยตฺวาภินิรฺหฤตา นิรฺมานตา, อสาราตฺ สาราทานาภินิรฺหฤตะ กายชีวิตโภคปฺรติลมฺภะ, ษฑนุสฺมฤตฺยภินิรฺหฤตา สฺมฤติะ, สํรญฺชนียธรฺมาภินิรฺหฤโต ‘ธฺยาศยะ, สมฺยกฺปฺรติปตฺตฺยภินิรฺหฤตาชีวปริศุทฺธิะ, ปฺรสาทปฺราโมทฺยเสวนาภินิรฺหฤตารฺยปรฺยุปาสนา, อนารฺเยษฺวฺ อปฺรติฆาตาภินิรฺหฤตา จิตฺตนิธฺยปฺติะ, ปฺรวฺรชฺยาภินิรฺหฤโต ‘ธฺยาศยะ, ปฺรติปตฺตฺยภินิรฺหฤตํ ศฺรุตเกาศลมฺ, อรณาธรฺมปฺรติเวธาภินิรฺหฤโต ‘รณฺยวาสะ, พุทฺธชฺญาสํปฺราปณาภินิรฺหฤตํ สํลยนมฺ, สรฺวสตฺวเกฺลศโมจนโยคาภินิรฺหฤตา โยคาจารภูมิะ,
๗๓ ลกฺษณานุวฺยญฺชนสํภาราภินิรฺหฤตะ สตฺวปริปากะ, พุทฺธกฺเษตฺราลมฺการาภินิรฺหฤตะ ปุณฺยสมฺภาระ, สรฺวสตฺวจิตฺตจริตยถาศยธรฺมเทศนาภินิรฺหฤโต ชฺญานสํภาระ, สรฺวธรฺมานายูหานิรฺยูไหกนยชฺญนาภินิรฺหฤตะ ปฺรชฺญาสํภาระ, สรฺวเกฺลศสรฺวาวรณสรฺวากุศลธรฺมปฺรหาณาภินิหฤตะ สรฺวกุศลมูลสํภาระ,
๗๔ สรฺวชฺญชฺญานานุโพธนสรฺวกุศลธรฺมาภินิรฺหฤตะ สรฺวโพธิปกฺษฺยธรฺมสมุทฺคมะ ฯ
อยํ ส กุลปุตฺร ธรฺมยชฺญะ, ยตฺร ธรฺมยชฺเญ ปฺรติษฺฐิตา โพธิสตฺวา อิษฺฏยชฺญยาชูกา ทกฺษิณียา ภวนฺติ สเทวกสฺย โลกสฺย ฯ เอวํ หิ ภควนฺ ตสฺย คฤหปเตรฺ นิรฺทิศตสฺ ตสฺยา พฺราหฺมณปรฺษโท ทฺวโยรฺ พฺราหฺมณศตโยรฺ อนุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตานฺยฺ อุตฺปนฺนานิ ฯ
๗๕ อหํ จาศฺจรฺยปฺรสาทปฺรติลพฺธสฺ ตสฺย สตฺปุรุษสฺย จรเณา ปฺรณมฺย ศตสหสฺรมูลฺยํ มุกฺตาหารํ กณฺฐาทฺ อวตารฺย ททามิ ฯ ส ตํ มุกฺตาหารํ น ปฺรติคฤหฺณาติ สฺม ฯ ตมฺ อหมฺ เอตทฺ อโวจมฺ : ปฺรติคฤหฺเยมมฺ, ยตฺร เต ปฺรสาโท ภวติ ตสฺไม ปฺรยจฺเฉติ ฯ
เตน ส มุกฺตาหาโร คฤหิตฺวา ทฺวิธากฤตะ ฯ เอโก ภาโค ยสฺ ตตฺร ยชฺญศาลายํา สรฺวโลกชุคุปฺสิโต นครทริทฺรสฺ ตสฺไม ทตฺตะ ฯ ทฺวิตียศฺ จ ภาโค ทุษฺปฺรสหาย ตถาคตาย ทตฺตะ ฯ ยถา จ สรฺวา ปรฺษตฺ ปศฺยติ ตํ จ มรีจิํ โลกธาตุํ ตํ จ ทุษฺปฺรสหํ ตถาคตํ ตํ จ มุกฺตาหารํ ทุษฺปฺรสหสฺย มูรฺธสมฺเธา มุกฺตาหารกูฏาคารํ ปฺราทุรฺภูตํ จิตฺรํ ทรฺศนียํ จตุรสฺรํ จตุะสฺถูณํ สมํภาคศะ สุวิภกฺตมฺ ฯ
๗๖ ส อิทํ ปฺราติหารฺยํ สมฺทรฺศฺเยมํา วาจมฺ อภาษต : ยสฺย ทายกสฺย ทานปเตรฺ ยาทฤศี ตถาคเต ทกฺษิณียสมฺชฺญา ตาทฤศี นครทริเทฺร นิรฺนานาตฺเวน สมา, มหากรุณาจิตฺเตน วิปากาปฺรติกาณฺกฺษณตยา ปริตฺยาคะ ฯ อิยํ ธรฺมยชฺญาสฺย ปริปูริะ ฯ
๗๗ ตตฺราเสา นครทริทฺร อิทํ ปฺราติหารฺยํ ทฤษฺฏฺวา, อิมํ จ ธรฺมนิรฺเทศํ ศฺรุตฺวา, อนุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตมฺ อุตฺปาทยติ สฺม ฯ ตนฺ นาหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตสฺย สตฺปุรุษสฺย คฺลานปริปฤจฺฉโก คนฺตุมฺ ฯ
๗๘ อิติ หิ สรฺเว เต โพธิสตฺวา มหาสตฺวาะ สฺวกสฺวกานฺ นิรฺเทศานฺ นิรฺทิศนฺติ สฺม, เย ไจษํา เตน สตฺปุรุเษณ สารฺธมฺ อนฺตรากถาสมุทาหารา อภูวนฺ, น โจตฺสหนฺเต คนฺตุมฺ ๚
ศฺราวกโพธิสตฺววิสรฺชนปฺรศฺโน นาม ตฤตียะ ปริวรฺตะ ๚
๔
๑ ตตฺร ภควานฺ มญฺชุศฺริยํ กุมารภูตมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : คจฺฉ ตฺวํ มญฺชุศฺรีะ วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฺลานปริปฤจฺฉกะ ฯ
มญฺชุศฺรีรฺ อปฺยฺ อาห : กิํ จาปิ ทุราสโท ‘เสา ภควนฺ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิะ คมฺภีรนยปฺรติภานปฺรวิษฺฏะ, วฺยสฺตสมสฺตวจนนิรฺหารกุศละ, อวิษฺฐิตปฺรติภานะ, อปฺรติมพุทฺธิะ สรฺวสตฺเวษุ, สรฺวโพธิสตฺวกฺริยาสุ นิรฺยาตะ, สรฺวโพธิสตฺวสรฺวพุทฺธคุหฺยสฺถาเนษุ สุปฺรวิษฺฏะ, สรฺวมารสฺถานวิวรฺตนกุศลมหาภิชฺญาวิกฺรีฑิตะ, อทฺวยาสํเภทธรฺมธาตุโคจรปรมปารมิปฺราปฺตะ, เอกวฺยูหธรฺมธาตฺวนนฺตาการวฺยูหธรฺมนิรฺเทศกะ, สรฺวสตฺเวนฺทฺริยวฺยูหสํปฺราปณชฺญานกุศละ, อุปายเกาศลฺยคติมฺคตะ ปฺราปฺตปฺรศฺนวินิศฺจยะ ฯ ส น ศกฺโย ‘ลฺปเกน สมฺนาเหนาภิราธยิตุมฺ ฯ อถ จ ปุนรฺ คมิษฺยามิ พุทฺธาธิษฺฐาเนน, ตตฺร ยถาศกฺติ ยถาพลํ นิรฺเทกฺษฺยามิ ฯ
๒ อถ ตตะ ปรฺษทสฺ เตษํา โพธิสตฺวานํา เตษํา จ ศฺราวกาณํา เตษํา จ ศกฺรพฺรหฺมโลกปาลานํา เตษํา จ เทวปุตฺราณามฺ เอตทฺ อภวตฺ : นิศฺจเยน ตตฺร มหาธรฺมศฺรวณสามฺกถฺยํ ภวิษฺยติ, ยตฺร มญฺชุศฺรีะ กุมารภูตะ ส จ สตฺปุรุษ อุเภา สํลปิษฺยตะ ฯ ตตฺราษฺเฏา จ โพธิสตฺวสหสฺราณิ ปญฺจมาตฺราณิ จ ศฺราวกศตานิ สํพหุลาศฺ จ ศกฺรพฺรหฺมโลกปาลาะ สํพหุลานิ จ เทวปุตฺรศตสหสฺราณิ มญฺชุศฺริยมฺ อนุพทฺธานิ ธรฺมศฺรวณาย ฯ อถ มญฺชุศฺรีะ กุมารภูตสฺ ไตรฺ โพธิสตฺไวรฺ มหาสตฺไวสฺ ไตศฺ จ ศฺราวไกสฺ ไตศฺ จ ศกฺรพฺรหฺมโลกปาไลรฺ เทวปุไตฺรศฺ จ ปริวฤโต ไวศาลีํ มหานครีํ ปฺรวิศติ สฺม ฯ
๓ อถ วิมลกีรฺเตรฺ เอตทฺ อภวตฺ : อยํ มญฺชุศฺรีะ กุมารภูต อาคจฺฉติ มหตา ปริวาเรณ ฯ ยนฺ นฺวฺ อหํ ศูนฺยํ คฤหมฺ อธิติษฺเฐยมฺ ฯ เตน ตํ คฤหํ ศูนฺยมฺ อธิษฺฐิตมฺ อปคตทฺวารปาลมฺ ฯ น ตตฺร มญฺจา วา ปีฐา วาสนานิ วา สมฺทฤศฺยนฺเต ‘นฺยไตฺรกสฺมานฺ มญฺจาตฺ, ยตฺราตฺมนา คฺลานะ สมารูฒะ ศยิตะ ฯ
๔ อถ มญฺชุศฺรีะ สปริวาโร เยน วิมลกีรฺเตรฺ นิเวศนํ เตโนปสมฺกฺรามตฺ ฯ อุปสมฺกฺรมฺย ปฺรวิศติ สฺม ฯ ส ตํ คฤหํ ศูนฺยมฺ อปศฺยทฺ วิคตทฺวารปาลมฺ ฯ น จาตฺร มญฺจานฺ วา ปีฐานฺ วาปศฺยทฺ อนฺยไตฺรกมญฺจาตฺ, ยตฺร วิมลกีรฺติะ ศยิตะ ฯ อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ มญฺชุศฺริยํ กุมารภูตมฺ อทฺรากฺษีตฺ ฯ ทฤษฺฏฺวา จ ปุนรฺ เอวมฺ อาห : สฺวาคตํ มญฺชุศฺริโย ‘สฺวาคตํ มญฺชุศฺริโย ‘นาคตสฺยาทฤษฺฏศฺรุตปูรฺวสฺย ทรฺศนมฺ ฯ
มญฺชุศฺรีรฺ อาห : เอวมฺ เอตทฺ คฤหปเต ยถา วทสิ ฯ ย อาคโต น ส ภูย อาคมิษฺยติ ฯ ยศฺ จ คโต น ส ภูโย คมิษฺยติ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ น จาคตสฺยาคมนํ ปฺรชฺญายเต, น จ คตสฺย คมนมฺ, ยศฺ จ ทฤษฺโฏ น ภูโย ทฺรษฺฏวฺยะ ฯ
๕ อปิ ตุ กจฺจิตฺ เต สตฺปุรุษ กฺษปณียมฺ, กจฺจิทฺ ยาปนียมฺ, กจฺจิทฺ วาเตน ปฺรติกุปฺยนฺติ ธาตวะ, กจฺจิทฺ อปคจฺฉติ วฺยาธิรฺ น วิวรฺธเต ฯ ภควําสฺ เต ‘ลฺปาพาธตํา ปริปฤจฺฉติ, อลฺปาตณฺกตํา จาลฺปคฺลานฺยตํา จ ลฆูตฺถานตํา จ ยาตฺรํา จ พลํ จ สุขํ จานวทฺยตํา จ สฺปรฺศวิหารตํา จ ฯ
๖ กุตฺร เต คฤหปเต อิทํ วฺยาธิสมุตฺถานมฺ ฯ กิยจฺจิรมฺ อุปาทาย เต วฺยาธิะ ฯ กทา โจปศมิษฺยติ ฯ
วิมลกีรฺติรฺ อาห : ยาวจฺจิรมฺ อุปาทาย มญฺชุศฺรีะ อวิทฺยา ภวตฤษฺณา จ ตาวจฺจิรมฺ อุปาทาย มไมษ วฺยาธิะ ฯ ยทา จ สรฺวสตฺวา วิคตวฺยาธโย ภวิษฺยนฺติ ตทา มม วฺยาธิะ ปฺรศฺรพฺโธ ภวิษฺยติ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ สตฺวาธิษฺฐาโน หิ มญฺชุศฺรีะ โพธิสตฺวสฺย สํสาระ ฯ สํสารนิศฺริตศฺ จ วฺยาธิะ ฯ ยทา สรฺวสตฺวา วิคตวฺยาธโย ภวิษฺยนฺติ ตทา โพธิสตฺโว โ’รโค ภวิษฺยติ ฯ
๗ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ เศฺรษฺฐิน เอกปุตฺรโก คฺลาโน ภเวตฺ ฯ ตสฺย มาตาปิตราวฺ อปิ คฺลาเนา สฺยาตามฺ ฯ ตาวจฺ จ ทุะขิเตา ภเวตํา ยาวนฺ นาสาวฺ เอกปุตฺรกสฺ ตโยรฺ วิคตวฺยาธิะ สฺยาตฺ ฯ เอวํ มญฺชุศฺรีะ โพธิสตฺวสฺย สรฺวสตฺเวษฺวฺ เอกปุตฺรกเปฺรม ฯ ส สตฺวคฺลานฺเยน คฺลาโน ภวติ, สตฺวาโรคฺยาตฺ ตฺวฺ อโรคะ ฯ ยตฺ ปุนรฺ มญฺชุศฺรีะ เอวํ วทสิ – กุตะ สมุตฺถิโต วฺยาธิรฺ อิติ, มหากรุณาสมุตฺถิโต โพธิสตฺวานํา วฺยาธิะ ฯ
๘ มญฺชุศฺรีรฺ อาห : ศูนฺยํ เต คฤหปเต คฤหมฺ ฯ น จ เต กศฺจิทฺ อุปสฺถายกะ ฯ
อาห : สรฺวพุทฺธกฺเษตฺราณฺยฺ อปิ มญฺชุศฺรีะ ศูนฺยานิ ฯ
อาห : เกน ศูนฺยานิ ฯ
อาห : ศูนฺยตยา ศูนฺยานิ ฯ
อาห : ศูนฺยตายาะ กา ศูนฺยตา ฯ
อาห : อปริกลฺปนาศฺ จ ศูนฺยตายาะ ศูนฺยตาะ ฯ
อาห : ศกฺยา ปุนะ ศูนฺยตา ปริกลฺปยิตุมฺ ฯ
อาห : เยนาปิ ปริกลฺปฺเยต ตทฺ อปิ ศูนฺยมฺ ฯ น จ ศูนฺยตา ศูนฺยตํา ปริกลฺปยติ ฯ
อาห : ศูนฺยตา คฤหปเต กุโต มารฺคิตวฺยา ฯ
อาห : ศูนฺยตา มญฺชุศฺรีะ ทฺวาษษฺฏิภฺโย ทฤๅษฺฏิคเตภฺโย มารฺคิตวฺยา ฯ
อาห : ทฺวาษษฺฏิะ ปุนรฺ ทฤษฺฏิคตานิ กุโต มารฺคิตวฺยานิ ฯ
อาห : ตถาคตวิมุกฺติโต มารฺคิตวฺยานิ ฯ
อาห : ตถาคตวิมุกฺติะ ปุนะ กุโต มารฺคิตวฺยา ฯ
อาห : สรฺวสตฺวจิตฺตจริเตภฺโย มารฺคิตวฺยา ฯ ยตฺ ปุนรฺ มญฺชุศฺรีะ เอวํ วทสิ กสฺ ต อุปสฺถายก อิติ, สรฺวมาราะ สรฺวปรปฺรวาทินศฺ จ มโมปสฺถายกาะ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ มารา หิ สํสารสฺย วรฺณวาทินะ ฯ สํสารศฺ จ โพธิสตฺวสฺโยปสฺถายกะ ฯ ปรปฺรวาทิโน ทฤษฺฏิคตานํา วรฺณวาทินะ ฯ โพธิสตฺวศฺ จ สรฺวทฤษฺฏิคเตภฺโย น จลติ ฯ ตสฺมาตฺ สรฺวมาราะ สรฺวปรปฺรวาทินศฺ จ มโมปสฺถายกาะ ฯ
๙ มญฺชุศฺรีรฺ อาห : กีทฤโศ ‘ยํ เต คฤหปเต วฺยาธิะ ฯ
อาห : อทฤศฺโย ‘นิทรฺศนะ ฯ
อาห : กิมฺ เอษ วฺยาธิะ กายสํปฺรยุกฺต อุต จิตฺตสํปฺรยุกฺตะ ฯ
อาห : น กายสํปฺรยุกฺตะ กายวิวิกฺตตยา ฯ น จิตฺตสํปฺรยุกฺโต มายาธรฺมตยา จิตฺตสฺย ฯ
อาห : จตฺวาร อิเม คฤหปเต ธาตวะ ฯ กตเม จตฺวาระ, ยทฺ อุต ปฤถิวีธาตุรฺ อพฺธาตุสฺ เตโชธาตุรฺ วายุธาตุรฺ อิติ ฯ ตตฺ กตมสฺ ตตฺร ธาตุรฺ พาธเต ฯ
อาห : ย เอวํ ธาตุโก มญฺชุศฺรีะ สรฺวสตฺวานํา วฺยาธิสฺ เตนาหํ วฺยาธิตะ ฯ
๑๐ อปิ ตุ ขลุ ปุนรฺ มญฺชุศฺรีะ กถํ โพธิสตฺเวน คฺลานโก โพธิสตฺวะ ปฺรติสํโมทิตวฺยะ ฯ
มญฺชุศฺรีรฺ อาห : กายานิตฺยตยา น จ นิรฺวิทฺวิราคตยา, กายทุะขตยา น จ นิรฺวาณาภินนฺทนตยา, กายานาตฺมตยา สตฺวปริปาจนตยา จ, กายศานฺตตยา น จาตฺยนฺตศมตยา, สรฺวทุศฺจริตเทศนตยา น จ สมฺกฺรานฺติตะ, สฺวคฺลานฺเยน ปรสตฺวคฺลานกรุณตยา, ปูรฺวานฺตโกฏีทุะขานุสฺมรณตยา, สตฺวารฺถกฺริยานุสฺมรณตยา, กุศลมูลาภิมุขีกรณตยา, อาทิวิศุทฺธตยา, อปริตรฺษณตยา, สทาวีรฺยารมฺภาจฺ จ, ไวทฺยราโช ภวิษฺยสิ สรฺววฺยาธีนํา ศมยิเตติ ฯ เอวํ โพธิสตฺเวน โพธิสตฺโว คฺลานะ ปฺรติสํโมทิตวฺยะ ฯ
๑๑ มญฺชุศฺรีรฺ อาห : กถํ กุลปุตฺร โพธิสตฺเวน คฺลาเนน สฺวจิตฺตํ นิธฺยปยิตวฺยมฺ ฯ
วิมลกีรฺติรฺ อาห : อิห มญฺชุศฺริะ โพธิสตฺเวน คฺลาเนไนวํ สฺวจิตฺตํ นิธฺยปยิตวฺยมฺ ฯ ปูรฺวานฺตาสทฺวิปรฺยาสกรฺมสมุตฺถานสมุตฺถิโต ‘ยํ วฺยาธิรฺ อภูตปริกลฺปเกฺลศสมุตฺถิตะ ฯ น ปุนรฺ อตฺร กศฺจิตฺ ปรมารฺถโต ธรฺม อุปลภฺยเต ยสฺไยษ วฺยาธิะ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ จาตุรฺมหาเภาติโก ‘ยํ สมุจฺฉฺรยะ ฯ น ไจษํา ธาตูนํา กศฺจิตฺ สฺวามี น สมุตฺถาปยิตา ฯ อนาตฺมา หฺยฺ อยํ สมุจฺฉฺรยะ ฯ โย ‘ยํ วฺยาธิรฺ นาม นายํ ปรมารฺถต อุปลภฺยเต, อนฺยตฺราตฺมาภินิเวศาตฺ ฯ อุต นาตฺมนฺยฺ อภินิวิษฺฏา วิหริษฺยาโม วฺยาธิมูลปริชฺญาตาวินะ ฯ เตนาตฺมสมฺชฺญํา วิษฺฐาปฺย ธรฺมสมฺชฺโญตฺปาทยิตวฺยา ฯ ธรฺมสมฺฆาโต ‘ยํ กายะ ฯ ธรฺมา เอโวตฺปทฺยมานา อุตฺปทฺยนฺเต ฯ ธรฺมา เอว นิรุธฺยามานา นิรุธฺยนฺเต ฯ เต จ ธรฺมาะ ปรสฺปรํ น เจตยนฺติ น ชานนฺติ ฯ น จ เตษามฺ อุตฺปทฺยมานานามฺ เอวํ ภวตฺยฺ อุตฺปทฺยามห อิติ ฯ น นิรุธฺยมานานามฺ เอวํ ภวติ นิรุธฺยามห อิติ ฯ
๑๒ เตน ธรฺมสมฺชฺญายา เอวํ จิตฺตมฺ อุตฺปาทยิตวฺยมฺ ฯ ยาปฺยฺ เอษา ธรฺมสมฺชฺญา โส ‘ปิ วิปรฺยาสะ ฯ วิปรฺยาสศฺ จ มหาวฺยาธิะ ฯ วิคตวฺยาธิเกน จ มยา ภวิตวฺยมฺ ฯ วฺยาธิปฺรหาณาย จ โยคะ กรณียะ ฯ ตตฺร กตมทฺ วฺยาธิปฺรหาณมฺ, ยทฺ อิทมฺ อหมฺการมมการปฺรหาณมฺ ฯ ตจฺ จ กตมทฺ อหมฺการมมการปฺรหาณมฺ, ยทฺ อิทํ ทฺวยวิคมะ ฯ ตตฺร กตโม ทฺวยวิคมะ, ยทฺ อิทมฺ อธฺยาตฺมํ พหิรฺธา จ สมุทาจาระ ฯ ตตฺร กตโม ‘ธฺยาตฺมํ พหิรฺธา สมุทาจาระ, ยทฺ อุต สมตยาจลนตาปฺรจลนตา ฯ กตมา จ สมตา, อาตฺมสมตยา จ นิรฺวาณสมตา ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อุเภ ‘ปฺยฺ เอเต ศูนฺเย, ยทฺ อุตาตฺมา นิรฺวาณํ จ ฯ เกไนเต ศูนฺเย, นาโมทาหาเรไณเต ศูนฺเย ฯ อุภาวฺ อปฺยฺ เอตาวฺ อปรินิษฺปนฺเนา, ยทฺ อุตาตฺมา นิรฺวาณํ จ ฯ เตน สมทรฺศินา นานฺโย วฺยาธิรฺ นานฺยา ศูนฺยตา กรฺตวฺยา ฯ วฺยาธิรฺ เอว ศูนฺยตา ฯ
๑๓ อวิทิตา จ สา เวทนา เวทิตวฺยา ฯ น จาเนน เวทนานิโรธะ สากฺษาตฺกรฺตวฺยะ ฯ อปริปูรฺเณษุ พุทฺธธรฺเมษูเภ เวทเน โนตฺสฺรษฺฏวฺเย ฯ น จ ทุรฺคตฺยุปปนฺนานํา สตฺวานามฺ อนฺติเก มหากรุณา โนตฺปาทยิตวฺยา ฯ ตถา กริษฺยาโม ยไถษํา สตฺวานามฺ เอวมฺ อโยนิโศนิธฺยปฺตฺยา วฺยาธิมฺ อปเนษฺยามะ ฯ
๑๔ น ไจษํา กมฺจิทฺ ธรฺมมฺ อุปเนษฺยาโม นาปเนษฺยามะ ฯ ยโต นิทานาจฺ จ ปุนรฺ วฺยาธิรฺ อุตฺปทฺยเต ตสฺย ปริชฺญาไย เตภฺโย ธรฺมํ เทศยิษฺยามะ ฯ กตมจฺ จ ปุนรฺ นิทานมฺ, ยทฺ อิทมฺ อธฺยาลมฺพนนิทานมฺ ฯ ยาวตาธฺยาลมฺพนนิทานมฺ อธฺยาลมฺพเต, ตาวทฺ วฺยาธินิทานมฺ ฯ กิํ จาธฺยาลมฺพเต, ไตฺรธาตุกมฺ อธฺยาลมฺพเต ฯ ตสฺยาธฺยาลมฺพนตยา กา ปริชฺญา, ยทฺ อิทมฺ อาลมฺพนานุปลมฺภะ ฯ ยํ หิ โนปลภฺยเต ตํ นาลมฺพเต ฯ กิํ จ โนปลภเต, อุเภ ทฤษฺฏี โนปลภเต, ยทฺ อิทมฺ อาตฺมทฤษฺฏิํ ปรทฤษฺฏิํ จ ฯ ตทฺ อุจฺยเต ‘นุปลมฺภ อิติ ฯ เอวํ หิ มญฺชุศฺรีะ คฺลาเนน โพธิสตฺเวน สฺวจิตฺตํ นิธฺยปยิตวฺยํ ชราวฺยาธิมรโณปปตฺติปฺรหาณาย ฯ เอวํ จ มญฺชุศฺรีะ โพธิสตฺวานํา โพธิรฺ ยทิ น ภเวตฺ, นิรรฺถโก นนุ วฺยายาโม ภเวตฺ ฯ ยถา ปฺรตฺยรฺถิกนิรฺฆาตาจฺ ฉูรา อิตฺยฺ อุจฺยนฺเต, เอวมฺ เอว ชราวฺยาธิมรณทุะโขปศมนาทฺ โพธิสตฺวา อิตฺยฺ อุจฺยนฺเต ฯ
๑๕ เตน โพธิสตฺเวน วฺยาธิเตไนวํ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยมฺ ฯ ยถา มม วฺยาธิรฺ อภูโต ‘สนฺนฺ เอวํ สรฺวสตฺวานามฺ อปิ วฺยาธิรฺ อภูโต ‘สนฺนฺ อิติ ฯ ตสฺไยวํ ปฺรตฺยเวกฺษมาณสฺย นานุศํสาทฤษฺฏิปติตา สตฺเวษุ มหากรุโณตฺปทฺยเต, อนฺยตฺราคนฺตุกเกฺลศปฺรหาณาภิยุกฺตา สตฺเวษุ มหากรุโณตฺปทฺยเต ฯ ตตฺ กสฺมทฺ เธโตะ ฯ อนุศํสทฤษฺฏิปติตไยว หิ มหากรุณยา โพธิสตฺวสฺย เขโท ภวตฺยฺ อุปปตฺติษุ ฯ อนุศํสทฤษฺฏิปรฺยุตฺถานวิคตยา ปุนรฺ มหากรุณยา โพธิสตฺวยฺส เขโท น ภวตฺยฺ อุปปตฺติษุ ฯ โส ‘ยมฺ อุปปทฺยเต, น จ ทฤษฺฏิปรฺยุตฺถานาปรฺยุตฺถิต อุปปทฺยเต ฯ โส ‘ปรฺยุตฺถิตจิตฺต อุปปทฺยมาโน มุกฺต เอโวตฺปทฺยเต มุกฺต เอว ชายเต ฯ ส มุกฺต เอโวตฺปทฺยมาโน มุกฺต เอว ชายมาโน พทฺธานํา สตฺวานํา ศกฺตะ ปฺรติพโล พนฺธโมกฺษาย ธรฺมํ เทศยิตุมฺ ฯ ยโถกฺตํ ภควตา ” ส ตาวทฺ อาตฺมนา พทฺธะ ปรํ พนฺธนานฺ โมจยฺษฺยตีติ เนทํ สฺถานํ วิทฺยเต ฯ ยสฺ ตฺวฺ อาตฺมนา มุกฺตะ ปรํ พนฺธนานฺ โมจยิษฺยตีติ สฺถานมฺ เอตทฺ วิทฺยเต” ฯ ตสฺมานฺ มุกฺเตน โพธิสตฺเวน ภวิตวฺยมฺ, น พทฺเธน ฯ
๑๖ ตตฺร กตโม พนฺธะ, กตโม โมกฺษะ ฯ อนุปายาทฺ ภวคติปริคฺรโห โพธิสตฺวสฺย พนฺธะ, อุปายาทฺ ภวคติคมนํ โมกฺษะ ฯ อนุปายาทฺ ธฺยานสมาธฺยาสฺวาทนตา โพธิสตฺวสฺย พนฺธะ, อุปาเยน ธฺยานสมาธฺยาสฺวาทนตา โมกฺษะ ฯ อนุปายสมฺคฤหีตา ปฺรชฺญา พนฺธะ, อุปายสมฺคฤหีตา ปฺรชฺญา โมกฺษะ ฯ ปฺรชฺญายาสมฺคฤหีตา อุปาโย พนฺธนมฺ, ปฺรชฺญาสมฺคฤหีตา อุปาโย โมกฺษะ ฯ
๑๗ ตตฺร กตโม ‘นุปายสมฺคฤหีตา ปฺรชฺญา พนฺธะ, ยทฺ อิทํ ศูนฺยตานิมิตฺตาปฺรณิหิตนิธฺยาปฺติะ, น จ ลกฺษณานุวฺยญฺชนพุทฺธกฺเษตฺราลมฺการสตฺวปริปาจนนิธฺยปฺติะ ฯ อิยมฺ อนุปายสมฺคฤหีตา ปฺรชฺญา พนฺธะ ฯ ตตฺร กตโมปายสมฺคฤหีตา ปฺรชฺญา โมกฺษะ, ยทฺ อิทํ ลกฺษณานุวฺยญฺชนพุทฺธกฺเษตฺราลมฺการสตฺวปริปาจนนิธฺยปฺติจิตฺตํ จ ศูนฺยตานิมิตฺตาปฺรณิหิตปริชยศฺ จ ฯ อิยมฺ อุปายสมฺคฤหีตา ปฺรชฺญา โมกฺษะ ฯ ตตฺร กตมะ ปฺรชฺญยาสมฺคฤหีตา อุปาโย พนฺธะ, ยทฺ อิทํ สรฺวทฤษฺฏิเกฺลศปรฺยุตฺถานานุศยานุนยปฺรติฆปฺรติษฺฐิตสฺย สรฺวกุศลมูลารมฺโภ โพเธา จาปริณามนา ฯ อยํ ปฺรชฺญยาสมฺคฤหีต อุปาโย พนฺธะ ฯ ตตฺร กตมะ ปฺรชฺญา สมฺคฤหีต อุปาโย โมกฺษะ, ยทฺ อิทํ สรฺวทฤษฺฏิเกฺลศปรฺยุตฺถานานุศยานุนยปฺรติฆปฺรหีณสฺย สรฺวกุศลมูลารมฺโภ โพเธา ปริณามิตสฺ ตสฺย จาปรามรฺศะ ฯ อยํ โพธิสตฺวสฺย ปฺรชฺญาสมฺคฤหีต อุปาโย โมกฺษะ ฯ
๑๘ ตตฺร มญฺชุศฺรีะ คฺลาเนน โพธิสตฺเวไนวมฺ อิเม ธรฺมา นิธฺยปยิตวฺยาะ ฯ ยตฺ กายสฺย จิตฺตสฺย จ วฺยาเธศฺ จานิตฺยทุะขศูนฺยานาตฺมปฺรตฺยเวกฺษณา, อิยมฺ อสฺย ปฺรชฺญา ฯ ยตฺ ปุนะ กายวฺยาธิปริหรณตยา น ขิทฺยเต, น ปฺรติพธฺนาติ สํสารมฺ, สตฺวารฺถโยคมฺ อนุยุกฺตะ, อยมฺ อสฺโยปายะ ฯ ปุนรฺ อปรํ ยตฺ กายสฺย วฺยาเธศฺ จิตฺตสฺย จานฺโยนฺยปราปรตํา น นิรฺนวตานิะปุราณตํา ปฺรตฺยเวกฺษเต, อิยมฺ อสฺย ปฺรชฺญา ฯ ยตฺ ปุนะ กายสฺย วฺยาเธศฺ จิตฺตสฺย จ นาตฺยนฺโตปศมํ นิโรธมฺ อตฺยยติ, อยมฺ อสฺโยปายะ ฯ
๑๙ เอวํ หิ มญฺชุศฺรีะ คฺลาเนน โพธิสตฺเวน จิตฺตํ นิธฺยปยิตวฺยมฺ ฯ น จ เตน นิธฺยปฺเตา วานิธฺยปฺเตา วา สฺถาตวฺยมฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ ยทิ หฺยฺ อนิธฺยปฺเตา ติษฺฏฺเะทฺ พาลธรฺม เอษะ ฯ อถ นิธฺยปฺเตา ติษฺเฐจฺ ฉฺราวกธรฺม เอษะ ฯ ตสฺมาทฺ โพธิสตฺเวน น นิธฺยปฺเตา สฺถาตวฺยมฺ ฯ ยทฺ อตฺราสฺถานมฺ อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ
๒๐ ยนฺ น ปฤถคฺชนโคจโร นารฺยโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยตฺ สํสารโคจรศฺ จ น จ เกฺลศโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยนฺ นิรฺวาณปฺรตฺยเวกฺษณโคจรศฺ จ น จาตฺยนฺตปรินิรฺวาณโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยจฺ จตุรฺมารสมฺทรฺศนโคจรศฺ จ สรฺวมารวิษยาติกฺรานฺตโคจรศฺ จ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยตฺ สรฺวชฺญชฺญานปรฺเยษฺฏิโคจรศฺ จ น จากาเล ชฺญานปฺราปฺติโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยจฺ จตุะสตฺยชฺญานโคจรศฺ จ น จากาเล สตฺยปฺรติเวธโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยทฺ อธฺยาตฺมปฺรตฺยเวกฺษณโคจรศฺ จ สมฺจินฺตฺยภโวปปตฺติปริคฺรหโคจรศฺ จ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยทฺ อชาติปฺรตฺยเวกฺษณโคจรศฺ จ น จ นิยามาวกฺรานฺติโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยตฺ ปฺรตีตฺยสมุตฺปาทโคจรศฺ จ สรฺวทฤษฺฏิวิคตโคจรศฺ จ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยตฺ สรฺวสตฺวสมฺคณิกาโคจรศฺ จ น จ เกฺลศานุศยโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยทฺ วิเวกโคจรศฺ จ น จ เกฺลศานุศยโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยทฺ วิเวกโคจรศฺ จ น จ กายจิตฺตกฺษยนิศฺรยโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยตฺ ไตฺรธาตุกโคจรศฺ จ น จ ธรฺมธาตุสํเภทโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยจฺ ฉูนฺยตาโคจรศฺ จ สรฺวาการคุณปรฺเยษฺฏิโคจรศฺ จ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยทฺ อานิมิตฺตโคจรศฺ จ สตฺวปฺรโมจนารมฺพณวิตรฺกโคจรศฺ จ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยทฺ อปฺรณิหิตโคจรศฺ จ สมฺจินฺตฺยภวคติสมฺทรฺศนโคจรศฺ จ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยทฺ อนภิสํสฺการโคจรศฺ จ สรฺวกุศลมูลาภิสํสฺกรปฺรติปฺรสฺรพฺธิโคจรศฺ จ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยตฺ ษฏฺปารมิตาโคจรศฺ จ สรฺวสตฺวจิตฺตจริตปารคมนโคจรศฺ จ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยตฺ ษฑนุสฺมฤติโคจรศฺ จ น จ สรฺวาสฺรวกฺษยโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยตฺ สทฺธรฺมปฺรติษฺฐานโคจรศฺ จ น จ กุมารฺคาธฺยาลมฺพนโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยตฺ ษฑภิชฺญาโคจรศฺ น จ จาสฺรวกฺษยโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยจฺ จตุรฺปฺรมาณโคจรศฺ จ น จ พฺรหฺมโลโกปปตฺติสฺปรฺศนโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยทฺ ธฺยานสมาธิสมาปตฺติโคจรศฺ จ น จ สมาธิสมาปตฺติวเศโนปปตฺติโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยตฺ สฺมฤตฺยุปสฺถานโคจรศฺ จ น จ กายเวทนาจิตฺตธรฺมาตฺยรฺถโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยตฺ สมฺยกฺปฺรหณาโคจรศฺ จ น จ กุศลากุศลทฺวโยปลมฺภโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยทฺ ฤทฺธิปาทาภินิรฺหารโคจรศฺ จานาโภครฺทฺธิปาทวศวรฺติโคจรศฺ จ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยตฺ ปญฺเจนฺทฺริยโคจรศฺ จ สรฺวสตฺเวนฺทฺริยปราปรชฺญานโคจรศฺ จ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยตฺ ปญฺจพลปฺรติษฺฐานโคจรศฺ จ ทศตถาคตพลาภิสมฺทรฺศนโคจรศฺ จ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยตฺ สปฺตโพธฺยณฺคปรินิษฺปตฺติโคจรศฺ จ พุทฺธิปฺรเภทชฺญานเกาศลฺยโคจรศฺ จ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยนฺ มารฺคปฺรติษฺฐานโคจรศฺ จ กุมารฺคานธฺยาลมฺพนโคจรศฺ จ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยจฺ ฉมถวิทรฺศนาสํภารปรฺเยษฺฏิโคจรศฺ จ น จาตฺยนฺตศานฺติปตนโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยทฺ อนุตฺปาทลกฺษณสรฺวธรฺมมีมําสนโคจรศฺ จ รูปลกฺษณานุวฺยาญฺชนพุทฺธกายาลมฺการปรินิษฺปตฺติโคจระ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยจฺ ฉฺราวกปฺรตฺเยกพุทฺธากลฺปสมฺทรฺศนโคจรศฺ จ พุทฺธธรฺมาตฺยชนโคจรศฺ จ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยทฺ อตฺยนฺตวิศุทฺธิปฺรกฤติสมาปนฺนสรฺวธรฺมานุคมนโคจรศฺ จ ยถาธิมุกฺติสรฺวสตฺเวรฺยาปถสมฺทรฺศนโคจรศฺ จ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยทฺ อตฺยนฺตาสํวรฺตวิวรฺตากาศสฺวภาวสรฺวพุทฺธกฺเษตฺรปฺรตฺยเวกฺษณโคจรศฺ จ นานาวฺยุหาเนกวฺยูหพุทฺธกฺเษตฺรคุณวฺยูหสมฺทรฺศนโคจรศฺ จ, อยํ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ ยทฺ ธรฺมจกฺรปฺรวรฺตนมหาปรินิรฺวาณสํทรฺศนโคจรศฺ จ โพธิสตฺวจรฺยาตฺยชนโควรศฺ จ, อยมฺ อปิ โพธิสตฺวสฺย โคจระ ฯ
อิห นิรฺเทเศ นิรฺทิศฺยมาเน เย มญฺชุศฺริยา กุมารภูเตน สารฺธมฺ อาคตา เทวปุตฺราสฺ ตโต ‘ษฺฏานํา เทวปุตฺรสหสฺราณามฺ อนุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตานฺยฺ อุตฺปนฺนานิ ๚
คฺลานปฺรติสํโมทนาปริวรฺตศฺ จตุรฺถะ ๚
๕
๑ อถายุษฺมตะ ศาริปุตฺรสฺไยตทฺ อภวตฺ : กุเตฺรเม โพธิสตฺวา นิษตฺสฺยนฺติ, อิเม จ มหาศฺราวกาะ ฯ เนห คฤห อาสนานิ สํวิทฺยนฺเต ฯ
อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ อายุษฺมตะ ศาริปุตฺรสฺย เจโตวิตรฺกมฺ อาชฺญายายุษฺมนฺตํ ศาริปุตฺรมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : กิํ ภทนฺตศาริปุโตฺร ธรฺมารฺถิก อาคต อุตาสนารฺถิกะ ฯ
อาห : ธรฺมารฺถิกา วยมฺ อาคตา นาสนารฺถิกาะ ฯ
๒ อาห : เตน หิ ภทนฺตศาริปุตฺร โย ธรฺมารฺถิโก ภวติ, นาเสา สฺวกายารฺถิโก ภวติ ฯ กิํ ปุนรฺ อาสนารฺถิโก ภวิษฺยติ ฯ โย ภทนฺตศาริปุตฺร ธรฺมารฺถิโก ภวติ, น ส รูปเวทนาสมฺชฺญาสํสฺการวิชฺญานารฺถิโก ภวติ, น สฺกนฺธธาตฺวายตนารฺถิกะ ฯ โย ธรฺมารฺถิกะ, น ส กามธาตุรูปธาตฺวารูปฺยธาตฺวรฺถิโก ภวติ, นาเสา พุทฺธาภินิเวศารฺถิโก ภวติ, น ธรฺมสมฺฆาภินิเวศารฺถิกะ ฯ
๓ ปุนรฺ อปรํ ภทนฺตศารุปุตฺร โย ธรฺมารฺถิกะ, นาเสา ทุะขปริชฺญานารฺถิโก น สมุทยปฺรหาณารฺถิโก น นิโรธสากฺษาตฺกฺริยารฺถิโก น มารฺคภาวนารฺถิโก ภวติ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อปฺรปญฺโจ หิ ธรฺโม นิรกฺษระ ฯ ตตฺร ยะ ปฺรปญฺจยติ – ทุะขํ ปริชฺญาสฺยามิ สมุทยํ ปฺรหาสฺยามิ นิโรธํ สากฺษาตฺกริษฺยามิ มารฺคํ ภาวยิษฺยามีติ, นาเสา ธรฺมารฺถิกะ, ปฺรปญฺจารฺถิโก ‘เสา ฯ ธรฺโม หิ ภทนฺตศาริปุตฺร อุปศานฺตะ ฯ ตตฺร ย อุตฺปาทวฺยเย จรนฺติ, น เต ธรฺมารฺถิกา น วิเวการฺถิกาะ, อุตฺปาทวฺยยารฺถิกาสฺ เต ฯ ธรฺโม หฺยฺ อรโช รโช’ปคตะ ฯ ตตฺร เย กฺวจิทฺ ธรฺเม รกฺษนฺเต ‘นฺตโศ นิรฺวาเณ ‘ปิ, น เต ธฺรมารฺถิกาะ, รโช’รฺถิกาสฺ เต ฯ ธรฺโม หฺยฺ อวิษยะ ฯ เย วิษยสมฺขฺยาตาะ, น เต ธรฺมารฺถิกาะ, วิษยารฺถิกาสฺ เต ฯ ธรฺโม นายูโห นิรฺยูหะ ฯ เย เกจิทฺ ธรฺมํ คฤหฺณนฺติ วา มุญฺจนฺติ วา, น เต ธรฺมารฺถิกาะ, อุทฺคฺรหนิะสรฺคารฺถิกาสฺ เต ฯ
๔ ธรฺโม ‘นาลยะ ฯ ย อาลยารามาะ, น เต ธรฺมารฺถิกาะ, อาลยารฺถิกาสฺ เต ฯ ธรฺโม นิรฺนิมิตฺตะ ฯ เยษํา นิมิตฺตานุสาริวิชฺญานมฺ, น เต ธรฺมารฺถิกาะ, นิมิตฺตารฺถิกาสฺ เต ฯ ธรฺโม ‘สํวาสะ ฯ เย เกจิทฺ ธรฺเมณ สารฺธํ สํวสนฺติ, น เต ธรฺมารฺถิกาะ, สํวาสารฺถิกาสฺ เต ฯ ธรฺโม ‘ทฤษฺฏศฺรุตมตวิชฺญาตะ ฯ เย ทฤษฺฏศฺรุตมตวิชฺญาเตษุ จรนฺติ, น เต ธรฺมารฺถิกาะ, ทฤษฺฏศฺรุตมตวิชฺญาตารฺถิกาสฺ เต ฯ
๕ ธรฺโม ภทนฺตศาริปุตฺร อสํสฺกฤตะ สํสฺกฤตาปคตะ ฯ เย สํสฺกฤตโคจราะ, น เต ธรฺมารฺถิกาะ, สํสฺกฤโตทฺคฺรหณารฺถิกาสฺ เต ฯ ตสฺมาทฺ อิห ภทนฺตศาริปุตฺร ธรฺมารฺถิเกน เต ภวิตุกาเมน สรฺวธรฺมานรฺถิเกน ภวิตวฺยมฺ ฯ อิห ธรฺมนิรฺเทเศ นิรฺทิศฺยมาเน ปญฺจานํา เทวปุตฺรศตานํา ธรฺเมษุ ธรฺมจกฺษุรฺ วิศุทฺธมฺ ฯ
๖ อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ มญฺชุศฺริยํ กุมารภูตมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : ตฺวํ มญฺชุศฺรีะ ทศสุ ทิกฺษฺวฺ อสมฺขฺเยเยษุ พุทฺธกฺเษตฺรศตสหเสฺรษุ พุทฺธกฺเษตฺรจาริกํา จรสิ ฯ ตตฺ กตรสฺมินฺ พุทฺธกฺเษเตฺร ตฺวยา สรฺววิศิษฺฏานิ สรฺวคุโณเปตานิ สิํหาสนานิ ทฤอาษฺฏานิ ฯ เอวมฺ อุกฺเต มญฺชุศฺรีะ กุมารภูโต วิมลกีรฺติํ ลิจฺฉวิมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : อสฺติ กุลปุตฺร ปูรฺเว ทิคฺภาเค ษฏฺตฺริํศทฺคณฺคานทีวาลิกาสมานิ พุทฺธกฺเษตฺราณฺยฺ อติกฺรมฺย เมรุธฺวชา นาม โลกธาตุะ ฯ ตตฺร เมรุปฺรทีปราโช นาม ตถาคโต ‘รฺหนฺ สมฺยกฺสํพุทฺธสฺ ติษฺฐติ ธฺริยเต ยาปยติ ฯ ตสฺย ตถาคตสฺย จตุรศีติโยชนศตสหสฺร อาตฺมภาวะ ฯ อษฺฏษษฺฏิโยชนศตสหสฺรํ ตสฺย ภควตะ สิํหาสนมฺ ฯ เตษํา จ โพธิสตฺวานํา จตฺวาริํศทฺโยชนศตสหสฺร อาตฺมภาวะ ฯ จตุสฺตฺริํศทฺโยชนศตสหาสฺราณิ เตษํา โพธิสตฺวานํา สิํหาสนานิ ฯ เมรุธฺวชายํา โลกธาเตา ตสฺย ภควโต เมรุปฺรทีปราชสฺย ตถาคตสฺย พุทฺธกฺเษเตฺร สรฺววิศิษฺฏานิ สรฺวคุโณเปตานิ สิํหาสนานิ ฯ
๗ อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิสฺ ตสฺยํา เวลายํา ตถารูปํ สมนฺวาหารํ สมนฺวาหรติ สฺม ฯ ตาทฤศํ จารฺทฺธฺยภิสํสฺการมฺ อภิสํสฺกฤตวานฺ, ยตฺ ตโต เมรุธฺวชาโลกธาโตรฺ ทฺวาตฺริํศตฺสิํหาสนศตสหสฺราณิ เตน ภควตา เมรุปทีปราเชน ตถาคเตน เปฺรษิตานิ ฯ ตาวทฺ อุทฺวิทฺธานิ ตาวทฺ วิสฺตีรฺณานิ ตาวทฺ ทรฺศนียานิ ยทฺ อปูรฺวาณิ ไตรฺ โพธิสตฺไวสฺ ไตศฺ จ มหาศฺราวไกสฺ ไตศฺ จ ศกฺรพฺรหฺมโลกปาไลรฺ เทวปุไตฺรศฺ จ ฯ ตานฺยฺ อุปรฺยฺ อนฺตรีกฺเษณาคตฺย วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ นิเวศเน ปฺรตฺยติษฺฐนฺ ฯ ตจฺ จ คฤหํ ตาวทฺ วิสฺตีรฺณํ สมฺทฤษฺยเต, ยตฺร ตานิ ทฺวาตฺริํศตสิํหาสนศตสหสฺราณิ วิจิตฺรานฺยฺ อนุตฺปีฑนตยา ฯ น จ ไวศาลฺยา มหานครฺยา อาวรณํ กฤตมฺ, น ชมฺพูทฺวีปสฺย, น จาตุรฺทฺวีปิกสฺยาวรณมฺ ฯ สรฺเว เต ตไถว สมฺทฤศฺยนฺเต ยถา ปูรฺวํ ตถา ปศฺจาตฺ ฯ
๘ อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ มญฺชุศฺริยํ กุมารภูตมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : นิษีท ตฺวํ มญฺชุศฺรีะ สิํหาสเน สารฺธมฺ เอไตรฺ โพธิสตฺไวะ ฯ ตาทฤศําศฺ จาตฺมภาวานฺ อธิติษฺฐต ยตฺ สิํหาสเนษฺวฺ อนุรูปาะ สฺยุะ ฯ
อถ เย ‘ภิชฺญาปฺรติลพฺธา โพธิสตฺวาสฺ เต ทฺวาจตฺวาริํศทฺโยชนศตสหสฺรมฺ อาตฺมภาวมฺ อธิษฺฐาย เตษุ สิํหาสเนษุ นิษีทนฺติ สฺม ฯ เย จาทิกรฺมิกา โพธิสตฺวาสฺ เต น ศกฺนุวนฺติ สฺม เตษุ สิํหาสเนษุ นิษตฺตุมฺ ฯ
อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ อายุษฺมนฺตํ ศาริปุตฺรมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : นิษีท ภทนฺตศาริปุตฺร สิํหาสเน ฯ
อาห : น ศกฺโนมิ สตฺปุรุษ นิษตฺตุมฺ อุจฺจานิ ปฺรคฤหีตานิ เจมานิ สิํหาสนานิ ฯ
อาห : เตน หิ ภทนฺตศาริปุตฺร ตสฺไยว ภควโต เมรุปฺรทีปราชสฺย ตถาคตสฺย นมสฺการํ กุรุ ฯ ตตะ ศกฺษฺยสิ นิษตฺตุมฺ ฯ
อถ เต มหาศฺราวกาสฺ ตสฺย ภควโต เมรุปฺรทีปราชสฺย ตถาคตสฺย นมสฺการํ กุรฺวนฺติ สฺม ฯ เต ตตฺร ปศฺจาตฺ เตษุ สิํหาสเนษุ นฺยษีทนฺ ฯ
๙ อถายุษฺมาญฺ ศาริปุโตฺร วิมลกีรฺติํ ลิจฺฉวิมฺ เอวมฺ อาห : อาศฺจรฺยํ กุลปุตฺร ยทฺ อิไหวํ ปรีตฺเต คฤห อิมานียนฺติ สิํหาสนสหสฺราณฺยฺ เอวมฺ อุจฺจานฺยฺ เอวํ ปฺรคฤหีตานิ วิจิตฺรานิ ฯ น จ ไวศาลฺยา มหานครฺยา อาวรณํ กฤตมฺ, น ชมฺพูทฺวีปสฺย, น คฺรามนครนิคมชนปทราษฺฏฺรราชาธานีนามฺ, น จาตุรฺมหาทฺวีปิกสฺย กิมฺจิทฺ อาวรณมฺ, น เทวนาคยกฺษคนฺธรฺวาสุรครุฑกินฺนรมโหรคาณามฺ อาวรณํ กฤตมฺ ฯ ตไถว สมฺทฤศฺยนฺเต ยถา ปูรฺวํ ตถา ปศฺจาตฺ ฯ
๑๐ วิมลกีรฺติรฺ อาห : อสฺติ ภทนฺตศาริปุตฺร ตถาคตานํา โพธิสตฺวานํา จาจินฺตฺโย นาม วิโมกฺษะ, ยตฺรจินฺตฺยวิโมกฺเษ ปฺรติษฺฐิโต โพธิสตฺวะ สุเมรุํ ปรฺวตราชมฺ ตาวทฺ อุจฺจํ ตาวตฺ ปฺรคฤหีตํ ตาวทฺ อุทฺวิทฺธํ ตาวทฺ วิสฺตีรฺณํ สรฺษปผลโกเศ ปฺรเวศเยตฺ ฯ น จ สรฺษปผลโกศํ วิวรฺธเยตฺ ฯ น จ สุเมรุํ หาปเยตฺ ฯ ตํา จ กฺริยามฺ อาทรฺศเยตฺ ฯ น จาตุรฺมหาราชกายิกา เทวาสฺ ตฺรยสฺตฺริํศโต วา ชานีรนฺ – กสฺมินฺ วยํ ปฺรกฺษิปฺตาะ ฯ อนฺเย จ สตฺวา ฤทฺธิวิเนยา ชานียูะ ปศฺเยยุสฺ ตํ สุเมรุํ ปรฺวตราชํ สรฺศปผลโกศปฺรวิษฺตมฺ ฯ อยํ ภทนฺตศาริปุตฺร โพธิสตฺวานามฺ อจินฺตฺยสฺย วิโมกฺษสฺย วิสยปฺรเวศะ ฯ
๑๑ ปุนรฺ อปรํ ภทนฺตศาริปุตฺร อจินฺตฺยวิโมกฺษปฺรติษฺฐิโต โพธิสตฺโว ยศฺ จตุรฺษุ มหาสมุเทฺรษฺวฺ อปฺสฺกนฺธสฺ ตมฺ เอกสฺมินฺ โรมกูเป ปฺรกฺษิเปตฺ ฯ น จ มตฺสฺยกจฺฉปศิศุมารมณฺฑูกานามฺ อนฺเยษํา เวาทกานํา ปฺราณินํา ปีฑา ภเวตฺ ฯ น จ นาคยกฺษคนฺธรฺวาสุราณามฺ เอวํ ภเวตฺ – กสฺมินฺ วยํ ปฺรกฺษิปฺตาะ ฯ สา น กฺริยา ปฺรชฺญาเยต ฯ น จ กศฺจิตฺ สตฺโว วิหิํสิโต วิเหฐิโต วา ภเวตฺ ฯ
๑๒ อิมํ จ ตฺริสาหสฺรมหาสาหสฺรํ โลกธาตุํ ภารฺควจกฺรมฺ อิว ปริคฤหฺย ทกฺษิเณ ปาณาวฺ อวภฺรามฺย คณฺคานทีวาลิกาสมานฺ โลกธาตูนฺ กฺษิเปตฺ ฯ น จ สตฺวา ชานีรนฺ – กสฺมินฺ วยํ นีตาะ, กุโต วาคตา อิติ ฯ ปุนรฺ อปิ จานายฺย ยถาสฺถานํ สฺถาปเยตฺ ฯ น จ คมนาคมนํ สมฺชานีรมฺ ฯ สา จ กฺริยา สมฺทฤศฺเยต ฯ
๑๓ ปุนรฺ อปรํ ภทนฺตศาริปุตฺร สนฺติ สตฺวา อปฺรมาณสํสารไวนยิกาะ ฯ สนฺติ สมฺกฺษิปฺตสํสารไวนยิกาะ ฯ ตตฺราจินฺตฺยวิโมกฺษปฺรติษฺฐิโต โพธิสตฺโว ‘ปฺรมานสํสารไวนยิกานํา สตฺวานํา ไวนยิกวศมฺ อุปาทาย สปฺตราตฺรํ กลฺปมฺ อติกฺรานฺตมฺ อาทรฺศเยตฺ ฯ สมฺกฺษิปฺตสํสารไวนยิกานํา สตฺวานํา ไวนยิกวศมฺ อุปาทาย กลฺปํ สปฺตราตฺรมฺ อติกฺรานฺตมฺ อาทรฺศเยตฺ ฯ ตตฺราปฺรมาณสํสารวิเนยาะ สตฺวาะ สปฺตราตฺรํ กลฺปมฺ อติกฺรานฺตํ สมฺชานีรนฺ ฯ สมฺกฺษิปฺตสํสารวิเนยาะ สตฺวาะ กลฺปํ สปฺตราตฺรมฺ อติกฺรานฺตํ สมฺชานีรนฺ ฯ
๑๔ อิติ หฺยฺ อจินฺตฺยวิโมกฺษปฺรติษฺฐิโต โพธิสตฺวะ สรฺวพุทฺธกฺเษตฺรคุณวฺยูหานฺ เอกสฺมินฺ พุทฺธกฺเษเตฺร สมฺทรฺศยติ ฯ สรฺวสตฺวานฺ อปิ ทกฺษิเณ กรตเล ปฺรติษฺฐาปฺย จิตฺตชาวิกยรฺทฺธฺยา กฺรเมตฺ ฯ สรฺวพุทฺธกฺเษเตฺรษุ จ สมฺทรฺศนํ ททฺยาตฺ ฯ น ไจกโต ‘ปิ กฺเษตฺราจฺ จเลตฺ ฯ ยาวตฺยศฺ จ ทศสุ ทิกฺษุ พุทฺธานํา ภควตํา ปูชา วรฺตนฺเต, ตาะ สรฺวา เอกโรมกูป อาทรฺศเยตฺ ฯ ยาวนฺตศฺ จ ทศสุ ทิกฺษุ จนฺทฺรสูรฺยาสฺ ตารารูปาณิ จ, ตานฺยฺ อปิ สรฺวาณฺยฺ เอกโรมกูป อาทรฺศเยตฺ ฯ ยาวตฺยศฺ จ ทศสุ ทิกฺษุ วาตมณฺฑลฺยะ ปฺรวานฺติ, ตา อปิ สรฺวา มุขทฺวาเร ปฺรเวศเยตฺ ฯ น จาสฺย กาโย วิกีรฺเยต ฯ น จ ตตฺร พุทฺธกฺเษเตฺร ตฤณวนสฺปตโย นเมยุะ ฯ
๑๕ ยานิ จ ทศสุ ทิกฺษุ พุทฺธกฺเษตฺราณฺยฺ อุทฺทะยนฺเต กลฺโปทฺทาเหน, ตทฺ อปิ สรฺวมฺ อคฺนิสฺกนฺธํ สฺวมุเข ปฺรกฺษิเปตฺ ฯ ยจฺ จ เตน กรฺม กรฺตวฺยมฺ ภเวตฺ, ตจฺ จ กุรฺยาตฺ ฯ ยจฺ จาวสฺตาทฺ คณฺคานทีวาลิกาโกฏีสเมษุ พุทฺธกฺเษเตฺรษฺวฺ อติกฺรมฺย พุทฺธกฺเษตฺรมฺ, ตทฺ อภฺยุตฺกฺษิปฺโยรฺธํ ทิคฺธาคํ คณฺคานทีวาลิโกฏีสเมษุ พุทฺธกฺเษเตฺรษุ ปฺรติษฺฐาปเยตฺ ฯ ตทฺยถาปิ นาม พลวานฺ ปุรุษะ สูจฺยเคฺรณ พทรีปตฺรมฺ อุตฺกฺษิเปตฺ ฯ
๑๖ เอวมฺ อจินฺตฺยวิโมกฺษปฺรติษฺฐิโต โพธิสตฺวะ สรฺวสตฺวานิ จกฺรวรฺตฺยาทิรูปาณฺยฺ อธิติษฺเฐตฺ ฯ
๑๗ ยาวนฺตศฺ จ ทศสุ ทิกฺษุ ศพฺทาวภาสาะ ศพฺทปฺรชฺญาปฺตยะ, ตาะ สรฺวา หีนมธฺยวิศิษฺฏานามฺ สตฺวานํา สรฺวพุทฺธโฆษรุตรจิตานฺยฺ อธิติษฺฐนฺ, ตตศฺ จ รุตโฆษาทฺ อนิตฺยทุะขศูนฺยานาตฺมศพฺทรุตานิ นิศฺจารเยตฺ ฯ ยาวทฺภิศฺ จาการนิรฺเทไศรฺ ทศสุ ทิกฺษุ พุทฺธา ภควนฺโต ธรฺมํ เทศยนฺติ, ตําสฺ ตโต รุตนิรฺโฆษานฺ นิศฺจารเยตฺ ฯ
๑๘ อยํ ภทนฺตศาริปุตฺร อจินฺตฺยวิโมกฺษปฺรติษฺฐิตานํา โพธิสตฺวานํา ยตฺกิมฺจินฺมาโตฺร วิษยาวตารนิรฺเทศะ ฯ อปิ ตุ กลฺปมฺ อหํ ภทนฺตศาริปุตฺร กลฺปาวเศษํ วาจินฺตฺยวิโมกฺษปฺรติษฺฐิตานํา โพธิสตฺวานํา วิษยานํา วิษยาวตารนิรฺเทศํ นิรฺทิเศยมฺ, อโต โวตฺตริ ฯ
๑๙ อถ ขลุ สฺถวิโร มหากาศฺยป อิมํ โพธิสตฺวานามฺ อจินฺตฺยวิโมกฺษํ ศฺรุตฺวาศฺจรฺยปฺราปฺตะ สฺถาวิรํ ศาริปุตฺรมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : ตทฺยถาปิ นาม อายุษฺมญฺ ศาริปุตฺร ชาตฺยนฺธสฺย ปุรุษสฺย ปุรสฺตาตฺ กศฺจิทฺ เอว สรฺวรูปคตานฺยฺ อุปทรฺศเยตฺ ฯ น จ ตตฺร ส ชาตฺยนฺธ เอกรูปมฺ อปิ ปศฺเยตฺ ฯ เอวมฺ เอว อายุษฺมญฺ ศาริปุตฺร อิหาจินฺตฺยวิโมกฺเษ นิรฺทิศฺยมาเน สรฺวศฺราวกปฺรตฺเยกพุทฺธา อิห ชาตฺยนฺธา อิว จกฺษุรฺวิหีนา เอกสฺมินฺนฺ อปฺยฺ อจินฺตฺยการเณ น ปฺรตฺยกฺษาะ ฯ โก นาม วิทฺวานฺ อิมมฺ อจินฺตฺยํ วิโมกฺษํ ศฺรุตฺวานุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตํ โนตฺปาทเยตฺ ฯ ตตฺ กิํ นุ ภูยะ กริษฺยาโม ‘ตฺยนฺโตปหเตนฺทฺริยา ทคฺธวินษฺฏานีว พีชานฺยฺ อภาชนีภูตา อิห มหายาเน ฯ สรฺวศฺราวกปฺรตฺเยกพุทฺไธรฺ อิมํ ธรฺมนิรฺเทศํ ศฺรุตฺวา รุททฺภิสฺ ตฺริสาหสฺรมหาสาหโสฺร โลกธาตุรฺ วิชฺญาปยิตวฺยะ ฯ สรฺวโพธิสตฺไวศฺ จ ปฺรมุทิไตรฺ อิมมฺ อจินฺตฺยวิโมกฺษํ ศฺรุตฺวา มูรฺธฺนา สํปฺรตฺเยตวฺยะ, อธิมุกฺติพลํ จ สมฺชนยิตวฺยมฺ ฯ ยสฺไยษาจินฺตฺยวิโมกฺษาธิมุกฺติะ สรฺวมารสฺ ตสฺย กิํ กริษฺยนฺติ ฯ อิมํ นิรฺเทศํ นิรฺทิศตะ สฺถวิรสฺย มหากาศฺยปสฺย ทฺวาตฺริํศตา เทวปุตฺรสหไสฺรรฺ อนุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตานฺยฺ อุตฺปนฺนานิ ฯ
๒๐ อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิะ สฺถาวิรํ มหากาศฺยปมฺ เอวมฺ อาห : ยาวนฺโต ภทนฺตมหากาศฺยป ทศสุ ทิกฺษฺวฺ อปฺรเมเยษุ โลกธาตุษุ มารา มารตฺวํ การยนฺติ, สรฺเว เต ยทฺภูยสาจินฺตฺยวิโมกฺษปฺรติษฺฐิตา โพธิสตฺวา อุปายเกาศลฺเยน สตฺวปริปาจนาย มารตฺวํ การยนฺติ ฯ ยาวทฺภิรฺ ภทนฺตมหากาศฺยป ทศสุ ทิกฺษฺวฺ อปฺรเมเยษุ โลกธาตุษุ โพธิสตฺวา ยาจนไกรฺ ยาจฺยนฺเต หสฺตปาทานฺ วา กรฺณนาสํ วา โศณิตํ สฺนายุํ วาสฺถิมชฺชานํ วา เนตฺราณิ โวตฺตมาณฺคานิ ศิรําสิ วาณฺคปฺรตฺยณฺคานิ วา ราชฺยราษฺฏฺรชนปทานฺ วา ภารฺยาปุตฺรทุหิฏฤรฺ วา ทาสทาสีรฺ วา หยคชรถวาหนานิ วา สุวรฺณมณิมุกฺตาไวฑูรฺยศณฺขศิลาปฺรวาฑมณิรตฺนชาตํ วานฺนปานานิ รสานฺ วา, วสฺตฺราณิ โจตฺปีฑฺย ยาจฺยนฺเต, สรฺเว เต ยาจนกา ยทฺภูยสาจินฺตฺยวิโมกฺษปฺรติษฺฐิตา โพธิสตฺวา อุปายเกาศลฺเยเนมํา ทฤฒาธฺยาศยตํา ทรฺศยนฺติ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อุคฺรตปโส หิ ภทนฺตมหากาศฺยป โพธิสตฺวาสฺ ต เอวํ ทรฺศยนฺติ ฯ นาสฺติ หิ ปฺรากฤตชนสฺยาสฺถานานวกาศกฤตสฺย โพธิสตฺวมฺ อุตฺปีฑยิตุมฺ ฯ
ตทฺยถาปิ นาม ภทนฺตมหากาศฺยป น ศกฺติรฺ อสฺติ ขทฺโยตกสฺย สูรฺยมณฺฑลปฺรภามฺ อภิภวิตุมฺ ฯ เอวมฺ เอว ภทนฺตมหากาศฺยป น ศกฺติรฺ อสฺติ ปฺรากฤตสฺย ชนสฺย โพธิสตฺเวนานวกาศกฤตสฺโยปสมฺกฺรมิตุํ ยาจิตุํ วา ฯ ตทฺยถา ภทนฺตมหากาศฺยป โย หสฺตินาคสฺย ปฺรหาโร น ส ศกฺโย ครฺทเภน โสฒุมฺ ฯ เอวมฺ เอว ภทนฺตมหากาศฺยป น ศกฺยมฺ อโพธิสตฺเวน โพธิสตฺวสฺโยตฺปีฑนํ โสฒุมฺ ฯ โพธิสตฺว เอว โพธิสตฺโวตฺปีฑํา สหเต ฯ อยมฺ ภทนฺตมหากาศฺยป อจินฺตฺยวิโมกฺษปฺรติษฺฐิตานํา โพธิสตฺวานามฺ อุปายชฺญานพลปฺรเวศะ ๚
อจินฺตฺยวิโมกฺษสมฺทรฺศนปริวรฺตะ ปญฺจมะ ๚
๖
๑ อถ ขลุ มญฺชุศฺรีะ กุมารภูโต วิมลกีรฺติํ ลิจฺฉวิมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : กถํ สตฺปุรุษ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวา อเวกฺษิตวฺยาะ ฯ
อาห : ตทฺยถาปิ นาม มญฺชุศฺรีะ วิชฺญปุรุษ อุทกจนฺทฺรมฺ อเวกฺเษต, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวา อเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถาปิ นาม มญฺชุศฺรีะ อาทรฺศมณฺฑเล มุขมณฺฑลมฺ อาโลกเยตฺ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวา อเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ มรีจิกายามฺ อุทกมฺ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวา อเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ มายากาโร มายาการนิรฺมิตํ ปุรุษมฺ อเวกฺเษต, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวา อเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ ปฺรติศฺรุตฺกายา รุตโฆษะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวา อเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ คคเน ‘ภฺรกูฏมฺ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ เผนปิณฺฑฺสย ปูรฺวานฺตะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ อุทกพุทฺพุทานามฺ อุตฺปาทวฺยยะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ กทลฺยาะ สารทรฺศนมฺ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสฺตวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ วิทฺยุตะ สมฺกฺรานฺติะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ ปญฺจโม ธาตุะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ สปฺตมมฺ อายตนมฺ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ อารูปฺเยษุ รูปาวภาสะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ ปริตปฺตานํา พีชานามฺ อณฺกุรปรินิษฺปตฺติะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ มณฺฑูกโรมปฺรวาระ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ มฤตสฺย กามกฺรีฑารติะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสฺตวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ โสฺรตอาปนฺนสฺย สตฺกายทฤษฺฏิะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ สกฤทาคามินสฺ ตฤตีโย ภวะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ อนาคามิโน ครฺภาวกฺรานฺติะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ อรฺหตะ ราคโทษโมหาะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ กฺษานฺติปฺรติลพฺธสฺย โพธิสตฺวสฺย มาตฺสรฺยเทาะศีลฺยวฺยาปาทวิหิํสาจิตฺตนิ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ ตถาคตสฺย เกฺลศวาสนา, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ ชาตฺยนฺธสฺย ปุรุษสฺย รูปทรฺศนมฺ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ นิโรธสมาปนฺนสฺยาศฺวาสาะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ อากาเศ ศกุนิปทมฺ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ ปณฺฑกสฺเยนฺทฺริยสฺย ปฺราทุรฺภาวะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ พนฺธฺยายาะ ปุตฺรปฺรติลมฺภะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ ตถาคตนิรฺมิตสฺยานุตฺปนฺนาะ เกฺลศาะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ สฺวปฺนทรฺศนปฺรติพุทฺธสฺย ทรฺศนมฺ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ อปริกลฺปยตะ เกฺลศาะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ อนุปาทานสฺยาคฺเนะ สํภวะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ ตทฺยถา มญฺชุศฺรีะ ปรินิรฺวฤตสฺย ปฺรติสมฺธิะ, เอวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ เอวํ หิ มญฺชุศฺรีะ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ ฯ
๒ อาห : ยทิ กุลปุไตฺรวํ โพธิสตฺเวน สรฺวสตฺวาะ ปฺรตฺยเวกฺษิตวฺยาะ, กถํ ปุนรฺ อสฺย มหาไมตฺรี ภวติ สรฺวสตฺเวษุ ฯ
อาห: ยทา มญฺชุศฺรีะ โพธิสตฺว เอวํ ปฺรตฺยเวกฺษเต, มยา หฺยฺ เอษํา สตฺวานามฺ เอวํ ธรฺมปริชฺญาไย ธรฺโม เทศยิตวฺย อิติ, อโต ‘สฺย ภูตา สตฺวตฺราณไมตฺรี สรฺวสตฺเวษูตฺปทฺยเต ‘นารมฺพณตยา, อุปศมไมตฺรฺยฺ อนุตฺปาทนตยา, นิษฺปริทาหไมตฺรี นิะเกฺลศตยา, ยถาวทฺไมตฺรี ตฺรฺยธฺวสมตยา, อวิโรธไมตฺรฺยฺ อปรฺยุปสฺถานตยา, อทฺวยไมตฺรฺยฺ อธฺยาตฺมพหิรฺธาสํสฤษฺฏตยา, อโกปฺยไมตฺรฺยฺ อตฺยนฺตนิษฺฐตยาฯ ทฤฒมตฺรี วชฺรทฤฒาเภทฺยาศยตยา, ศุทฺธไมตฺรี ปฺรกฤติศุทฺธตยา, สมไมตฺรฺยฺ อากาศสมตยา, อรฺหนฺไมตฺรฺยฺ อรินิรฺฆาตนตยา, โพหิสตฺวไมตฺรี สตฺวปริปากาสฺรํสนตยา, ตถาคตไมตฺรี ตถตานุโพธนตยา, พุทฺธไมตฺรี สุปฺตสตฺวปฺรโพธนตยา, สฺวยํภุไมตฺรี สฺวยมภิสํโพธนตยา โพธิไมตฺรี สมรสตยา, อสมาโรปไมตฺรฺยฺ อนุนยปฺรติฆปฺรหาณตยา, มหากรุณาไมตฺรี มหายานปริทีปนตยา, อปริเขทไมตฺรี ศูนฺยไนราตฺมฺยปฺรตฺยเวกฺษณตยา, ธรฺมทานไมตฺรฺยฺ อนาจารฺยมุษฺฏิตยา, ศีลไมตฺรี ทุะศีลสตฺวาเวกฺษณตยา, กฺษานฺติไมตฺรฺยฺ อาตฺมปรากฺษณฺยนตยา, วีรฺยไมตฺรี สรฺวสตฺวภารวหนตยา, ธฺยานไมตฺรฺยฺ อนาสฺวาทนตยา, ปฺรชฺญาไมตฺรี กาลสํปฺราปณตยา, อุปายไมตฺรี สรฺวตฺรมุโขทฺทรฺศนตยา, อกุหนไมตฺรฺยฺ อศยปริศุทฺธิตยา, อศาฐฺยไมตฺรฺยฺ อาศยตยา, อธฺยาศยไมตฺรี นิรณฺคณตยา, อมายาไมตฺรฺยฺ อกฤตฺริมตยา, เสาขฺยไมตฺรี พุทฺธเสาขฺยปฺรติษฺฐาปนตยา ฯ อิยํ มญฺชุศฺรีะ โพธิสตฺวสฺย มหาไมตฺรี ฯ
๓ อาห : กตรา ปุนรฺ อสฺย มหากรุณา ฯ
อาห : ยตฺ กฤตํ กฤตํ กุศลมูลํ สรฺวสตฺเวภฺย อุตฺสฤชติ ฯ
อาห : กตรา ปุนรฺ อสฺย มหามุทิตา ฯ
อาห : ยทฺ ทตฺวาตฺตมนา ภวติ, น วิปฺรติสารี ฯ
อาห : กตรา ปุนรฺ อสฺย มโหเปกฺษา ฯ
อาห : โยภยโต’รฺถตา ฯ
๔ อาห : สํสารภยภีเตน กิํ ปฺรติปตฺตวฺยมฺ ฯ
อาห : สํสารภยภีเตน มญฺชุศฺรีะ โพธิสตฺเวน พุทฺธมาหาตฺมฺยํ ปฺรติปตฺตวฺยมฺ ฯ
อาห : พุทฺธมาหาตฺมฺเย สฺถาตุกาเมน กุตฺร สฺถาตวฺยมฺ ฯ
อาห : พุทฺธมาหาตฺมฺเย สฺถาตุกาเมน สรฺวสตฺวสมตายํา สฺถาตวฺยมฺ ฯ
อาห : สรฺวสตฺวสมตายํา สฺถาตุกาเมน กุตฺร สฺถาตวฺยมฺ ฯ
อาห : สรฺวสตฺวสมตายํา สฺถาตุกาเมน สรฺวสตฺวปฺรโมกฺษาย สฺถาตวฺยมฺ ฯ
๕ อาห : สรฺวสตฺวปฺรโมกฺษํ กรฺตุกาเมน กิํ กรฺตวฺยมฺ ฯ
อาห : สรฺวสตฺวปฺรโมกฺษํ กรฺตุกาเมน เกฺลศปฺรโมกฺษะ กรฺตวฺยะ ฯ
อาห : เกฺลศานฺ อุตฺสฺรษฺฏุกาเมน กถํ ปฺรยุกฺเตน ภวิตวฺยมฺ ฯ
อาห : เกฺลศานฺ อุตฺสฺรษฺฏุกาเมน โยนิศะ ปฺรยุกฺเตน ภวิตวฺยมฺ ฯ
อาห : กถํ ปฺรยุกฺตะ ปุนรฺ โยนิศะ ปฺรยุกฺโต ภวติ ฯ
อาห : อนุตฺปาทานิโรธปฺรยุกฺโต โยนิศะ ปฺรยุกฺโต ภวติ ฯ
อาห : กิํ โนตฺปาทยติ, กิํ น นิโรธยติ ฯ
อาห : อกุศลํ โนตฺปาทยติ, กุศลํ น นิโรธยติ ฯ
อาห : กุศลสฺยากุศลสฺย จ กิํ มูลมฺ ฯ
อาห : สตฺกาโย มูลมฺ ฯ
อาห : สตฺกายสฺย จ ปุนะ กิํ มูลมฺ ฯ
อาห : สตฺกายสฺเยจฺฉาโลเภา มูลมฺ ฯ
อาห : อิจฺฉาโลภโยะ กิํ มูลมฺ ฯ
อาห : อิจฺฉโลภโยรฺ อภูตปริกลฺโป มูลมฺ ฯ
๖ อาห : อภูตปริกลฺปสฺย กิํ มูลมฺ ฯ
อาห : อภูตปริกลฺปสฺย วิปรฺยสฺตา สมฺชฺญา มูลมฺ ฯ
อาห : วิปรฺยสฺตายาะ สมฺชฺญายาะ กิํ มูลมฺ ฯ
อาห : วิปรฺยสฺตายาะ สมฺชฺญายา อปฺรติษฺฐา มูลมฺ ฯ
อาห : อปฺรติษฺฐายาะ กิํ มูลมฺ ฯ
อาห : ยนฺ มญฺชุศฺรีะ อปฺรติษฺฐานํ ตสฺย กิํ มูลํ ภวิษฺยติ ฯ อิติ หฺยฺ อปฺรติษฺฐานมูลปฺรติษฺฐิตาะ สรฺวธรฺมาะ ฯ
๗ อถ ยา ตตฺร คฤเห เทวตา ปฺรติวสติ, สา เตษํา โพธิสตฺวานํา มหาสตฺวานามฺ อิมํ ธรฺมนิรฺเทศํ ศฺรุตฺวา ตุษฺโฏทคฺราตฺตมนา, เอาทาริกมฺ อาตฺมภาวํ สมฺทรฺศฺย ทิวฺไยะ ปุษฺไปสฺ ตานฺ มหาสตฺวําสฺ ตําศฺ จ มหาศฺราวกานฺ อภฺยวกิรติ สฺม ฯ อภฺยวกีรฺณานํา จ ตตฺร ยานิ โพธิสตฺวานํา กาเย ปุษฺปาณิ ปติตานิ, ตานิ ธรณิตเล ปฺรติษฺฐิตานิ ฯ ยานิ ปุนรฺ มหาศฺราวกาณํา กาเย ปุษฺปาณิ ปติตานิ, ตานิ ตไตฺรว สฺถิตานิ น ภูเมา ปติตานิ ฯ ตตสฺ เต มหาศฺราวกา ฤทฺธิปฺราติหารฺไยะ ตานิ ปุษฺปาณฺยฺ อุตฺสฤชนฺติ, น จ ปตนฺติ ฯ
๘ อถ สา เทวตายุษฺมนฺตํ ศาริปุตฺรมฺ เอวมฺ อาห : กิํ ภทนฺตศาริปุตฺร เอตานิ ปุษฺปาณฺยฺ อุตฺสฤชสิ ฯ
อาห : อกลฺปิกานิ เทวเต เอตานิ ปุษฺปาณิ ฯ ตสฺมาทฺ อหมฺ เอตานิ ปุษฺปาณฺยฺ อปนยามิ ฯ
เทวตาห : มา ภทนฺตศาริปุตฺร เอวํ โวจะ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ เอตานิ หิ ปุษฺปาณิ กลฺปิกานิ ฯ กิํ การณมฺ ฯ ตถา หฺยฺ เอตานิ ปุษฺปาณิ น กลฺปยนฺติ น วิกลฺปยนฺติ ฯ สฺถวิระ ปุนะ ศาริปุตฺระ กลฺปยติ วิกลฺปยติ จ ฯ เย ภทนฺตศาริปุตฺร สฺวาขฺยาเต ธรฺมวินเย ปฺรวฺรชฺยํา กลฺปยนฺติ วิกลฺปยนฺติ จ, เต ‘กลฺปิกาะ ฯ สฺถวิรสฺ ตุ กลฺปยติ วิกลฺปยติ จ ฯ เย ปุนรฺ น กลฺปยนฺติ น วิกลฺปยนฺติ, เต กลฺปิกาะ ฯ ปศฺย ภทนฺตศริปุตฺร เอษํา มหาสตฺวานํา กาเย ปุษฺปาณิ น ศฺลิษฺยนฺติ ฯ ยถาปิ นาม สรฺวกลฺปวิกลฺปปฺรหีณตฺวาตฺ ฯ ตทฺยถาปิ นาม ภีรุกชาตียสฺย ปุรุษสฺยามนุษฺยา อวตารํ ลภนฺเต ฯ เอวมฺ เอว สํสารภยภีตานํา รูปศพฺทคนฺธรสสฺปฺรษฺฏวฺยานฺยฺ อวตารํ ลภนฺเต ฯ เย ปุนะ สรฺวสํสารเกฺลศภยวิคตาะ, กิํ เตษํา รูปศพฺทคนฺธรสสฺปฺรษฺฏวฺยานิ กริษฺยนฺติ ฯ เยษํา วาสนาปฺรหีณา, เตษํา กาเย ปุษฺปาณิ ศฺลิษฺยนฺติ ฯ ตสฺมาตฺ สรฺววาสนาปฺรหีณานํา กาเย ปุษฺปาณิ น ศฺลิษฺยนฺติ ฯ
๙ อถ ขลฺวฺ อายุษฺมาญฺ ศาริปุตฺรสฺ ตํา เทวตามฺ เอตทฺ อโวจตฺ : กิยจฺจิรนิวิษฺฏา ปุนสฺ ตฺวํ เทวเต อิห คฤเห ฯ
อาห : ยาวจฺจิรนิวิษฺฏา สฺถวิรสฺยารฺยา วิมุกฺติะ ฯ
อาห : น จิรสฺถิตา ตฺวํ เทวเต อิห คฤเห ฯ
อาห : กิยจฺจิรนิวิษฺฏา ปุนะ สฺถวิรสฺยารฺยา วิมุกฺติะ ฯ
ตตะ สฺถวิรสฺ ตูษฺณีมฺ อภูตฺ ฯ
อาห : กิมฺ อิทานีํ มหาปฺรชฺญานามฺ อคฺรฺยะ สฺถาวิรสฺ ตูษฺณีมฺ อภูตฺ ฯ ปฺราปฺตกาลํ ปฺรศนํ น วิสรฺชยติ ฯ
อาห : อปฺรวฺยาหารา หิ เทวเต วิมุกฺติะ ฯ ตนฺ น ชาเน กิมฺ วฺยาหรามีติ ฯ
อาห : ยทฺ ยทฺ เอว สฺถวิโร ‘กฺษรมฺ อุทาหรติ, สรฺวาณฺยฺ เอตานฺยฺ อกฺษราณิ วิมุกฺติลกฺษณานิ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ ยา หิ สา วิมุกฺติะ, สา นาธฺยาตฺมํ น พหิรฺ โนภยมฺ อนฺตเรโณปลภฺยเต ฯ เอวมฺ อกฺษราณฺยฺ อปิ ฯ ตสฺมาตฺ ตรฺหิ ภทนฺตศาริปุตฺร มา อกฺษราปนเยน วิมุกฺติํ นิรฺทิศ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ สรฺวธรฺมสมตา หิ วิมุกฺติะ ฯ
อาห : นนุ เทวเต ราคโทษโมหวิคมาทฺ วิมุกฺติะ ฯ
เทวตาห : อภิมานิกานามฺ เอษ นิรฺเทโษ ราคโทษโมหวิคมาทฺ วิมุกฺติรฺ อิติ ฯ เย นิรภิมานิกาะ, เตษํา ราคโทษโมหปฺรกฤติรฺ เอว วิมุกฺติะ ฯ
๑๐ อถ ขลฺวฺ อายุษฺมาญฺ ศาริปุตฺรสฺ ตํา เทวตามฺ เอตทฺ อโวจตฺ : สาธุ สาธุ เทวเต กิํ ตฺวยา ปฺราปฺตํ กิํ วา สากฺษาตฺกฤตมฺ, ยสฺยาสฺ ต อีทฤศํ ปฺรติภานมฺ ฯ
อาห : น มยา ภทนฺตศาริปุตฺร กิมฺจิตฺ ปฺราปฺตมฺ สากฺษาตฺกฤตํ วา ฯ เตน ม อีทฤศํ ปฺรติภานมฺ ฯ เยษามฺ เอวํ ภวตฺยฺ อสฺมาภิะ ปฺราปฺตํ วา สากฺษาตฺกฤตํ เจติ, เต สฺวาขฺยาเต ธรฺมวินย อาภิมานิกา อิติ อุจฺยนฺเต ฯ
๑๑ อาห : กิํ ตฺวํ เทวเต ศฺราวกยานิกา ปฺรตฺเยกพุทฺธยานิกา มหายานิกา วา ฯ
อาห : ศฺราวกายานิกาสฺมิ ศฺราวกยานสูจนตยา, ปฺรตฺเยกพุทฺธยานิกาสฺมิ ปฺรตีตฺยธรฺมาวตาเรณ, มหายานิกาสฺมิ มหกรุณานุตฺสฤชนตยา ฯ
๑๒ อปิ ตุ ขลุ ปุนรฺ ภทนฺตศาริปุตฺร น จมฺปกวนํ ปฺรวิษฺฏา เอรณฺฑคนฺธํ ชิฆฺรนฺติ ฯ จมฺปกวนํ ตุ ปฺรวิษฺฏาศฺ จมฺปกคนฺธมฺ เอว ชิฆฺรนฺติ ฯ เอวมฺ เอว ภทนฺตศาริปุตฺร เนห คฤเห พุทฺธธรฺมคุณคนฺธิเก วสนฺตะ ศฺราวกปฺรตฺเยกพุทฺธคนฺธํ ชิฆฺรนฺติ ฯ เย ‘ปิ ภทนฺตศาริปุตฺร ศกฺรพฺรหฺมโลกปาลา เทวนาคยกฺษคนฺธรฺวาสุรครุฑกินฺนรมโหรคา อิทํ คฤหํ ปฺรวิศนฺติ, เต ‘ปฺยฺ อสฺย สตฺปุรุษสฺย ธรฺมศฺรวเณน พุทฺธธรฺมคุณคนฺเธโนตฺปาทิตโพธิจิตฺตา นิษฺกฺรามนฺติ ฯ ทฺวาทศวรฺษาณฺยฺ อุปาทาย ภทนฺตศาริปุตฺร ปฺรติวสนฺตฺยา เม น ชาตุ ศฺราวกปฺรตฺเยกพุทฺธสํปฺรยุกฺตา กถา ศฺรุตปูรฺวา, นานฺยตฺร มหาไมตฺรีมหากรุณาปฺรติสํยุกฺไตวาจินฺตฺยธรฺมปฺรติสํยุกฺไตว ฯ
๑๓ อิห ภทนฺตศาริปุตฺร คฤเห ‘ษฺฏาวฺ อาศฺจรฺยาทฺภุตา ธรฺมาะ สตตสมิตํ สมฺทฤศฺยนฺเต ฯ กตเม ‘ษฺเฏา ฯ
เนห ราตฺริรฺ วา ทิวโส วา ปฺรชฺญายเต สทาวภาสิตมฺ อิทํ คฤหํ สุวรฺณวรฺณยา ปฺรภยา ฯ เนห สูรฺยาจนฺทฺรมเสา ปฺรชฺญาเยเต, น ภฺราเชเต ฯ อยํ ปฺรถม อาศฺจรฺยาทฺภุโต ธรฺมะ ฯ
ปุนรฺ อปรํ ภทนฺตศาริปุตฺร เย ปฺรวิศนฺตีทํ คฤหมฺ, เตษํา สมนนฺตรปฺรวิษฺฏานํา สรฺวเกฺลศา น พาธนฺเต ฯ อยํ ทฺวิตีย อาศฺจรฺยาทฺภุโต ธรฺมะ ฯ
ปุนรฺ อปรํ ภทนฺตศาริปุตฺร อิทํ คฤหมฺ อวิรหิตํ ศกฺรพฺรหฺมโลกปาไลรฺ อนฺยพุทฺธกฺเษตฺรสมฺนิปติไตศฺ จ โพธิสตฺไวะ ฯ อยํ ตฤตีย อาศฺจรฺยาทฺภุโต ธรฺมะ ฯ
ปุนรฺ อปรํ ภทนฺตศาริปุตฺร อิทํ คฤหํ สตตสมิตมฺ อวิรหิตํ ธรฺมศฺรวเณน ษฏฺปารมิตาปฺรติสํยุกฺตยา กถยาวิวรฺตฺยธรฺมกถยา จ ฯ อยํ จตุรฺถ อาศฺจรฺยาทฺภุโต ธรฺมะ ฯ
ปุนรฺ อปรํ ภทนฺตศาริปุตฺร อิห คฤเห ยาสฺ ตูรฺยสมฺคีตโย ทิวฺยมานุษฺยกาณิ วา วาทฺยานิ วาทฺยนฺเต, เตภฺยสฺ ตูรฺเยภฺโย ‘ปฺรมาโณ ธรฺมศพฺทนิรฺหาโร นิศฺจรติ สารฺวกาลิกะ ฯ อยํ ปญฺจม อาศฺจรฺยาทฺภุโต ธรฺมะ ฯ
ปุนรฺ อปรํ ภทนฺตศาริปุตฺร อิห คฤเห จตฺวาริ มหานิธานานิ สรฺวรตฺนปริปูรฺณานฺยฺ อกฺษยาณิ ยโต นิษฺยนฺทํ สรฺวทริทฺรกฤปณา อาทาย ปฺรกฺรามนฺติ, น จ กฺษียนฺเต ฯ อยํ ษษฺฐ อาศฺจรฺยาทฺภุโต ธรฺมะ ฯ
ปุนรฺ อปรํ ภทนฺตศาริปุตฺร อิห คฤเห ศากฺยมุนิสฺ ตถาคโต ‘มิตาโภ ‘กฺโษภฺโย รตฺนศฺรี รตฺนารฺจี รตฺนจนฺโทฺร รตฺนวฺยูโห ทุะปฺรสหะ สรฺวารฺถสิทฺธะ ปฺรภูตรตฺนะ สิํหนาทนาที สิํหโฆษสฺ ตถาคต เอวํ ปฺรมุขา ทศสุ ทิกฺษฺวฺ อปฺรมาณาสฺ ตถาคตา เย ‘สฺย สตฺปุรุษสฺย จินฺติตมาเตฺรณาคจฺฉนฺติ ฯ อาคตฺย จ ตถาคตคุหฺยํ นาม ธรฺมมุขปฺรเวศํ เทศยิตฺวา ปฺรกฺรามนฺติ ฯ อยํ สปฺตม อาศฺจรฺยาทฺภุโต ธรฺมะ ฯ
ปุนรฺ อปรํ ภทนฺตศาริปุตฺร อิห คฤเห สรฺวเทวภวนวฺยูหาะ สรฺวพุทฺธกฺเษตฺรคุณวฺยูหาศฺ จ สมฺทฤศฺยนฺเต ฯ อยมฺ อษฺฏม อาศฺจรฺยาทฺภุโต ธรฺมะ ฯ
อิเม ภทนฺตศาริปุตฺร อษฺฏาวฺ อาศฺจรฺยาทฺภุตา ธรฺมาะ สตตสมิตมฺ อิห คฤเห สมฺทฤศฺยนฺเต ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ ก อิมามฺ อจินฺตฺยธรฺมตํา ปศฺยญฺ ศฺราวกธรฺมตาไย สฺปฤหเยตฺ ฯ
๑๔ อาห : กิํ ตฺวํ เทวเต สฺตฺรีภาวํ น นิวรฺตยสิ ฯ
อาห : ปริปูรฺณานิ เม ทฺวาทศวรฺษานฺยฺ อุปาทาย สฺตฺรีภาวํ ปรฺเยษมาณายา น ไจนํ ลเภ ฯ อปิ จ ภทนฺตศารีปุตฺร ยา มายากาเรณ สฺตฺรีนิรฺมิตา ยสฺ ตามฺ เอวํ วเทตฺ : กิํ ตฺวํ สฺตฺรีภาวํ น นิวรฺตยสีติ, ส กิํ วเทตฺ ฯ
อาห : น ตสฺยาะ กาจิตฺ ภูตา ปรินิษฺปตฺติะ ฯ
อาห : เอวมฺ เอว ภทนฺตศาริปุตฺร อปรินิษฺปนฺเนษุ สรฺวธรฺเมษุ มายานิรฺมิตสฺวภาเวษุ กุตสฺ ตไววํ ภวติ : กิํ ตฺวํ สฺตฺรีภาวํ น นิวรฺตยสีติ ฯ
๑๕ อถ สา เทวตา ตาทฤศํ อธิษฺฐานมฺ อธิติษฺฐติ สฺม ฯ ยถา สฺถาวิระ ศาริปุโตฺร ยาทฤศี สา เทวตา ตาทฤศะ สมฺทฤศฺยเต, สา เทวตา ยาทฤศะ สฺถวิรสฺ ตาทฤศี สมฺทฤศฺยเต ฯ อถ สา เทวตา ศาริปุตฺรรูปา ศาริปุตฺรํ เทวตารูปธาริณมฺ อปฤจฺฉตฺ : กิํ ภทนฺตศาริปุตฺร สฺตฺรีภาวํ น นิวรฺตยสิ ฯ
ศาริปุโตฺร เทวตารูปฺยฺ อาห : น ชาเน กิํ วินิวรฺตยามีติ ฯ ปุรุษรูปมฺ อนฺตรฺหิตํ สฺตฺรีรูปํ เม นิรฺวฤตฺตมฺ ฯ
อาห : ยทิ สฺถวิระ ศกฺษฺยติ สฺตฺรีภาวํ วินิวรฺตยิตุมฺ , ตตะ สรฺวาะ สฺตฺริโย ‘ปิ สฺตฺรีภาวํ วินิวรฺตยิษฺยนฺติ ฯ ยถา สฺถวิโร น สฺตฺรี สฺตฺรีว สมฺทฤศฺยเต, เอวํ สรฺวสฺตฺรีณามฺ อปิ สฺตฺรีรูปํ น จ สฺตฺริยะ สฺตฺรีรูปาศฺ จ สมฺทฤศฺยนฺเต ฯ อิทํ สมฺธาย ภควานฺ อาห : “สรฺวธรฺมา น สฺตฺรี น ปุรุษ” อิติ ฯ
อถ สา เทวตา ตทฺ อธิษฺฐานมฺ อวาสฤชตฺ ฯ อถายุษฺมาญฺ ศาริปุตฺระ ปุนรฺ เอว สฺวรูปสมนฺวาคโต พภูว ฯ อถ สา เทวตายุษฺมนฺตํ ศาริปุตฺรมฺ เอวมฺ อาห : กฺว นุ เต ภทนฺตศาริปุตฺร สฺตฺรีรูปํ กฤตํ คตมฺ ฯ
อาห : น ตตฺ กฤตํ น วิกฤตมฺ ฯ
อาห : เอวมฺ เอว สรฺวธรฺมา น กฤตา น วิกฤตาะ ฯ ยตฺร จ น กฤติรฺ น วิกฤติสฺ ตทฺ พุทฺธวจนมฺ ฯ
๑๖ อาห : อิตสฺ ตฺวํ เทวเต จฺยุตา กุโตฺรปปตฺสฺยเส ฯ
อาห : ยไตฺรว ตถาคตนิรฺมิต อุปปตฺสฺยเต, ตไตฺรวาหมฺ อุปปตฺสฺเย ฯ
อาห : ตถาคตนิรฺมิตสฺย น จฺยุติรฺ โนปปตฺติะ ฯ
อาห : เอวมฺ เอว สรฺวธรฺมาณํา น จฺยุติรฺ โนปปตฺติะ ฯ
อาห : กิยจฺจิเรณ ปุนรฺ เทวเต โพธิมฺ อภิสํโภตฺสฺยเส ฯ
อาห : ยทา สฺถวิระ ปฤถคฺชนธรฺมสมนฺวาคโต ภวิษฺยติ, ตทาหํ โพธิมฺ อภิสํโภตฺสฺเย ฯ
อาห : อสฺถานมฺ เอตทฺ เทวเต ยทฺ อหํ ปฤถคฺชนธรฺมสมนฺวาคตะ สฺยามฺ ฯ
อาห : เอวมฺ เอว ภทนฺตศาริปุตฺร อสฺถานมฺ เอตทฺ ยทฺ อหํ โพธิมฺ อภิสํโภตฺสฺเย ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อสฺถานสฺถิไตว หิ โพธิะฯ ตสฺมาทฺ อสฺถานํ น กศฺจิทฺ อภิสํโภตฺสฺยเต ฯ
สฺถวิร อาห : อุกฺตํ เทวเต ตถาคเตน “คณฺคานทีวาลิกาสมาสฺ ตถาคตา อภิสํพุทฺธา อภิสํพุธฺยนฺเต ‘ภิสํโภตฺสฺยนฺเต จ” ฯ
เทวตาห : อกฺษรคณนาสมฺเกตาธิวจนมฺ เอตทฺ ภทนฺตศาริปุตฺร อตีตานาคตปฺรตฺยุตฺปนฺนา พุทฺธา อิติ ฯ น ปุนรฺ พุทฺธา อตีตา วานาคตา วา วรฺตมานา วา ฯ ตฺรฺยธฺวสมติกฺรานฺตา หิ โพธิะ ฯ อปิ จ ปฺราปฺตํ สฺถวิเรณารฺหตฺตฺวมฺ ฯ
อาห : ปฺราปฺตมฺ อสํปฺราปฺติการเณน ฯ
อาห : เอวมฺ เอวาภิสํโพธิรฺ อนภิสํโพธิการเณน ฯ
๑๗ อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ อายุษฺมนฺตํ ศาริปุตฺรมฺ เอวมฺ อาห : ทฺวานวติพุทฺธโกฏีปรฺยุปาสิตา ภทนฺตศาริปุตฺร เอษา เทวตาภิชฺญาชฺญานวิกฺรีฑิตา ปฺรณิธานสมุจฺฉฺริตา กฺษานฺติปฺรติลพฺธาไววรฺติกสมวสรณา ปฺรณิธานวเศน ยเถจฺฉติ ตถา ติษฺฐติ สตฺวปริปากาย ๚
เทวตาปริวรฺตะ ษษฺถะ ๚
๗
๑ อถ ขลุ มญฺชุศฺรีะ กุมารภูโต วิมลกีรฺติํ ลิจฺฉวิมฺ เอวมฺ อาห : กถํ กุลปุตฺร โพธิสตฺโว คติมฺคโต ภวติ พุทฺธธรฺเมษุ ฯ
อาห : ยทา มญฺชุศฺรีะ โพธิสตฺโว ‘คติคมนํ คจฺฉติ, ตทา โพธิสตฺโว คติมฺคโต ภวติ พุทฺธธรฺเมษุ ฯ
อาห : กตมจฺ จ โพธิสตฺวสฺยาคติคมนมฺ ฯ
อาห : ยทา ปญฺจานนฺตรฺยคติํ จ คจฺฉติ, น จ วฺยาปาทวิหิํสา ปฺรทุษฺโฏ ภวติ ฯ นิรยคติํ จ คจฺฉติ, สรฺวรชะเกฺลศวิคตศฺ จ ภวติ ฯ ติรฺยคฺโยนิคติํ จ คจฺฉติ, วิคตตโม’นฺธการศฺ จ ภวติ ฯ อสุรคติํ จ คจฺฉติ, มานมททรฺปวิคตศฺ จ ภวติ ฯ ยมโลกคติํ จ คจฺฉติ, สรฺวปุณฺยชฺญานสํภาโรปาตฺตศฺ จ ภวติ ฯ อเนญฺชฺยารูปคติํ จ คจฺฉติ, น จ ตทฺคติสมวสรโณ ภวติ ฯ ราคคติํ จ คจฺฉติ, วิคตราคศฺ จ ภวติ สรฺวกามโภเคษุ ฯ โทษคติํ จ คจฺฉติ, อปฺรติหตศฺ จ ภวติ สรฺวสตฺเวษุ ฯ โมหคติํ จ คจฺฉติ, ปฺรชฺญานิธฺยปฺติจิตฺตศฺ จ ภวติ สรฺวธรฺเมษุ ฯ มาตฺสรฺยคติํ จ คจฺฉติ, สรฺวาธฺยาตฺมพาหฺยวสฺตุปริตฺยาคี จ ภวติ กายชีวิตานเปกฺษะ ฯ ทุะศิลคติํ จ คจฺฉติ, สรฺวศีลศิกฺษาธุตคุณสเํลขปฺรติษฺฐิตศฺ จ ภวตฺยฺ อณุมาเตฺรษฺวฺ อวทฺเยษุ ภยทรฺศี ฯ วฺยาปาทขิลโกฺรธคติํ จ คจฺฉติ, ไมตฺรีวิหารี จ ภวตฺยฺ อตฺยนฺตาวฺยาปนฺนจิตฺตะ ฯ เกาสีทฺยคติํ จ คจฺฉติ, สรฺวกุศลมูลปรฺเยษฺฏฺยภิยุกฺตศฺ จ ภวตฺยฺ อปฺรติปฺรสฺรพฺธวีรฺยารมฺภะ ฯ วิภฺรานฺเตนฺทฺริยคติํ จ คจฺฉติ, อริกฺตธฺยานศฺ จ ภวติ ปฺรกฤติสมาปนฺนะ ฯ เทาะปฺรชฺญคติํ จ คจฺฉติ, สรฺวโลกิกโลโกตฺตรศาสฺตฺรกุศลศฺ จ ภวติ ปฺรชฺญาปารมิตาคติมฺคตะ ฯ กุหนลปนจรฺยาคติํ คจฺฉติ, อุปายเกาศลจรฺยานิรฺยาตศฺ จ ภวติ สมฺธาภาษฺยกุศละ ฯ มานคติํ จ ทรฺศยติ, เสตุสมฺกฺรามภฤตศฺ จ ภวติ สรฺวโลกสฺย ฯ เกฺลศคติํ จ คจฺฉติ, ปฺรกฤติปริศุทฺธศฺ จ ภวตฺยฺ อตฺยนฺตาสํกฺลิษฺฏะ ฯ มารคติํ จ คจฺฉติ, อปรปฺรตฺยยศฺ จ ภวติ สรฺวพุทฺธธรฺเมษุ ฯ ศฺราวกคติํ จ คจฺฉติ, อศฺรุตธรฺมศฺราวยิตา จ ภวติ สตฺวานามฺ ฯ ปฺรตฺเยกพุทฺธคติํ จ คจฺฉติ, มหากรุณานิรฺยาตศฺ จ ภวติ สตฺวปริปากย ฯ ทริทฺรคติํ จ คจฺฉติ, รตฺนปาณิตปฺรติลพฺธศฺ จ ภวตฺยฺ อกฺษยโภคะ ฯ วิกเลนฺเทริยคติํ จ คจฺฉติ, ลกฺษณสมลํกฤตศฺ จ ภวตฺยฺ อภิรูปะ ฯ หีนกุโลปปตฺติคติํ จ คจฺฉติ, ตถาคตกุลโคตฺรสมฺภฤตศฺ จ ภวติ ปุณฺยชฺญาโนปจิตสํภาระ ฯ ทุรฺพลทุรฺวรฺณาวโหฏิมกคติํ จ คจฺฉติ, นารายณาตฺมภาวปฺรติลพฺธศฺ จ ภวติ ปฺริยทรฺศนะ สรฺวสตฺวานามฺ ฯ ชีรฺณวฺยาธิโตคฺลานจรฺยํา จ ทรฺศยติ, อตฺยนฺตวฺยาธิสมุทฺฆาติตศฺ จ ภวติ มรณภยสมติกฺรานฺตะ ฯ โภคคติํ จ ทรฺศยติ, อนิตฺยสํชฺญาปฺรตฺยเวกฺษณาพหุลศฺ จ ภวติ สรฺไวษณาปฺรติปฺรสฺรพฺธะ ฯ อนฺตะปุรณาฏกวฺยูหาศฺ จ โพธิสตฺโว ทรฺศยติ, อุตฺตีรฺณกามปณฺกศฺ จ ภวตฺยฺ อนิเกตจารี ฯ ธนฺธายตนคติํ จ คจฺฉติ, วิจิตฺรปฺรติภานลํการศฺ จ ภวติ ธารณีปฺรติลพฺธะ ฯ ตีรฺถิกคติํ จ คจฺฉติ, ตีรฺถภูตศฺ จ ภวติ ฯ สรฺวโลกคติํ จ คจฺฉติ, สรฺวคตินิวฤตฺตศฺ จ ภวติ ฯ นิรฺวาณคติํ จ คจฺฉติ, สํสารปฺรพนฺธํ จ น ชหาติ ฯ เอวํ มญฺชุศฺรีะ โพธิสตฺโว ‘คติคมนํ คจฺฉติ, คติํคตศฺ จ ภวติ สรฺวนุทฺธธรฺเมษุ ฯ
๒ อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ มญฺชุศฺริยํ กุมารภูตมฺ เอวมฺ อาห : กตมนฺ มญฺชุศฺรีะ ตถาคตานํา โคตฺรมฺ ฯ
อาห : สตฺกายะ กุลปุตฺร ตถาคตานํา โคตฺรมฺ, อวิทฺยา ภวตฤษฺณา จ โคตฺรมฺ, ราคโทษโมหา โคตฺรมฺ, จตฺวาโร วิปรฺยาสา โคตฺรมฺ, ปญฺจ นิวรณานิ โคตฺรมฺ, ษฑฺ อายตนํ โคตฺรมฺ, สปฺต วิชฺญานสฺถิตโย โคตฺรมฺ, อษฺเฏา มิถฺยาตฺวานิ โคตฺรมฺ, นวาฆาตวสฺตูนิ โคตฺรมฺ, ทศากุศลาะ กรฺมปถา โคตฺรมฺ ฯ อิทํ กุลปุตฺร ตถาคตานํา โคตฺรมฺ ฯ สมฺกฺเษเปณ กุลปุตฺร ทฺวาษษฺฏิรฺ ทฤษฺฏิคตานิ ตถาคตานํา โคตฺรมฺ ฯ
๓ อาห : กิํ สมฺธาย มญฺชุศฺรีะ เอวํ วทสิ ฯ
อาห : น ศกฺยํ กุลปุตฺร อสํสฺกฤตทรฺศินา นิยามาวกฺรานฺติ สฺถิเตนานุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตมฺ อุตฺปาทยิตุมฺ ฯ เกฺลศาคารสํสฺกฤตสฺถิเตนาทฤษฺฏิสตฺเยน ศกฺยมฺ อนุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตมฺ อุตฺปาทยิตุมฺ ฯ ตทฺยถา กุลปุตฺร โนชฺชณฺคเลษุ ปฤถิวีปฺรเวเศษุตฺปลปทฺมกุมุทปุณฺฑรีกเสาคนฺธิกานิ วิโรหนฺติ ฯ กรฺทมปุลินปฺรกฺษิปฺตานฺยฺ อุตฺปลปทฺมกุมุทปุณฺฑรีกเสาคนฺธิกานิ วิโรหนฺติ ฯ เอวมฺ เอว กุลปุตฺร นาสํสฺกฤตนิยามปฺราปฺเตษุ สตฺเวษุ พุทฺธธรฺมา วิโรหนฺติ ฯ เกฺลศปุลินกรฺทมปฺราปฺเตษุ สตฺเวษุ พุทฺธธรฺมา วิโรหนฺติ ฯ ตทฺยถาปิ นาม นากาเศ พีชานิ วิโรหนฺติ ฯ ธรณิตลปฺรติษฺฐิตานิ วิโรหนฺติ ฯ เอวมฺ เอว นาสํสฺกฤตนิยามปฺราปฺเตษุ พุทฺธธรฺมา วิโรหนฺติ ฯ สุเมรุสมํา สตฺกายทฤษฺฏิมฺ อุตฺปาทฺย โพธิจิตฺตมฺ อุตฺปทฺยเต ฯ ตตศฺ จ พุทฺธธรฺมา วิโรหนฺติ ฯ ตทฺ อเนนาปิ เต กุลปุตฺร ปรฺยาเยไณวํ เวทิตวฺยมฺ ฯ ยถา สรฺวเกฺลศาสฺ ตถา ตถาคตานํา โคตฺรมฺ ฯ ตทฺยถาปิ นาม กุลปุตฺร นานวตีรฺย มหาสมุทฺรํ ศกฺยมฺ อนรฺฆํ รตฺนมฺ อุตฺกฺเษปฺตุมฺ ฯ เอวมฺ เอว นานวตีรฺเณน เกฺลศสาครํ ศกฺยํ สรฺวชฺญตาจิตฺตรตฺนมฺ อุตฺปาทยิตุมฺ ฯ
๔ อถ สฺถวิโร มหากาศฺยโป มญฺชุศฺริเย กุมารภูตาย สาธุการมฺ อทาตฺ : สาธุ สาธุ มญฺชุศฺรีะ สุภาษิตา ต อิยํ วาคฺ ภูตมฺ ฯ เอตตฺ เกฺลศา โคตฺรํ ตถาคตานามฺ ฯ กุโต หฺยฺ อสฺมทฺวิธานํา ศกฺติรฺ อสฺติ โพธิจิตฺตมฺ อิทานีมฺ อุตฺปาทยิตุมฺ ฯ ปญฺจานนฺตรฺยปฺราปฺตะ ศกฺโต โพธิจิตฺตมฺ อุตฺปาทยิตุมฺ, ศกฺโต พุทฺธธรฺมานฺ อภิสํโพทฺธุมฺ, น ปุนรฺ อหมฺ ฯ
๕ ตทฺยถา วิกเลนฺทฺริยสฺย ปุรุษสฺย ปญฺจกามคุณา นิรฺคุณา นิะสมรฺถาะ ฯ เอวมฺ เอว สรฺวสํโยชนปฺรหีณสฺย ศฺราวกสฺย สรฺวพุทฺธธรฺมา นิรฺคุณา นิะสมรฺถาะ ฯ น ตสฺย ภูยะ ศกฺติรฺ อสฺติ ตานฺ อธฺยาลมฺพิตุมฺ ฯ ตสฺมานฺ มญฺชุศฺรีะ ปฤถคฺชนาสฺ ตถาคตสฺย กฤตชฺญาะ, น ศฺราวกาะ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ ปฤถคฺชนา หิ พุทฺธคุณาญฺ ศฺรุตฺวา ตฺริรตฺนวํศานุ ปจฺเฉทายานุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตมฺ อุตฺปาทยนฺติ ฯ ศฺราวกาะ ปุนรฺ ยาวชฺชีวมฺ อปิ พุทฺธธรฺมพลไวศารทฺยานิ ศฺรุตฺวานุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา น ศกฺตาศฺ จิตฺตมฺ อุตฺปาทยิตุมฺ ฯ
๖ อถ สรฺวรูปสมฺทรฺศโน นาม โพธิสตฺวสฺ ตสฺยามฺ เอว ปรฺษทิ สมฺนิปติโต ‘ภูตฺ สมฺนิษณฺณะ ฯ ส วิมลกีรฺติํ ลิจฺฉวิมฺ เอวมฺ อาห : กสฺมินฺ ปุนสฺ เต คฤหปเต มาตาปิตเรา ทาสีทาสกรฺมกรเปารุเษยมฺ, กุตฺร มิตฺรชฺญาติสาโลหิตาะ, กุตฺร ปริวาโร หยคชรถปติวาหนํ วา ฯ เอวมฺ อุกฺเต วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิะ สรฺวรูปสมฺทรฺศนํ โพธิสตฺวํ คาถาภิรฺ อธฺยภาษตฺ :
ปฺรชฺญาปารมิตา มาตา โพธิสตฺวาน มาริษ ฯ
ปิตา โจปายเกาศลฺยํ ยโต ชายนฺติ นายกาะ ๚ (๑)
ภารฺยา ธรฺมรติสฺ เตษํา ไมตฺรี กรุณา จ ทุหิตเรา ฯ
สตฺยธรฺมาวฺ อุเภา ปุเตฺรา คฤหํ ศูนฺยารฺถจินฺตนา ๚ (๒)
สรฺวเกฺลศาสฺ ตถา ศิษฺยา ยเถษฺฏวศวรฺตินะ ฯ
โพธฺยณฺคาศฺ ไจว มิตฺราณิ โพธิํ พุธฺยนฺติ ไยรฺ วรามฺ ๚ (๓)
สหายาศฺ จานุพทฺธา หิ ษฑฺ อิมาะ ปารมิตาะ สทา ฯ
สฺตฺรฺยาคาระ สมฺคฺรหสฺ เตษํา ธรฺมาะ สมฺคีติวาทิตมฺ ๚ (๔)
อุทฺยานํ ธารณี เตษํา โพธฺยณฺคกุสุไมศฺ จิตมฺ ฯ
ผลํ วิมุกฺติชฺญานํ จ วฤกฺษา ธรฺมธนํ มหตฺ ๚ (๕)
วิโมกฺษาะ ปุษฺกิริณฺยศฺ จ สมาธิชาลปูริตาะ ฯ
วิศุทฺธิปทฺมสมฺฉนฺนา ยตฺร สฺนายนฺติ นิรฺมลาะ ๚ (๖)
อภิชฺญา วาหนํ เตษํา มหายานมฺ อนุตฺตมมฺ ฯ
สารถิรฺ โพธิจิตฺตํ ตุ สนฺมารฺโค ‘ษฺฏาณฺคิกะ ศิวะ ๚ (๗)
ภูษณา ลกฺษณานฺยฺ เอษามฺ อศีติศฺ จานุวฺยญฺชนาะ ฯ
หฺรีรปตฺราปฺยวสฺตฺราสฺ เต กลฺยาณาธฺยาศยาะ ศุภาะ ๚ (๘)
สทฺธรฺมธนวนฺตสฺ เต ปฺรโยโค ธรฺมเทศนา ฯ
ปฺรติปตฺติรฺ มหาลาภะ ปริณามศฺ จ โพธเย ๚ (๙)
ศยนํ จตุโร ธฺยานาะ ศุทฺธาชีเวน สํสฺตฤตาะ ฯ
ปฺรชฺญา วิโพธนํ เตษํา นิตฺยํ ศฺรุตสมาหิตา ๚ (๑๐)
อมฤตํ โภชนํ เตษํา วิมุกฺติรสปานกมฺ ฯ
วิศุทฺธาศยตา สฺนานํ ศีลํ คนฺธานุเลปนมฺ ๚ (๑๑)
เกฺลศศสฺตฺรุวินิรฺฆตาจฺ ฉูราสฺ เต หฺยฺ อปราชิตาะ ฯ
ธรฺเษนฺติ จตุโร มารานฺ โพธิมณฺฑธฺวชาศฺริตาะ ๚ (๑๒)
สมฺจินฺตฺยชาติ ทรฺเศนฺติ อชาตาศฺ จ อสํภวาะ ฯ
ทฤศฺยนฺเต สรฺวกฺเษเตฺรษุ รศฺมิราชวทฺ อุทฺคตาะ ๚ (๑๓)
พุทฺธโกฏฺโย หิ ปูชิตฺวา สรฺวปูชาหิ นายกานฺ ฯ
น ไจวาตฺมนิ พุทฺเธ วา ชาตุ กุรฺวนฺติ นิศฺรยมฺ ๚ (๑๔)
พุทฺธกฺเษตฺราณิ โศเธนฺติ สตฺวานํา จริตํ ยถา ฯ
อากาศกฺเษตฺรานุปฺราปฺตา น สตฺเว สตฺวสมฺชฺญินะ ๚ (๑๕)
สรฺวสตฺวาน เย รูปา รุตโฆษาศฺ จ อีริตาะ ฯ
เอกกฺษเณน ทรฺเศนฺติ โพธิสตฺวา วิศารทาะ ๚ (๑๖)
มารกรฺม จ พุธฺยนฺเต มาราณํา จานุวรฺตกาะ ฯ
อุปายปารมิปฺราปฺตาะ สรฺวํา ทรฺเศนฺติ เต กฺริยามฺ ๚ (๑๗)
เต ชีรฺณวฺยาธิตา โภนฺติ มฤตมฺ อาตฺมานุ ทรฺศยี ฯ
สตฺวานํา ปริปากาย มายาธรฺมวิหาริณะ ๚ (๑๘)
กลฺโปทฺทาหํ จ ทรฺเศนฺติ อุทฺทหฺย ตํา วสุนฺธรามฺ ฯ
นิตฺยสมฺชฺญีน สตฺวานามฺ อนิตฺยมฺ อิติ ทรฺศยี ๚ (๑๙)
สตฺวโกฏีสหเสฺรภิรฺ เอกราษฺเฏฺร นิมนฺตฺริตาะ ฯ
สรฺเวษํา คฤหิ ภุญฺชนฺติ สรฺวานฺ นาเมนฺติ โพธเย ๚ (๒๐)
เย เกจินฺ มนฺตฺรวิทฺย วา ศิลฺปสฺถานา พหูวิธาะ ฯ
สรฺวตฺร ปารมิปฺราปฺตาะ สรฺวสตฺวสุขาวหาะ ๚ (๒๑)
ยาวนฺโต โลกิ ปาษณฺฑาะ สรฺวตฺร ปฺรวฺรชนฺติ เต ฯ
นานาทฤษฺฏิคตปฺรปฺตานฺ สตฺวานฺ หิ ปริโมจยิ ๚ (๒๒)
จนฺทฺรา ภวนฺติ สูรฺยา วา ศกฺรพฺรหฺมปฺรเชศฺวราะ ฯ
ภวนฺติ อาปสฺ เตชศฺ จ ปฤถิวี มารุตสฺ ตถา ๚ (๒๓)
โรค อนฺตรกลฺเปษุ ไภษชฺยํ โภนฺติ อุตฺตมมฺ ฯ
เยหิ สตฺวา วิมุจฺยนฺติ สุขี โภนฺติ อนามยาะ ๚ (๒๔)
ทุรฺภิกฺษานฺตรกลฺเปษุ ภวนฺติ ปานโภชนมฺ ฯ
กฺษุทฺธาปิปาสามฺ อปเนตฺวา ธรฺมํ เทเศนฺติ ปฺราณินามฺ ๚ (๒๕)
ศสฺตฺร อนฺตรกลฺเปษุ ไมตฺรฺยาธฺยายี ภวนฺติ เต ฯ
อวฺยาปาเท นิโยเชนฺติ สตฺวโกฏีศตานฺ พหูนฺ ๚ (๒๖)
มหาสมฺคฺรามมธฺเย จ สมปกฺษา ภวนฺติ เต ฯ
สมฺธิสามคฺริ โรเจนฺติ โพธิสตฺวา มหาพลาะ ๚ (๒๗)
เย จาปิ นิรยาะ เกจิทฺ พุทฺธกฺเษเตฺรษฺวฺ อจินฺติยาะ ฯ
สมฺจินฺตฺย ตตฺร คจฺฉนฺติ สตฺวานํา หิตการณาตฺ ๚ (๒๘)
ยาวนฺตฺโย คตยะ กาศฺจิตฺ ติรฺยคฺโยเนา ปฺรกาศิตาะ ฯ
สรฺวตฺร ธรฺมํ เทเศนฺติ เตน อุจฺยนฺติ นายกาะ ๚ (๒๙)
กามโภคํา ปิ ทรฺเศนฺติ ธฺยานํ ทรฺเศนฺติ ธฺยายินามฺ ฯ
วิหสฺตํ มารํ กุรฺวนฺติ อวตารํ น เทนฺติ เต ๚ (๓๐)
อคฺนิมธฺเย ยถา ปทฺมมฺ อทฺภุตมฺ ปิ วิทรฺศเยตฺ ฯ
เอวํ กามําศฺ จ ธฺยานํ จ อทฺภุตํ เต วิทรฺศยิ ๚ (๓๑)
สมฺจินฺตฺย คณิกา โภนฺติ ปุํสามฺ อากรฺษณาย เต ฯ
ราคาณฺกุเศน โลเภตฺวา พุทฺธชฺญาเน สฺถเปนฺติ เต ๚ (๓๒)
คฺรามิกาศฺ จ สทา โภนฺติ สารฺถวาหาะ ปุโรหิตาะ ฯ
อคฺรามาตฺโย ‘ถ จามาตฺยาะ สตฺวานํา หิตการณาตฺ ๚ (๓๓)
ทริทฺราณํา จ สตฺวานํา นิธานํ โภนฺติ อกฺษยมฺ ฯ
เยษํา ทานานิ ทตฺวา หิ โพธิจิตฺตํ ชเนนฺติ เต ๚ (๓๔)
มานสฺตพฺเธษุ สตฺเวษุ มหานคฺนา ภวนฺติ เต ฯ
สรฺวมานสมุทฺฆาตํา โพธิํ ปฺรารฺเถนฺติ อุตฺตมามฺ ๚ (๓๕)
ภยารฺทิตานํา สตฺวานํา สํติษฺฏฺะนฺเต ‘คฺรตะ สทา ฯ
อภยํ เตษุ ทตฺวา จ ปริปาเจนฺติ โพธเย ๚ (๓๖)
ปญฺจาภิชฺญา หิ ภูตฺวา เต ฤษโย พฺรหฺมจาริณะ ฯ
ศีเล สตฺวานฺ นิโยเชนฺติ กฺษานฺติเสารตฺยสํยเม ๚ (๓๗)
อุปสฺถานคุรูนฺ สตฺวานฺ สํปศฺเยหา วินายกาะ ฯ
เจฏา ภวนฺติ ทาสา วา ศิษฺยตฺวมฺ อุปยานฺติ จ ๚ (๓๘)
เยน เยไนว จาณฺเคน สตฺวา ธรฺมรตา ภเว ฯ
ทรฺเศนฺติ หิ กฺริยาะ สรฺวา มโหปายสุศิกฺษิตาะ ๚ (๓๙)
เตษามฺ อนนฺตศิกฺษา หิ อนนฺตศฺ จาปิ โคจระ ฯ
อนนฺตชฺญานสํปนฺนา อนนฺตปฺราณิโมจกาะ ๚ (๔๐)
น เตษํา กลฺปโกฏีภิะ กลฺปโกฏีศไตสฺ ตถา ฯ
ภาษทฺภิะ สรฺวพุทฺไธสฺ ตุ คุณานฺตะ สุวโจ ภเวตฺ ๚ (๔๑)
โพธิํ น ปฺรารฺถเยตฺ โก ‘คฺรฺยํา ศฺรุตฺวา ธรฺมานฺ อิมานฺ พุธะ ฯ
อนฺยตฺร หีนสตฺเวภฺโย เยษํา ปฺรชฺญา น วิทฺยเต ๚ (๔๒)
อิติ ๚
ตถาคตโคตฺรปริวรฺตะ สปฺตมะ ๚
๘
๑ อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิสฺ ตานฺ โพธิสตฺวานฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : ปฺรติภาตุ สตฺปุรุษาะ กตโม โพธิสตฺวานามฺ อทฺวยธรฺมมุขปฺรเวศะ ฯ
ตตฺร ธรฺมวิกุรฺวโณ นาม โพธิสตฺวะ สมฺนิปติตะ ฯ ส เอวมฺ อาห : อุตฺปาทภณฺเคา กุลปุตฺร ทฺวยมฺ ฯ ยนฺ น ชาตํ โนตฺปนฺนํ น ตสฺย กศฺจิทฺ ภณฺคะ ฯ อนุตฺปาทธรฺมกฺษานฺติปฺรติลมฺโภ ‘ทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๒ ศฺรีคุปฺโต โพธิสตฺว อาห : อหํ มเมติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ อาตฺมาสมาโรปานฺ มเมติ น ภวติ ฯ ยศฺ จาสมาโรโป ‘ยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๓ ศฺรีกูโฏ โพธิสตฺว อาห : สมฺเกฺลโศ วฺยวทานมฺ อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ สมฺเกฺลศปริชฺญานาทฺ วฺยวทานมนนา น ภวติ ฯ สรฺวมนนาสมุทฺฆาตา สารูปฺยคามินี ปฺรติปทฺ อยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๔ สุนกฺษโตฺร โพธิสตฺว อาห : อิญฺชนา มนเนติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ยตฺ ปุนรฺ เนญฺชเต น มนสิกโรตฺยฺ อนธิการะ, อธิการวิรหิโต ‘ยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๕ สุพาหุรฺ โพธิสตฺว อาห : โพธิจิตฺตํ ศฺราวกจิตฺตมฺ อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ยา ปุนรฺ มายาจิตฺตสมทรฺศนตา ตตฺร น โพธิจิตฺตํ น ศฺราวกจิตฺตมฺ ฯ ยา จิตฺตสมลกฺษณตายมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๖ อนิมิโษ โพธิสตฺว อาห : อุปาทานมฺ อนุปาทานมฺ อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ยนฺ โนปาททาติ ตนฺ โนปลภเต, ตโตฺรหาโปหมฺ น กโรติ ฯ อกรณมฺ อวฺยาปตฺติะ สรฺวธรฺมาณามฺ อยมฺ อทฺวยปฺรเวศหฺ ฯ
๗ สุเนโตฺร โพธิสตฺว อาห : เอกลกฺษณมฺ อลกฺษณมฺ อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ยตฺ ปุนรฺ น ลกฺษยติ น วิกลฺปยติ, ไนกลกฺษณํ กโรติ นาลกฺษณมฺ ฯ ยลฺ ลกฺษณวิลกฺษณสมลกฺษณปฺรเวโศ ‘ยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๘ ปุษฺโย โพธิสตฺว อาห : กุศลมฺ อกุศลมฺ อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ยา กุศลากุศลยานุปสฺถานตา ตทฺ อนิมิตฺตมฺ ฯ อนิมิตฺตโกฏฺยาศฺ จาทฺวยตา ฯ ยาตฺร นิสฺตีรณตายมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๙ สิํโห โพธิสตฺว อาห : อวทฺยตานวทฺยเตติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ยตฺ ปุนรฺ วชฺรนิพทฺธชฺญาตยา น พธฺยเต น มุจฺยเต ‘ยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๑๐ สิํหมติรฺ โพธิสตฺว อาห : อิทํ สาสฺรวมฺ อิทมฺ อนาสฺรวมฺ อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ยตฺ ปุนะ สมตาธรฺมปฺราปฺตะ สาสฺรวานาสฺรวสมฺชฺญํ น กโรติ, น วาสมฺชฺญาปฺราปฺตะ, น จาสมฺชฺญาสมตายํา สมตาปฺราปฺตะ, น สมฺชฺญาคฺรถิตะ ฯ ย เอวํ ปฺรเวโศ ‘ยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๑๑ สุขาธิมุกฺโต โพธิสตฺว อาห : อิทํ สุขมฺ อิทมฺ อสุขมฺ อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ยตฺ ปุนะ สรฺวเสาขฺยาปคโต คคนสมพุทฺธิะ สุวิศุทฺธชฺญานตยา น สญฺชตฺยฺ อยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๑๒ นารายโณ โพธิสตฺว อาห : อิทํ เลากิกมฺ อิทํ โลโกตฺตรมฺ อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ยา เลากิกสฺย ปฺรกฤติศูนฺยตา, น ตตฺร กิมฺจิทฺ อุตฺตีรฺยเต นาวตีรฺยเต น สารฺยเต น วิสารฺยเต ฯ ยตฺร โนตฺตรณํ นาวตรณํ น สรณํ น วิสรฺวณมฺ อยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๑๓ ทานฺตมติรฺ โพธิสตฺว อาห : สํสาโร นิรฺวาณมฺ อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ สํสารสฺวภาวทรฺศนานฺ น สํสรติ น ปรินิรฺวาติ ฯ ไยวํ พุธฺยนายมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๑๔ ปฺรตฺยกฺษทรฺศี โพธิสตฺว อาห : กฺษโย ‘กฺษย อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ กฺษโย ‘ตฺยนฺตกฺษีณะ ฯ ยศฺ จาตฺยนฺตกฺษีณะ ส น กฺษปยิตวฺยะ ฯ เตโนจฺยเต ‘กฺษย อิติ ฯ ยศฺ จากฺษยะ ส กฺษณิกะ ฯ กฺษณิกสฺย นาสฺติ กฺษยะ ฯ เอวํ ปฺรวิษฺโฏ ‘ทฺวยธรฺมมุขปฺรวิษฺโฏ วกฺตวฺยะ ฯ
๑๕ สมนฺตคุปฺโต โพธิสตฺว อาห : อาตฺมา นิราตฺเมติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ยสฺ ตามฺ อาตฺมตํา โนปลภเต, ส กิํ นิราตฺมีกริษฺยติ ฯ อาตฺมสฺวภาวทรฺศี ทฺวยํ น กโรตฺยฺ อยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๑๖ วิทฺยุทฺเทโว โพธิสตฺว อาห : วิทฺยาวิทฺเยติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ อวิทฺยาปฺรกฤติไกว วิทฺยา ฯ ยา จาวิทฺยา สาปฺรกฤติกาคณนา คณนาปถสมติกฺรานฺตา ฯ โย ‘ตฺราภิสมโย ‘ทฺวยาภิสมโย ‘ยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๑๗ ปฺริยทรฺศโน โพธิสตฺว อาห : รูปํ ศูนฺยมฺ อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ รูปมฺ เอว หิ ศูนฺยตา ฯ น รูปวินาศาจฺ ฉูนฺยตา, รูปปฺรกฤติรฺ เอว ศูนฺยตา ฯ เอวํ เวทนา สมฺชฺญา สํสฺการา วิชฺญานํ ศูนฺยมฺ อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ วิชฺญานมฺ เอว หิ ศูนฺยตา ฯ น วิชฺญานวินาศาจฺ ฉูนฺยตา, วิชฺญานปฺรกฤติรฺ เอว ศูนฺยตา ฯ โย ‘ตฺร ปญฺจสูปาทานสฺกนฺเธษฺวฺ เอวํ ชฺญานานุโพโธ ‘ยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๑๘ ปฺรภาเกตุรฺ โพธิสตฺว อาห : อนฺเย จตฺวาโร ธาตโว ‘นฺย อากาศธาตุรฺ อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ อากาศสฺวภาวา เอว จตฺวาโร ธาตวะ ฯ ปูรฺวานฺตต อากาศสฺวภาวา อปรานฺตต อากาศสฺวภาวาสฺ ตถา ปฺรตฺยุตฺปนฺนโต ‘ปฺยฺ อากาศสฺวภาวาะ ฯ ยจฺ ไจวํ ธาตุปฺรเวศชฺญานมฺ อยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๑๙ สุมติรฺ โพธิสตฺว อาห : จกฺษู รูปํ จ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ยตฺ ปุนศฺ จกฺษุะปริชฺญาตาวี รูเปษุ น รชฺยติ น ทุษฺยติ น มุหฺยติ, ส อุจฺยเต ศานฺต อิติ ฯ โศฺรตฺรํ ศพฺทาศฺ จ ฆฺราณํ คนฺธาศฺ จ ชิหฺวา รสาศฺ จ กายะ สฺปฺรษฺฏวฺยานิ จ มโน ธรฺมาศฺ จ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ยตฺ ปุนรฺ มนะปริชฺญาตาวี ธรฺเมษุ น รชฺยเต น ทุษฺยติ น มุหฺยติ, ส อุจฺยเต ศานฺต อิติ ฯ เอวํ ศานฺตสฺถิตสฺยาทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๒๐ อกฺษยมติรฺ โพธิสตฺว อาห : ทานํ สรฺวชฺญตายํา ปริณามยตีติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ทานสฺวภาไวว สรฺวชฺญตา, สรฺวชฺญตาสฺวภาว เอว ปริณามะ ฯ เอวํ ศีลํ กฺษานฺติํ วีรฺยํ ธฺยานํ ปฺรชฺญํา สรฺวชฺญาตายํา ปริณามยตีติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ปฺรชฺญาสฺวภาไวว สรฺวชฺญตา, สรฺวชฺญตาสฺวภาว เอว ปริณามะ ฯ โย ‘ไตฺรกนยปฺรเวโศ ‘ยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๒๑ คมฺภีรพุทฺธิรฺ โพธิสตฺว อาห : อนฺยา ศูนฺยตานฺยทฺ อนิมิตฺตมฺ อนฺยทฺ อปฺรณิหิตมฺ อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ยทฺ ธิ ศูนฺยํ ตตฺร น กิมฺจินฺ นิมิตฺตมฺ ฯ อนิมิตฺเต ‘ปฺรณิหิตมฺ ฯ อปฺรณิหิเต น จิตฺตํ น มโน น มโนวิชฺญานํ ปฺรจรติ ฯ ยไตฺรกํ วิโมกฺษมุขํ ตตฺร สรฺวาณิ วิโมกฺษมุขานิ ทฺรษฺฏวฺยานฺยฺ อยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๒๒ ศานฺเตนฺทฺริโย โพธิสตฺว อาห : พุทฺโธ ธรฺมะ สมฺฆ อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ พุทฺธสฺย หิ ธรฺมะ, ธรฺมปฺรกฤติกศฺ จ สมฺฆะ ฯ สรฺวาณฺยฺ เอตานิ รตฺนานฺยฺ อสํสฺกฤตานิ, อสํสฺกฤตํ จากาศมฺ, อากาศสมศฺ จ สรฺวธรฺมนยะ ฯ ย เอวมฺ อนุคโม ‘ยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๒๓ อปฺรติหตจกฺษุรฺ โพธิสตฺว อาห : สตฺกายะ สตฺกายนิโรธ อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ สตฺกาย เอว หิ นิโรธะ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ ตถา หิ ส สตฺกาย อิติ ทฤษฺฏิํ โนปสฺถาปยติ, ยยา ทฤษฺฏฺยา สตฺกาย อิติ วา สตฺกายนิโรธ อิติ วา กลฺปยติ ฯ โส ‘กลฺโป ‘วิกลฺโป ‘ตฺยนฺตาวิกลฺโป นิโรธสฺวภาวปฺราปฺตะ, น สํภวติ น วิภวตฺยฺ อยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๒๔ สุวินีโต โพธิสตฺว อาห : กายวาณฺมนะสมฺวร อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อนภิสํสฺการลกฺษณา หฺยฺ เอเต ธรฺมาะ ฯ ยา กายสฺยานภิสํสฺการตา ตลฺลกฺษไณว วาคนภิสํสฺการตา ตลฺลกฺษไณว มโน’นภิสํสฺการตา ฯ ยา จ สรฺวธรฺมาณามฺ อนภิสํสฺการตา, สา ชฺญาตวฺยานุคนฺตวฺยา ฯ ยทฺ อตฺรานภิสํสฺการชฺญานมฺ อยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๒๕ ปุณฺยกฺเษโตฺร โพธิสตฺว อาห : ปุณฺยาปุณฺยานิญฺชฺยานฺ สํสฺการานฺ อภิสํสฺกโรตีติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ยตฺ ปุนะ ปุณฺยาปุณฺยานิญฺชฺยานภิสํสฺการตา สาทฺวยา ฯ ยา จ ปุณฺยาปุณฺยานิญฺชฺยานํา สํสฺการาณํา สฺวลกฺษณศูนฺยตา น ตตฺร ปุณฺยาปุณฺยานิญฺชฺยาะ สํสฺการาะ สฺวลกฺษณศูนฺยตา น ตตฺร ปุณฺยาปุณฺยานิญฺชฺยาะ สํสฺการาะ ฯ ไยวมฺ อนุมารฺชนายมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๒๖ ปทฺมวฺยูโห โพธิสตฺว อาห : อาตฺมสมุตฺถานสมุตฺถิตํ ทฺวยมฺ ฯ อาตฺมปริชฺญาตาวี ทฺวยํ โนตฺถาปยติ ฯ อทฺวยสฺถิตสฺย วิชฺญาปฺติรฺ นาสฺติ ฯ อวิชฺญปฺติกศฺ จาทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๒๗ ศฺรีครฺโภ โพธิสตฺว อาห : อุปลมฺภปฺรภาวิตํ ทฺวยมฺ ฯ ยนฺ น ลภเต ตนฺ โนปลภเต, ตนฺ นายูหติ น นิรฺยูหติ ฯ ตตฺร นายูโห น นิรฺยูโห ‘ยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๒๘ จนฺโทฺรตฺตโร โพธิสตฺว อาห : ตมะ ปฺรกาศ อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ อตโม ‘ปฺรกาศ อิตฺยฺ อทฺวยมฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ ตถา หิ นิโรธสมาปนฺนสฺย น ตโม น ปฺรกาศะ ฯ เอวํลกฺษณาศฺ จ สรฺวธรฺมาะ ฯ โย ‘ตฺร สมตาปฺรเวโศ ‘ยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๒๙ รตฺนมุทฺราหสฺโต โพธิสตฺว อาห : นิรฺวาเณ ‘ภิรติะ สํสาเร ‘นภิรติรฺ อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ ยสฺย น นิรฺวาเณ ‘ภิรติรฺ น สํสาเร ‘นภิรติรฺ อิทมฺ อทฺวยมฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ พทฺธสฺย หิ สโต โมกฺษะ ปฺรภาวฺยเต ฯ โย ‘ตฺยนฺตมฺ เอวาพทฺธะ ส กิํ โมกฺษมฺ ปรฺเยษิษฺยเต ฯ อพทฺโธ ‘มุกฺโต ภิกฺษุรฺ น รติมฺ อุตฺปาทยติ นารติมฺ อยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๓๐ มณิกูฏราโช โพธิสตฺว อาห : มารฺคะ กุมารฺค อิติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ มารฺคปฺรติปนฺนสฺย น กุมารฺคะ สมุทาจรติ ฯ อสมุทาจารสฺถิตสฺย น มารฺคสมฺชฺญา ภวติ น กุมารฺคสมฺชฺญา ฯ สมฺชฺญาปริชฺญาตาวิโน หิ ทฺวเย พุทฺธิรฺ นากฺรามตฺยฺ อยมฺ อสฺยาทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๓๑ สตฺยนนฺที โพธิสตฺว อาห : สตฺยํ มฤเษติ ทฺวยมฺ เอตตฺ ฯ สตฺยทรฺศี สตฺยมฺ เอว น สมนุปศฺยติ, กุโต มฤษา ทฺรกฺษฺยติ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ น หิ ส มําสจกฺษุษา ปศฺยติ, ปฺรชฺญาจกฺษุษา ปศฺยติ ฯ ตถา จ ปศฺยติ, น วิปศฺยติ ฯ ยตฺร จ น ปศฺยนา น วิปศฺยนายมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๓๒ อิตฺยฺ เอวํ เต โพธิสตฺวาะ สฺวกสฺวกานฺ นิรฺเทศานฺ นิรฺทิศฺย มญฺชุศฺริยํ กุมารภูตมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : กตโม มญฺชุศฺรีะ โพธิสตฺวสฺยาทฺวยปฺรเวศะ ฯ
มญฺชุศฺรีรฺ อาห : สุภาษิตํ ยุษฺมากํ สตฺปุรุษาะ สรฺเวษามฺ ฯ อปิ ตุ ยาวทฺ ยุษฺมาภิรฺ นิรฺทิษฺฏํ สรฺวมฺ เอตทฺ ทฺวยมฺ ฯ เอกนิรฺเทศํ สฺถาปยิตฺวา ยะ สรฺวธรฺมาณามฺ อนุทาหาโร ‘ปฺรวฺยาหาโร ‘นุทีรณากีรฺตนานภิลปนมฺ อปฺรชฺญปนมฺ อยมฺ อทฺวยปฺรเวศะ ฯ
๓๓ อถ ขลุ มญฺชุศฺรีะ กุมารภูโต วิมลกีรฺติํ ลิจฺฉวิมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : นิรฺทิษฺโฏ ‘สฺมาภิะ กุลปุตฺร สฺวกสฺวโก นิรฺเทศะ ฯ ปฺรติภาตุ ตวาปฺยฺ อทฺวยธรฺมปฺรเวศนิรฺเทศะ ฯ
อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิสฺ ตูษฺณีมฺ อภูตฺ ฯ
อถ มญฺชุศฺรีะ กุมารภูโต วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวะ สาธุการมฺ อทาตฺ : สาธุ สาธุ กุลปุตฺร อยํ โพธิสตฺวานามฺ อทฺวยธรฺมมุขปฺรเวโศ ยตฺร นากฺษรรุตรวิตวิชฺญปฺติปฺรจาระ ฯ
อิห นิรฺเทเศ นิรฺทิศฺยมาเน ปญฺจานํา โพธิสตฺวสหสฺราณามฺ อทฺวยธรฺมมุขปฺรเวศาทฺ อนุตฺปตฺติกธรฺมกฺษานฺติปฺรติลมฺโภ ‘ภูตฺ ๚
อทฺวยธรฺมมุขปฺรเวศปริวรฺโต ‘ษฺฏมะ ๚
๙
๑ อถายุษฺมตะ ศาริปุตฺรสฺไยตทฺ อภูตฺ : กาละ ปรฺยนฺตีภูตะ ฯ อิเม จ มหาสตฺวา โนตฺติษฺฐนฺติ ฯ กุไตฺรเต ปริโภกฺษฺยนฺเต ฯ
อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ อายุษฺมตะ ศาริปุตฺรสฺย เจตสา เจตะปริวิตรฺกมฺ อาชฺญายายุษฺมนฺตํ ศาริปุตฺรมฺ เอวมฺ อาห : เย เต ภทนฺตศาริปุตฺร ตถาคเตนาษฺเฏา วิโมกฺษา อาขฺยาตาสฺ ไตรฺ วิโมกฺไษรฺ วิหร ฯ ตฺวํ มา อามิษมฺรกฺษิตยา สมฺตตฺยา ธรฺมํ เศฺราษีะ ฯ อปิ ตุ ขลุ ปุนรฺ ภทนฺตศาริปุตฺร มุหูรฺตมฺ อาคมยสฺว, ยาวทฺ อนาสฺวาทิตปูรฺวโภชนํ โภกฺษฺยเส ฯ
๒ อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิสฺ ตสฺยํา เวลายํา ตถารูปํ สมาธิสมาปนฺนะ ตาทฤศํ จรฺทฺธฺยภิสํสฺการมฺ อภิสํสฺกฤตวานฺ ฯ ยทฺ อูรฺธฺเว ทิคฺภาค อิโต พุทฺธกฺเษตฺราทฺ ทฺวาจตฺวาริํศทฺ คณฺคานทีวาลิกาสมานิ พุทฺธกฺเษตฺราณฺยฺ อติกฺรมฺย สรฺวคนฺธสุคนฺธํ นาม โลกธาตุํ เตษํา โพธิสตฺวานํา เตษํา จ มหาศฺราวกาณามฺ อุปทรฺศยติ ฯ ตตฺร คนฺโธตฺตมกูโฏ นาม ตถาคต เอตรฺหิ ติษฺฐติ ธฺริยเต ยาปยติ ฯ ตตฺร จ โลกธาเตา ยาทฤศา ทศสุ ทิกฺษุ สรฺวพุทฺธกฺเษเตฺรษุ ทิวฺยา มานุษฺยกาศฺ จ คนฺธา วานฺติ ฯ เต ตตฺร โลกธาเตา วฤกฺเษภฺโย วิศิษฺฏตมา คนฺธา วานฺติ ฯ ตตฺร โลกธาเตา นาสฺติ ศฺราวกปฺรตฺเยกพุทฺธานํา นามเธยมฺ อปิ, ศุทฺธานามฺ เอว โพธิสตฺวานํา สมฺนิปาตะ ฯ ส เตภฺโย คนฺโธตฺตมกูฏสฺ ตถาคโต ธรฺมํ เทศยติ ฯ ตตฺร จ โลกธาเตา สรฺวคนฺธมยาะ กูฏาคาราะ, สรฺวคนฺธมยาศฺ จณฺกฺรมา อุทฺยานวิมานานิ ฯ ยํ จ เต โพธิสตฺวา อาหารมฺ อาหรนฺติ ตสฺย โภชนสฺย โย คนฺธะ โส ‘ปฺรมาณาลฺ โลกธาตูนฺ สฺผรติ ฯ
ตสฺมิํศฺ จ สมเย ภควานฺ คนฺโธตฺตมกูฏสฺ ตถาคโต ภกฺตาย นิษณฺโณ ‘ภูตฺ สารฺธํ ไตรฺ โพธิสตฺไวะ ฯ ตตฺร คนฺธวฺยูหาหารา นาม เทวปุตฺรา มหายานสํปฺรสฺถิตาสฺ ตสฺย ภควตสฺ เตษํา โพธิสตฺวานามฺ อุปสฺถานปริจรฺยายา อุทฺยุกฺตาะ ฯ ตตฺร สา สรฺวา ปรฺษตฺ ตํ โลกธาตุํ ปศฺยติ ตํ จ ภควนฺตํ ตําศฺ จ โพธิสตฺวานฺ ภกฺตาคฺรนิษณฺณานฺ ฯ
๓ อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิสฺ ตานฺ สรฺวานฺ โพธิสตฺวานฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : โก ยุษฺมากํ สตฺปุรุษาะ อุตฺสหเต ‘โต พุทฺธกฺเษตฺราทฺ โภชนมฺ อาเนตุมฺ ฯ ตตฺร มญฺชุศฺริโย ‘ธิษฺฐาเนน น กศฺจิทฺ อุตฺสหเต ฯ
อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ มญฺชุศฺริยํ กุมารภูตมฺ เอวมฺ อาห : น ตฺวํ มญฺชุศฺรีะ ปรฺยปตฺรปส อีทฤศฺยา ปรฺษทา ฯ
อาห : นนุกฺตํ กุลปุตฺร ตถาคเตนาศิกฺษิโต น ปริภวิตวฺย อิติ ฯ
๔ อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ อนุตฺติษฺฐนฺนฺ เอตตะ ศยนาตฺ ปุรตสฺ เตษํา โพธิสตฺวานํา นิรฺมิตํ โพธิสตฺวํ นิรฺมิมีเต สฺม ฯ สุวรฺณวรฺเณน กาเยน ลกฺษณานุวฺยญฺชนสมลมฺกฤเตน ตสฺย ตาทฤโศ รูปาวภาโส ‘ภูทฺ เยน สา สรฺวา ปรฺษทฺ ธฺยามีกฤตา ภเวตฺ ฯ
อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิสฺ ตํ นิรฺมิตํ โพธิสตฺวมฺ เอวมฺ อาห : คจฺฉ กุลปุตฺร อูรฺธมฺทิคฺภาเค ทฺวาจตฺวาริํศทฺ คณฺคานทีวาลิกาสมานิ พุทฺธกฺเสตฺราณฺยฺ อติกฺรมฺย สรฺวคนฺธสุคนฺโธ นาม โลกธาตุะ ฯ ตตฺร คนฺโธตฺตมกูโฏ นาม ตถาคตหฺ, ส เอตรฺหิ ภกฺตาย นิษณฺณะ ฯ ตตฺร คตฺวา มทฺวจนาตฺ ตสฺย ตถาคตสฺย ปาเทา ศิรสา วนฺทิตฺไววํ วท – วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ ภควตะ ปาเทา ศิรสา วนฺทิตฺวา ภควโต ‘ลฺปาพาธตํา จ ปริปฤจฺฉตฺยฺ อลฺปาตณฺกตํา จ ลฆูตฺถานตํา จ ยาตฺรํา จ พลํ จ สุขํ จานวทฺยตํา จ สฺปรฺศวิหารตํา จ ฯ เอวํ จ วทติ – เทหิ เม ภควนฺ ภุกฺตาวเศษํ ยตฺ สเห โลกธาเตา พุทฺธกฤตฺยํ กริษฺยติ ฯ เอษํา จ หีนาธิมุกฺติกานํา สตฺวานามฺ อุทารํา มติํ โรจยิษฺยติ ฯ ตถาคตสฺย นามเธยํ ไวสฺตาริกํ กฤตํ ภวิษฺยติ ฯ
๕ อถ ส นิรฺมิโต โพธิสตฺโว วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวะ สาธฺวฺ อิติ ปฺรติศฺรุตฺย เตษํา โพธิสตฺวานํา ปุรต อูรฺธมุขะ สมฺทฤศฺยเต ฯ น ไจนํ เต โพธิสตฺวาะ ปศฺยนฺติ คจฺฉนฺตมฺ ฯ
อถ ส นิรฺมิโต โพธิสตฺวสฺ ตํ สรฺวคนฺธสุคนฺธํ โลกธาตุมฺ อนุปฺราปฺตะ ฯ ส ตตฺร ภควโต คนฺโธตฺตมกูฏสฺย ตถาคตสฺย ปาเทา ศิรสา วนฺทิตฺไววมฺ อาห : วิมลกีติรฺ ภควนฺ โพธิสตฺโว ภควตะ ปาเทา ศิรสา วนฺทเต ฯ อลฺปาพาธตํา จ ปริปฤจฺฉตฺยฺ อลฺปาตณฺกตํา จ ลฆูตฺตานตํา จ ยาตฺรํา จ พลํ จ สุขํ จานวทฺยตํา จ สฺปรฺศวิหารตํา จ ฯ
ส จ ภควตะ ปาเทา ศิรสา วนฺทิตฺไววมฺ อาห : เทหิ เม ภควนฺ ภุกฺตาวเศษํ โภชนํ ยทฺ อิทํ สเห โลกธาเตา พุทฺธกฤตฺยํ กริษฺยติ ฯ เตษํา หีนาธิมุกฺตานํา สตฺวานามฺ อุทาเรษุ พุทฺธธรฺเมษุ มติํ โรจยิษฺยติ ฯ ภควตศฺ จ นามเธยํ ไวสฺตาริกํ กฤตํ ภวิษฺยติ ฯ
๖ อถ ขลุ เย ตสฺย ภควโต คนฺโธตฺตมกูฏสฺย ตถาคตสฺย พุทฺธกฺเษเตฺร โพธิสตฺวาสฺ เต วิสฺมิตาสฺ ตํ ภควนฺตํ คนฺโธตฺตมกูฏํ ตถาคตมฺ เอวมฺ อาหุะ : กุโต ‘ยํ ภควนฺ อีทฤโศ มหาสตฺว อาคจฺฉติ, กฺว วา ส สโห โลกธาตุะ, ไกษา หีนาธิมุกฺติกตา นาม ฯ เอวํ เต โพธิสตฺวาสฺ ตํ ตถาคตํ ปริปฤจฺฉนฺติ ฯ
อถ ส ภควําสฺ ตานฺ โพธิสตฺวานฺ เอวมฺ อาห : อสฺติ กุลปุตฺราะ อโธทิคฺภาค อิโต พุทฺธกฺเษตฺราทฺ ทฺวาจตฺคฺวาริํศทฺ คณฺคานทีวาลิกาสมานิ พุทฺธกฺเษตฺราณฺยฺ อติกฺรมฺย สโห โลกธาตุะ ฯ ตตฺร ศากฺยมุนิรฺ นาม ตถาคโต ธรฺมํ เทศยติ หีนาธิมุกฺติกานํา สตฺวานํา ปญฺจกษาเย พุทฺธกฺเษเตฺร ฯ ตตฺร วิมลกีรฺติรฺ นาม โพธิสตฺโว ‘จินฺตฺยวิโมกฺษปฺรติษฺฐิโต โพธิสตฺเวภฺโย ธรฺมํ เทศยติ ฯ เตไนษ นิรฺมิโต โพธิสตฺโว ‘นุเปฺรษิโต มม นามเธยปริกีรฺตนายาสฺย จ โลกธาโตรฺ วรฺณสํปฺรกาศนาย เตษํา จ โพธิสตฺวานํา กุศลมูโลตฺตานตาไย ฯ
๗ อถ เต โพธิสตฺวา เอวมฺ อาหุะ : กิยนฺ มหาตฺมา ส ภควนฺ โพธิสตฺโว ยสฺยายํ นิรฺมิต เอวมฺ ฤทฺธิพลไวศารทฺยปฺราปฺตะ ฯ
ส ภควานฺ อาห : ตถา มหาตฺมา ส โพธิสตฺโว ยตฺ สรฺวพุทฺธกฺเษเตฺรษุ นิรฺมิตานฺ เปฺรษยติ ฯ เต จ นิรฺมิตา พุทฺธกฤตฺเยน สตฺวานํา ปฺรตฺยุปสฺถิตา ภวนฺติ ฯ
๘ อถ ส ภควานฺ คนฺโธตฺตมกูฏสฺ ตถาคตะ สรฺวคนฺธสมีหิเต ภาชเน ตํ สรฺวคนฺธปริวาสิตํ โภชนํ ตสฺไม โพธิสตฺวาย ปฺราทาตฺ ฯ ตตฺร นวติรฺ โพธิสตฺวสหสฺราณิ สํปฺรสฺถิตานิ : คมิษฺยาโม วยํ ภควนฺ ตํ สหํ โลกธาตุํ ตํ ภควนฺตํ ศากฺยมุนิํ วนฺทนาไยตํ จ วิมลกีรฺติํ ตําศฺ จ โพธิสตฺวานฺ ทรฺศนาย ฯ
ส ภควานฺ อาห : คจฺฉต กุลปุตฺราะ ยสฺเยทานีํ กาลํ มนฺยธฺเว ฯ อปิ ตุ คนฺธานฺ กุลปุตฺราะ ปฺรติสํหฤตฺย ตํ โลกธาตุํ ปฺรวิศต, มา เต สตฺวา มทปฺรมาทมฺ อาปตฺสฺยนฺเต ฯ สฺวรูปํ จ ปฺรติสํหรต, มา เต สเห โลกธาเตา สตฺวา มทฺคุภูตา ภเวยุะ ฯ มา จ ตสฺมินฺ โลกธาเตา หีนสมฺชฺญามฺ อุตฺปาทฺย ปฺรติฆสมฺชฺญามฺ อุตฺปาทยต ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อากาศกฺเษตฺราณิ หิ พุทฺทกฺเษตฺราณิ, สตฺวปริปากาย ตุ พุทฺธา ภควนฺโต น สรฺวํ พุทฺธวิษยํ สมฺทรฺศยนฺติ ฯ
๙ อถ นิรฺมิโต โพธิสตฺวสฺ ตทฺ โภชนมฺ อาทาย สารฺธํ ไตรฺ นวตฺยา โพธิสตฺวสหไสฺรรฺ พุทฺธานุภาเวน วิมลกีรฺตฺยธิษฺฐาเนน จ เตไนว กฺษณลวมุหูรฺเตน สรฺวคนฺธสุคนฺเธ โลกธาตาวฺ อนฺตรฺหิโต วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฤเห ปฺรตฺยษฺฐาตฺ ฯ
๑๐ ตตฺร วิมลกีรฺติรฺ นวติสิํหาสนสหสฺราณฺยฺ อธิติษฺฐติ ยาทฤศานฺยฺ เอว ตานิ ปฺรถมกานิ สิํหาสนานิ ฯ ตตฺร เต โพธิสตฺวา นิษณฺณาะ ฯ ส จ นิรฺมิตสฺ ตทฺ โภชนปริปูรฺณํ ภาชนํ วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ อุปนามยติ สฺม ฯ ตสฺย โภชนสฺย คนฺเธน สรฺวา ไวศาลี มหานครี นิรฺธูปิตาภูทฺ ยาวตฺ สาหโสฺร โลกธาตุะ สุคนฺธคนฺธีกฤโต ‘ภูตฺ ฯ ตตฺร ไวศาลกา พฺราหฺมณคฤหปตยะ โสมจฺฉตฺรศฺ จ นาม ลิจฺฉวีนามฺ อธิปติสฺ ตํ คนฺธมฺ อาฆฺรายาศฺจรฺยปฺราปฺโต ‘ทฺภุตปฺราปฺตะ ปฺรหฺลาทิตกายเจตาะ สารฺธํ ปริปูรฺไณศฺ จตุรศีตฺยา ลิจฺฉวิสหไสฺระ ฯ เตไนว จ โภชนคนฺเธน ภูมาวจรา เทวปุตฺราะ กามาวจรา รูปาวจราศฺ จ เทวาะ สมฺโจทิตา วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ คฤหมฺ อุปสมฺกฺรานฺตา อภูวนฺ ฯ
๑๑ อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิะ สฺถวิรํ ศาริปุตฺรํ ตําศฺ จ มหาศฺราวกานฺ เอตทฺ อโวจตฺ : ปริภุณฺคฺธฺวํ ภทนฺตาะ อิทํ ตถาคตามฤตโภชนํ มหากรุณาภาวิตมฺ ฯ มา จ ปฺรเทศจรฺยายํา จิตฺตมฺ อุปนิพนฺธต, มา น ศกฺยต ทกฺษิณํา โศทยิตุมฺ ฯ
๑๒ ตตฺร เกษามฺจิจฺ ฉฺราวกาณามฺ เอตทฺ อภวตฺ : อิต เอวํ ปรีตฺตาทฺ โภชนาตฺ กถมฺ อิยมฺ อีทฤศี ปรฺษตฺ ปริโภกฺษฺยต อิติ ฯ
ตานฺ ส นิรฺมิโต โพธิสตฺวะ ศฺราวกานฺ เอตทฺ อโวจตฺ : มา ยูยมฺ อายุษฺมนฺตะ สฺวปฺรชฺญาปุณฺไยสฺ ตถาคตปฺรชฺญาปุณฺยานิ สมีการฺษฺฏ ฯ สฺยาจฺ จตุรฺณํา มหาสมุทฺราณํา กฺษยะ, น ตฺวฺ เอวาสฺย โภชนสฺย กศฺจิตฺ ปริกฺษยะ ฯ สเจตฺ สรฺวสตฺวา อปิ สุเมรุมาไตฺรรฺ อาโลไปะ กลฺปํ ปริภุญฺชีรนฺ, ตถาปฺยฺ อสฺย กฺษโย น สฺยาตฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อกฺษยศีลสมาธิปฺรชฺญานิรฺชาตสฺเยทํ ตถาคตสฺย ปาตฺราวเศษํ โภชนํ ไนตจฺ ฉกฺยํ กฺษปยิตุมฺ ฯ
๑๓ อถ ตโต โภชนาตฺ สรฺวา สา ปรฺษตฺ ตฤปฺตา กฤตา ฯ น จ ตาวทฺ โภชนํ กฺษียเต ฯ ไยศฺ จ โพธิสตฺไวะ ศฺราวไกะ ศกฺรพฺรหฺมโลกปาไลสฺ ตทนฺไยศฺ จ สตฺไวสฺ ตทฺ โภชนํ ภุกฺตมฺ, เตษํา ตาทฤศํ สุขํ กาเย ‘วกฺรานฺตํ ยาทฤศํ สรฺวสุขปฺรติมณฺฑิเต โลกธาเตา โพธิสตฺวานํา สุขมฺ ฯ สรฺวโรมกูเปภฺยศฺ จ เตษํา ตาทฤโศ คนฺธะ ปฺรวาติ ฯ ตทฺยถาปิ นาม ตสฺมินฺนฺ เอว สรฺวคนฺธสุคนฺเธ โลกธาเตา วฤกฺษาณํา คนฺธะ ฯ
๑๔ อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ ชานนฺนฺ เอว ตานฺ ภควโต คนฺโธตฺตมกูฏสฺย ตถาคตสฺย พุทฺธกฺเษตฺราทฺ อาคตานฺ โพธิสตฺวานฺ เอตทฺ อโวจตฺ : กีทฤศี กุลปุตฺราะ คนฺโธตฺตมกูฏสฺย ตถาคตสฺย ธรฺมเทศนา ฯ
ต เอวมฺ อาหุะ : น ส ตถาคโต ‘กฺษรนิรุกฺตฺยา ธรฺมํ เทศยติ ฯ เตไนว คนฺเธน เต โพธิสตฺวา วินยํ คจฺฉนฺติ ฯ ยตฺร ยไตฺรว คนฺธวฤกฺเส เต โพธิสตฺวา นิษีทนฺติ, ตตสฺ ตตสฺ ตาทฤโศ คนฺธะ ปฺรวาติ ยตฺ สมนนฺตราฆฺราเต คนฺเธ สรฺวโพธิสตฺวคุณากรํ นาม สมาธิํ ปฺรติลภนฺเต ยสฺย สมาเธะ สมนนฺตรปฺรติลมฺภาตฺ สรฺเวษํา โพธิสตฺวคุณา ชายนฺเต ฯ
๑๕ อถ เต โพธิสตฺวา วิมลกีรฺติํ ลิจฺฉวิมฺ เอตทฺ อโวจนฺ : อิห ปุนรฺ ภควาญฺ ศากฺยมุนิะ กีทฤศิํ ธรฺมเทศนํา ปฺรกาศยติ ฯ
อาห : ทุรฺทมาะ สตฺปุรุษาะ อิเม สตฺวาะ ฯ เตษํา ทุรฺทมานํา สตฺวานํา ขฏุณฺกทุรฺทมทมถกถามฺ เอว ปฺรกาศยติ ฯ กตมะ ปุนะ ขฏุณฺกทุรฺทมานํา ทมถะ, กตมา จ ขฏุณฺกทุรฺทมทมถกถา ฯ ตทฺยเถเม นิรยาะ, อิยํ ติรฺยคฺโยนิะ, อยํ ยมโลกะ, อิเม ‘กฺษณาะ, อิยํ หีเนนฺทฺริโยปปตฺติะ, อิทํ กายทุศฺจริตมฺ, อยํ กายทุศฺจริตสฺย วิปากะ, อิทํ วาคฺทุศฺจริตมฺ, อยํ วาคฺทุศฺจริตสฺย วิปากะ, อิทํ มโนทุศฺจริตมฺ, อยํ มโนทุศฺจริตสฺย วิปากะ, อยํ ปฺราณาติปาตะ, อิทมฺ อทตฺตาทานมฺ, อยํ กามมิถฺยาจาระ, อยํ มฤษาวาทะ, อิยํ ปิศุนา วากฺ, อิยํ ปรุษา วาจา, อยํ สํภินฺนปฺรลาปะ, อิยมฺ อภิธฺยา, อยํ วฺยาปาทะ, อิยํ มิถฺยาทฤษฺฏิะ, อยมฺ เอษามฺ เอษ วิปากะ, อิทํ มาตฺสรฺยมฺ, อิทํ เทาะศีลฺยมฺ, อยํ โกฺรธะ, อิทํ เกาศีทฺยมฺ, อยํ วิกฺเษปะ, อิทํ เทาะปฺรชฺญฺยมฺ, อิทํ เทาะปฺรชฺญฺยสฺย ผลมฺ, อยํ ปฺรฺติโมกฺษศิกฺษาวฺยติกฺรมะ, อยํ ปฺราติโมกฺษะ, อิทํ กรณียมฺ, อิทมฺ อกรณียมฺ, อยํ โยคะ, อิทํ ปฺรธานมฺ, อิทมฺ อาวรณมฺ, อิทมฺ อนาวรณมฺ, อิยมฺ อาปตฺติะ, อิยมฺ อนาปตฺติะ, อิทมฺ อาปตฺติวฺยุตฺถานมฺ, อยํ มารฺคะ, อยํ กุมารฺคะ, อิทํ กุศลมฺ, อิทมฺ อกุศลมฺ, อิทํ สาวทฺยมฺ, อิทมฺ อนวทฺยมฺ, อิทํ สาสฺรวมฺ, อิทมฺ อนาสฺรวมฺ, อิทํ เลากิกมฺ, อิทํ โลโกตฺตรมฺ, อิทํ อสํสฺกฤตมฺ, อิทมฺ สํสฺกฤตมฺ, อยํ สมฺเกฺลศะ, อิทํ วฺยวทานมฺ, อยํ สํสาระ, อิทํ นิรฺวาณมฺ ฯ
อิตฺยฺ เอวมฺ อเนกธรฺมปริภาษณตยา ขฏุณฺกาศฺวสทฤศจิตฺตาะ สตฺวา อวสฺถาปฺยนฺเต ฯ ตทฺยถา ขฏุณฺโก หโย คโช วา ยาวนฺ มรฺมเวเธน ทมถํ คจฺฉติ, เอวมฺ เอเวห ทุรฺทมาะ ขฏุณฺกาะ สตฺวาสฺ เต สรฺวทุะขปริภาษณกถาภิรฺ ทมถํ คจฺฉนฺติ ฯ
๑๖ เต โพธิสตฺวา อาหุะ : อาศฺจรฺยํ ภควตะ ศากฺยมุเนรฺ ยตฺร หิ นาม ปฺรติสมฺหฤตฺย พุทฺธมาหาตฺมฺยํ ทริทฺรลูหตย ขฏุณฺกานฺ สตฺวานฺ วินยติ ฯ เย ‘ปิ โพธิสตฺวา อิไหวํ ปฺรติกษฺเฏ พุทฺธกฺเษเตฺร ปฺรติวสนฺติ เตษามฺ อปฺยฺ อจินฺตฺยา มหากรุณา ฯ
วิมลกีรฺติรฺ อาห : เอวมฺ เอว สตฺปุรุษาะ ตไถตทฺ ยถา วทถ ฯ เย ‘ปีห โพธิสตฺวาะ ปฺรตฺยาชาตาะ, ทฤฒา เตษํา มหากรุณา ฯ เต พหุตรมฺ อิห โลกธาตาวฺ เอกชนฺมนา กริษฺยนฺติ สตฺวารฺถมฺ ฯ น ตฺวฺ เอว ตตฺร สรฺวคนฺธสุคนฺเธ โลกธาเตา กลฺปสหเสฺรณ สตฺวารฺถะ ฯ
๑๗ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อิห หิ สตฺปุรุษาะ สเห โลกธาเตา ทศ กุศโลจฺจยา ธรฺมาะ, เย ‘นฺเยษุ พุทฺธกฺเษเตฺรษุ น สํวิทฺยนฺเต, ยําศฺ จ เต ปริคฤหฺณนฺติ ฯ กตเม ทศ ฯ ยทฺ อิทํ ทานสมฺคฺรโห ทริเทฺรษุ, ศีลสมฺคฺรโห ทุะศีเลษุ, กฺษานฺติสมฺคฺรหะ ปฺรติหเตษุ, วีรฺยสมฺคฺรหะ กุศีเทษุ, ธฺยานสมฺคฺรโห วิกฺษิปฺตจิตฺเตษุ, ปฺรชฺญาสมฺคฺรโห ทุะปฺรชฺเญษุ, อษฺฏากฺษณสมติกฺรมเทศนากฺษณปฺราปฺเตษุ, มหยานเทศนา ปฺราเทศิกจรฺยาสุ, กุศลมูลสมฺคฺรโห ‘นวโรปิตกุศลมูเลษุ, สตตสมิตํ สตฺวปริปากศฺ จตุรฺภิะ สมฺคฺรหวสฺตุภิะ ฯ อิมานฺ ทศ กุศโลจฺจยานฺ ธรฺมานฺ ปฺรติคฤหฺณนฺติ เย ตทนฺเยษุ พุทฺธกฺเษเตฺรษุ น สํวิทฺยนฺเต ฯ
๑๘ เต โพธิสตฺวา อาหุะ : กตไมรฺ ธรฺไมะ สมนฺวาคโต โพธิสตฺโว ‘กฺษโต ‘นุปหตะ สหาลฺ โลกธาโตศฺ จฺยุตฺวา ปริศุทฺธํ พุทฺธกฺเษตฺรํ คจฺฉติ ฯ
วิมลกีรฺติรฺ อาห : อษฺฏาภิะ กุลปุตฺราะ ธรฺไมะ สมนฺวาคโต โพธิสตฺวะ สหาลฺ โลกธาโตศฺ จฺยุตฺวากฺษโต ‘นุปหตะ ปริศุทฺธํ พุทฺธกฺเษตฺรํ คจฺฉติ ฯ กตไมรฺ อษฺฏาภิะ ฯ ยทฺ อุต สรฺวสตฺวานํา มยา หิตํ กรฺตวฺยมฺ, น ไจษํา สกาศาตฺ กิมฺจิทฺ ธิตํ ปรฺเยษิตวฺยมฺ, สรฺวสตฺวทุะขํ จาเนโนตฺโสฒวฺยํ สรฺวํ จาเนน กุศลมูลํ สรฺวสตฺวานามฺ อุตฺสฺรษฺฏวฺยมฺ, สรฺวสตฺเวษฺวฺ อปฺรติฆาตะ, สรฺวโพธิสตฺเวษุ ศาสฺตฤเปฺรม, อศฺรุตานํา จ ธรฺมาณํา ศฺรุตานํา จ ศฺรวณาทฺ อปฺรติกฺเษปะ, อนีรฺษุกตา ปรลาเภษุ สฺวลาเภนานภิมนนาจิตฺตนิธฺยปฺติะ, อาตฺมสฺขลิตปฺรตฺยเวกฺษา ปรสฺยาปตฺตฺยโจทนตา อปฺรมาทรตสฺย จ สรฺวคุณสมาทานมฺ ฯ เอภิรฺ อษฺฏาภิรฺ ธรฺไมะ สมนฺวาคโต โพธิสตฺวะ สหาลฺ โลกธาโตศฺ จฺยุตฺวากฺษโต ‘นุปหตะ ปริศุทฺธํ พุทฺธกฺเษตฺรํ คจฺฉติ ฯ
อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ มญฺชุศฺรีศฺ จ กุมารภูตสฺ ตสฺยํา ปรฺษทิ สมฺนิปติตายํา ตถา ธรฺมํ เทศยโต ยถา ปริปูรฺณสฺย ปฺราณิสหสฺรสฺยานุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตานฺยฺ อุตฺปนฺนานิ, ทศานํา จ โพธิสตฺวสหสฺราณามฺ อนุตฺปตฺติกธรฺมกฺษานฺติปฺรติลมฺโภ ‘ภูตฺ ๚
นิรฺมิตโภชนานยนปริวรฺโต นาม นวมะ ๚
๑๐
๑ เตน ขลุ ปุนะ สมเยน ภควต อามฺรปาลีวเน ธรฺมํ เทศยตะ ส มณฺฑลมาโฑ วิปุลศฺ จ วิสฺตีรฺณศฺ จ สํสฺถิโต ‘ภูตฺ ฯ สา จ ปรฺษตฺ สุวรฺณวรฺณา สมฺทฤศฺยเต สฺม ฯ อถายุษฺมานฺ อานนฺโท ภควนฺตมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : กสฺเยทํ ภควนฺ ปูรฺวนิมิตฺตํ ยทฺ อิทมฺ อามฺรปาลีวนมฺ เอวํ วิสฺตีรฺณํ สํสฺถิตํ สรฺวา จ ปรฺษตฺ สุวรฺณวรฺณา สมฺทฤศฺยเต ฯ
ภควานฺ อาห : เอษ อานนฺท วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ มญฺชุศฺรีศฺ จ กุมารภูโต มหตฺยา ปรฺษทา ปริวฤเตา ตถาคตสฺยานฺติกมฺ อุปสมฺกฺรมิษฺยตะ ฯ
๒ อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ มญฺชุศฺริยํ กุมารภูตมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : คมิษฺยาโม วยํ มญฺชุศฺรีะ ภควโต ‘นฺติกมฺ ฯ อิเม จ มหาสตฺวาสฺ ตถาคตํ ทฺรกฺษฺยนฺติ วนฺทิษฺยนฺเต จ ฯ
อาห : คจฺฉาม กุลปุตฺร ยสฺเยทานีํ กาลํ มนฺยเส ฯ
อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิสฺ ตาทฤศมฺ ฤทฺธฺยภิสํสฺการมฺ อภิสํสฺกโรติ สฺม ฯ ยถา ตํา สรฺวาวตีํ ปรฺษทํ สารฺธํ ไตะ สิํหาสไนรฺ ทกฺษิเณ ปาเนา ปฺรติษฺฐาปฺย เยน ภควําสฺ เตโนปสมฺกฺรามตฺ ฯ อุปสมฺกฺรมฺย ตํา ปรฺษทํ ธรณิตเล ปฺรติษฺฐาปฺย ภควตะ ปาเทา ศิรสา วนฺทิตฺวา ภควนฺตํ สปฺตกฤตฺวะ ปฺรทกฺษิณีกฤตฺไยกานฺเต ‘สฺถาตฺ ฯ
อถ เย เต โพธิสตฺวา คนฺโธตฺตมกูฏสฺย ตถาคตสฺย พุทฺธกฺเษตฺราทฺ อาคตาะ, เต จานฺเย จ เตภฺยะ สิํหาสเนภฺโย ‘วตีรฺย ภควตะ ปาเทา ศิโรภิรฺ วนฺทิตฺไวกานฺเต ปฺรตฺยติษฺฐนฺ ฯ เอวํ ศกฺรพฺรหฺมโลกปาลา เทวปุตฺราศฺ จ ภควตะ ปาเทา ศิโรภิรฺ วนฺทิตฺไวกานฺเต ปฺรตฺยติษฺฐนฺ ฯ
อถ ส ภควําสฺ ตานฺ โพธิสตฺวานฺ ธรฺมยยา กถยา ปฺรติสํโมทฺไยวมฺ อาห : นิษีทต กุลปุตฺราะ สฺเวษุ สฺเวษุ สิํหาสเนษุ ฯ
เต ภควตานุชฺญาตา นฺยษีทนฺ ฯ
๓ ตตฺร ภควานฺ อายุษฺมนฺตํ ศาริปุตฺรมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : ทฤษฺฏํ เต ศาริปุตฺร เอษามฺ อคฺรสตฺวานํา โพธิสตฺวานํา วิกฺรีฑิตมฺ ฯ
อาห : ทฤษฺฏํ ภควนฺ ฯ
ภควานฺ อาห : ตตะ กา เต สมฺชฺโญตฺปนฺนา ฯ
อาห : อจินฺตฺยา สมฺชฺญา เม ภควนฺ ตโตฺรทปทฺยต ยถา จินฺตยิตุํ ตุลยิตุํ คณยิตุํ น ศกฺโนมิ ตาทฤศีํ เตษามฺ อจินฺตฺยํา กฺริยํา ปศฺยามิ ฯ
๔ อถายุษฺมานฺ อานนฺโท ภควนฺตมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : อนาฆฺราตปูรฺวํ ภควนฺ คนฺธมฺ อาชิฆฺรามิ ฯ กสฺไยษ อีทฤโศ คนฺธะ ฯ
อาห : เอษามฺ เอว อานนฺท โพธิสตฺวานํา สรฺวโรมกูเปภฺโย คนฺธะ กายาตฺ ปฺรวาติ ฯ
ศาริปุโตฺร ‘ปฺยฺ อาห : อสฺมากมฺ อปฺยฺ อายุษฺมนฺนฺ อานนฺท สรฺวโรมกูเปภฺย อีทฤโศ คนฺธะ ปฺรวาติ ฯ
อาห : กุโต ‘สฺย คนฺธสฺย ปฺราทุรฺภาวะ ฯ
อาห : วิมลกีรฺตินา ลิจฺฉวินา คนฺโธตฺตมกูฏสฺย ตถาคตสฺย พุทฺธกฺเษตฺราตฺ สรฺวคนฺธสุคนฺธาลฺ โลกธาโตรฺ โภชนมฺ อานีตมฺ ฯ ตทฺ ยาวทฺภิรฺ ภุกฺตํ สรฺเวษามฺ อีทฤโศ คนฺธะ กายาตฺ ปฺรวาติ ฯ
๕ อถายุษฺมานฺ อานนฺโท วิมลกีรฺติํ โพธิสตฺวมฺ เอวมฺ อาห : กิยจฺจิรํ ปุนรฺ เอษ กุลปุตฺร คนฺโธ ‘นุวรฺติษฺยเต ฯ
อาห : ยาวทฺ เอตทฺ โภชนํ น ปริณตํ ภวิษฺยติ ฯ
อานนฺท อาห : กิยจฺจิเรน ปุนรฺ เอตทฺ โภชนํ ปริณํสฺยติ ฯ
อาห : สปฺตภิะ สปฺตาไหะ ปริณํสฺยติ ฯ อุปริ จาสฺย สปฺตาหมฺ โอชะ สฺผริษฺยติ ฯ น จาชีรฺณโทโษ ภวิษฺยติ ฯ
๖ ไยศฺ จ ภทนฺตานนฺท ภิกฺษุภิรฺ อนวกฺรานฺตนิยาไมรฺ เอตทฺ โภชนํ ภุกฺตํ เตษามฺ อวกฺรานฺตนิยามานํา ปริณํสฺยติ ฯ ไยะ ปุนรฺ อวกฺรานฺตนิยาไมรฺ ภุกฺตํ เตษํา นาปริมุกฺตจิตฺตานํา ปริณํสฺยติ ฯ ไยรฺ อนุตฺปาทิตโพธิจิตฺไตะ สตฺไวะ ปริภุกฺตํ เตษามฺ อุตฺปาทิตโพธิจิตฺตานํา ปริณํสฺยติ ฯ ไยรฺ อุตฺปาทิตโพธิจิตฺไตรฺ ภุกฺตํ เตษํา นาปฺรติลพฺธกฺษานฺติกานํา ปริณํสฺยติ ฯ ไยะ ปุนะ ปฺรติลพฺธกฺษานฺติไกรฺ ภุกฺตํ เตษามฺ เอกชาติปฺรติพทฺธานํา ปริณํสฺยติ ฯ
๗ ตทฺยถาปิ นาม ภทนฺตานนฺท สฺวาทุรฺ นาม ไภษชฺยมฺ, ตตฺ ตาวตฺ เกาษฺฐคตํ น ปริณมติ ยาวนฺ น สรฺวคตํ วิษมฺ อปคตํ ภวติ ฯ ตตะ ปศฺจาตฺ ตทฺ ไภษชฺยํ ปริณมติ ฯ เอวมฺ เอว ภทนฺตานนฺท ตาวทฺ เอว ตทฺ โภชนํ น ปริณตํ ภวติ ยาวตฺ สรฺวเกฺลศวิษํ น นิรฺวิษํ ภวติ ฯ ตตะ ปศฺจาตฺ ตทฺ โภชนํ ปริณมติ ฯ
อถายุษฺมานฺ อานนฺโท ภควนฺตมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : พุทฺธกฤตฺยํ ภควนฺ เอตทฺ โภชนํ กโรติ ฯ
อาห : เอวมฺ เอตทฺ อานนฺท เอวมฺ เอตทฺ ยถา วทสิ ฯ
๘ สนฺตฺยฺ อานนฺท พุทฺธกฺเษตฺราณิ เยษุ โพธิสตฺวา พุทฺธกฤตฺยํ กุรฺวนฺติ ฯ สนฺติ พุทฺธกฺเษตฺราณิ เยษุ โพธิวฤกฺโษ พุทฺธกฤตฺยํ กโรติ ฯ สนฺติ พุทฺธกฺเษตฺราณิ เยษุ ตถาคตลกฺษณรูปทรฺศนํ พุทฺธกฤตฺยํ กโรติ ฯ เอวํ คคนมฺ อนฺตรีกฺษํ พุทฺธกฤตฺยํ กโรติ ฯ ตาทฤศสฺ เตษํา สตฺวานํา วินโย ภวติ ฯ
๙ เอวํ สฺวปฺนปฺรติภาสทกจนฺทฺรปฺรติศฺรุตฺกามายามรีจฺยุปโมปนฺยาสากฺษรวิภกฺตินิรฺเทศาะ สตฺวานํา พุทฺธกฤตฺยํ กุรฺวนฺติ ฯ สนฺติ พุทฺธกฺเษตฺราณิ ยตฺรากฺษรวิชฺญปฺติรฺ พุทฺธกฤตฺยํ กโรติ ฯ สนฺตฺยฺ อานนฺท พุทฺธกฺเษตฺราณิ ตาทฤศานิ ปริศุทฺธานิ ยตฺรานุทาหารตาปฺรวฺยาหารตานิรฺเทศตานภิลาปฺยตา เตษํา สตฺวานํา พุทฺธกฤตฺยํ กโรติ ฯ
๑๐ น กศฺจิทฺ อานนฺท อีรฺยาปโถ น กศฺจิทฺ อุปโภโค โย พุทฺธานํา ภควตํา สตฺววินยาย พุทฺธกฤตฺยํ น กโรติ ฯ เย เจม อานนฺท จตฺวาโร มาราศฺ จตุราศีติศฺ จ เกฺลศมุขศตสหสฺราณิ ไยะ สตฺวาะ สมฺกฺลิศฺยนฺเต, สรฺไวสฺ ไตรฺ พุทฺธา ภควนฺโต พุทฺธกฤตฺยํ กุรฺวนฺติ ฯ
๑๑ อิทมฺ อานนฺท สรฺวพุทฺธธรฺมปฺรเวศํ นาม ธรฺมมุขํ ยตฺร ยตฺร ธรฺมมุเข ปฺรวิษฺโฏ โพธิสตฺวะ สรฺโวทารวฺยูหคุณสมนฺวาคเตษุ พุทฺธกฺเษเตฺรษุ นาวลียเต นาวนมติ ฯ สรฺโวทารวฺยูหคุณสมนฺวาคเตษุ จ พุทฺธกฺเษเตฺรษุ น กฤษฺยติ โนนฺนมติ ฯ ตถาคตานํา จ สกาเศ โส ‘ธิมาตฺรํ เคารวมฺ อุตฺปาทยติ ฯ อาศฺจรฺยมฺ อิทํ พุทฺธานํา ภควตํา สรฺวธรฺมสมตาธิมุกฺตานํา สตฺวปริปาจนตยา พุทฺธกฺเษตฺรนานาตฺวทรฺศนมฺ ฯ
๑๒ ตทฺยถา อานนฺท ภวติ พุทฺธกฺเษตฺราณามฺ อปราปรคุณนานาตฺวมฺ, น ปุนะ ขคปถสมฺฉาทิตสฺย พุทฺธกฺเษตฺรสฺยากาศนานาตฺวมฺ ฯ เอวมฺ เอว อานนฺท ภวติ ตถาคตานํา รูปกายนานาตฺวมฺ, น ปุนสฺ ตถาคตานามฺ อสณฺคชฺญานนานาตฺวมฺ ฯ
๑๓ สมา หฺยฺ อานนฺท สรฺวพุทฺธา รูเปณ วรฺเณน เตชสา วปุษา ลกฺษไณะ กุลมาหาตฺมฺเยน ศีเลน สมาธินา ปฺรชฺญยา วิมุกฺตฺยา วิมุกฺติชฺญานทรฺศเนน พไลรฺ ไวศารทฺไยรฺ พุทฺธธรฺไมรฺ มหาไมตฺรฺยา มหากรุณยา หิไตษิตเยรฺยยา จรฺยยา ปฺรติปทายุะปฺรมาเณน ธรฺมเทศนยา สตฺวปริปาเกน สตฺววิมุกฺตฺยา กฺเษตฺรปริศุทฺธฺยา สรฺวพุทฺธธรฺมปริปูรยา ฯ เตโนจฺยเต สมฺย กฺสํพุทฺธ อิติ ตถาคต อิติ พุทฺธ อิติ ฯ
เอษามฺ อานนฺท ตฺรยาณํา ปทานํา โย ‘รฺถวิสฺตรปทวิภณฺคะ ส ตฺวยา กลฺปสฺถิติเกนาปิ น สุกระ ปรฺยวาปฺตุมฺ ฯ ตฺริสาหสฺรปรฺยาปนฺนา อปฺยฺ อานนฺท สตฺวาสฺ ตฺวตฺสทฤศา ภเวยุรฺ อคฺรา พ หุศฺรุตานํา สฺมฤติธาริณีปฺรติลพฺธานามฺ, เต ‘ปิ สรฺเว สตฺวา อานนฺทสทฤศา เอษํา ตฺรยาณํา ปทานามฺ อรฺถวินิศฺจยํ ศฺรุตสฺมฤติธาริณีลพฺธานามฺ อรฺถวินิศฺจยนิรฺเทศํ กลฺเปนาปิ น ศกฺนุยุะ ปรฺยวาปฺตุมฺ, ยทฺ อิทํ สมฺยกฺสํพุทฺธ อิติ ตถาคต อิติ พุทฺธ อิติ ฯ เอวมฺ อปฺรมาณา หฺยฺ อานนฺท พุทฺธโพธิะ, เอวมฺ อจินฺตฺยํ ตถาคตานํา ปฺรชฺญาปฺรติภานมฺ ฯ
๑๔ อถายุษฺมานฺ อานนฺโท ภควนฺตมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : อทฺยาเคฺรณาหํ ภควนฺ น ภูโย ‘โคฺร พ หุศฺรุตานามฺ อิตฺยฺ อาตฺมานํ ปฺรติชฺญาสฺยามิ ฯ
ภควานฺ อาห : มา ตฺวมฺ อานนฺท อวลีนจิตฺตมฺ อุตฺปาทย ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ ศฺราวกานฺ สมฺธาย ตฺวํ มยา อานนฺท อโคฺร พ หุศฺรุตานํา นิรฺทิษฺฏะ, น โพธิสตฺวานฺ ฯ ติษฺฐนฺตฺวฺ อานนฺท โพธิสตฺวาะ ฯ น เต ปณฺฑิเตนาวคาหยิตวฺยาะ ฯ ศกฺโย หฺยฺ อานนฺท สรฺวสาคราณํา คาธะ ปฺรมาตุมฺ, น ตฺวฺ เอว ศกฺโย โพธิสตฺวานํา ปฺรชฺญาชฺญาสฺมฤติธารณีปฺรติภานสฺย คาธะ ปฺรมาตุมฺ ฯ อุเปกฺษ กา ยูยมฺ อานนฺท โพธิสตฺวจรฺยายํา ภวถ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ ย อิม อานนฺท วิมลกีรฺตินา ลิจฺฉวิไนกปูรฺวภกฺเต วฺยูหาะ สมฺทรฺศิตาะ, เต สรฺวศฺราวกปฺรตฺเยกพุทฺไธรฺ ฤทฺธิปฺราปฺไตะ สรฺวรฺทฺธิวิกุรฺวิตปฺราติหารฺไยะ กลฺป โกฏีศตสหสราณิ น ศกฺยาะ สมฺทรฺศยิตุมฺ ฯ
๑๕ อถ เย เต โพธิสตฺวา ภควโต คนฺโธตฺตม กูฏสฺย ตถาคตสฺย พุทฺธกฺเษตฺราตฺ สรฺวคนฺธสุคนฺธาลฺ โลกธาโตรฺ อาคตาะ, เต สรฺเว ปฺราญฺชลีภูตฺวา ตถาคตสฺย นมสฺยนฺตะ, เอวํ จ วาจมฺ อภาษนฺต : ปฺรตินิะสฤชาโม วยํ ภควนฺ ตานฺ มนสิการานฺ ไยรฺ อสฺมาภิรฺ อิห พุทฺธกฺเษเตฺร หีนสมฺชฺโญตฺปาทิตา ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อจินฺตฺโย หิ ภควนฺ พุทฺธานํา ภควตํา พุทฺธวิษยะ ฯ อุปายเกาศลฺเยน สรฺวปริปากาย ยถา ยเถจฺฉนฺติ ตถา ตถา กฺเษตฺรวฺยูหานฺ อาทรฺศยนฺติ ฯ เทหิ ภควนฺ อสฺมภฺยํ ธรฺมปฺราภฤตํ ยถา วยํ ตตฺร สรฺวคนฺธสุคนฺเธ โลกธาเตา คตา ภควนฺตมฺ อนุสฺมเรม ฯ
๑๖ ภควานฺ อาห : อสฺติ กุลปุตฺราะ กฺษยากฺษโย นาม โพธิสตฺวานํา วิโมกฺษะ ฯ ตตฺร ยุสฺมาภิะ ศิกฺษิตวฺยมฺ ฯ ส ปุนะ กตมะ ฯ กฺษยมฺ อุจฺยเต สํสฺกฤตมฺ, อกฺษยมฺ อสํสฺกฤตมฺ ฯ ตทฺ โพธิสตฺเวน สมฺสฺกฤตํ จ น กฺษปยิตวฺยมฺ, อสํสฺกฤเต จ น ปฺรติษฺฐาตวฺยมฺ ฯ
๑๗ ตตฺร สํสฺกฤตสฺยากฺษยตา, ยทฺ อิทํ มหาไมตฺรฺยา อจฺยวนตา, มหากรุณายา อนุตฺสรฺคะ, อธฺยาศยสํปฺรสฺถิตสรฺวชฺญตาจิตฺตสฺยาสํปฺรโมษะ, สตฺวปริปาเกษฺวฺ อปริเขทะ, สมฺคฺรหวสฺตูนามฺ อริญฺจนา, สทฺธรฺมปริคฺรหาย กายชีวิตปริตฺยาคะ, กุศลมูเลษฺวฺ อตฤปฺติะ, ปริณามนาเกาศลฺยปฺรติษฺฐา, ธรฺมปรฺเยษฺฏาวฺ อเกาศีทฺยมฺ, ธรฺมเทศนาสฺวฺ อนาจารฺยมุษฺฏิะ, ตถาคตทรฺศนปูชาวสฺตุนฺยฺ เอาตฺสุกฺยมฺ, สมฺจินฺตฺโยปปตฺติษฺวฺ อนุตฺตฺราสะ, สํปตฺติวิปตฺติษฺวฺ อนุนฺนามาวนามตา, อศิกฺษิเตษฺวฺ อปริภวะ, ศิกฺษิเตษุ ศาสฺตฤเปฺรมา, เกฺลศากีรฺณานํา โยนิศ อุปฺสํหาระ, วิเวกรติษฺวฺ อตนฺมยตา, อาตฺมเสาขฺเย ‘นธฺยวสานมฺ, ปรเสาขฺเยน ตนฺมยตา, ธฺยานสมาธิสมาปตฺติษฺวฺ อวีจิสมฺชฺญา , สํสาร อุทฺยานวิมานสมฺชฺญา, ยาจนเกษุ กลฺยาณมิตฺรสมฺชฺญา, สรฺวสฺวปริตฺยาเค สรฺวชฺญตาปริปูริสมฺชฺญา, ทุะศีเลษุ ปริตฺราณสมฺชฺญา, ปารมิตาสุ มาตาปิตฤสมฺชฺญา, โพธิปกฺษฺเยษุ ธรฺเมษุ สฺวปริวารสมฺชฺญา, อปรฺยาปฺตีกฤตาะ สรฺวกุศลมูลสํภาราะ, สรฺวพุทฺธกฺเษตฺรคุณานํา สฺวกฺเษตฺรนิษฺปาทนตา, ลกฺษณานุวฺยญฺชนปริปูรฺไย นิรรฺคฑยชฺญยชนตา, กายวากฺจิตฺตาลมฺการตา สรฺวปาปากรณตยา, กายวากฺปริศุทฺธฺยา จิตฺตปริศุทฺธฺยา จาสมฺขฺเยยกลฺปสํสรณตา, จิตฺตศูรตยาปฺรมาณพุทฺธคุณศฺรวเณนาสํสีทนตา, เกฺลศศตฺรุนิคฺรหาย ปฺรชฺญาศสฺตฺรคฺรหณตา, สรฺวสตฺวภาโรทฺวหนตาไย สฺกนฺธธาตฺวายตนปริชฺญา, อุตฺตปฺตวีรฺยตา มารไสนฺยธรฺษณารฺถมฺ, นิรฺมานตา ธรฺมปรฺเยษฺฏฺไย, ชฺญานปรฺเยษฺฏิธรฺมคฺราหฺยตายา อลฺเปจฺฉสมฺตุษฺฏิตา, สรฺวโลกปฺริยตาไย สรฺวโลกธรฺมาสํสฤษฺฏตา, โลกานุวรฺตนตาไย สรฺเวรฺยาปถาวิโกปนตา, สรฺวกฺริยาสมฺทรฺศนตายา อภิชฺโญตฺปาทนตา, สรฺวศฺรุตธารณตาไย ธารณีสฺมฤติชฺญานตา, สรฺวสตฺวสํศยจฺเฉทนตายา อินฺทฺริยปราปรชฺญานตา, อสณฺคาธิษฺฐานตา ธรฺมเทศนตาไย, อสณฺคปฺรติภานตา ปฺรติภานปฺราปฺตปฺรติลมฺภตยา, เทวมนุษฺยสํปตฺตฺยนุภวตา ทศกุศลกรฺมปริศุทฺธิตยา, พฺรหฺมปถปฺรติษฺฐานตา จตุรปฺรมาโณตฺปาทนตาไย, พุทฺธสฺวรปฺรติลมฺภตา ธรฺมเทศนาธฺเยษณานุโมทนาสาธุการปฺรทาเนน, พุทฺเธรฺยาปถปฺรติลมฺภตา กายวาณฺมนะสํยมวิเศษคามิตยา สรฺวธรฺมาตนฺมยตยา, โพธิสตฺวสมฺฆกรฺษณตยา มหายานสมาทาปนตา, สรฺวคุณาวิปฺรณาศตยา จาปฺรมาทะ ฯ เอวํ หิ กุลปุตฺราะ เอตทฺธรฺมาธิมุกฺโต โพธิสตฺวะ สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ ฯ
๑๘ กถํ ปุนรฺ อสํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐเต ฯ ยทา ศูนฺยตาปริชยํ จ กโรติ, น จ ศูนฺยตํา สากฺษาตฺกโรติ ฯ อานิมิตฺตปริชยํ จ กโรติ, น จานิมิตฺตํ สากฺษาตฺกโรติ ฯ อปฺรณิหิตปริชยํ จ กโรติ, น จาปฺรณิหิตํ สากฺษาตฺกโรติ ฯ อนภิสํสฺการปริชฺยํ จ กโรติ, น จานภิสํสฺการํ สากฺษาตฺกโรติ ฯ อนิตฺยมฺ อิติ จ ปฺรตฺยเวกฺษเต, น จ กุศลมูไลสฺ ตฤปฺยเต ฯ ทุะขํ อิติ จ ปฺรตฺยเวกฺษเต, สมฺจินฺตฺย โจปปทฺยเต ฯ อนาตฺเมติ จ ปฺรตฺยเวกฺษเต, น จาตฺมตํา ปริตฺยชติ ฯ ศานฺตมฺ อิติ จ ปฺรตฺยเวกฺษเต, น จาตฺยนฺตศานฺติมฺ อุตฺปาทยติ ฯ วิวิกฺตมฺ อิติ จ ปฺรตฺยเวกฺษเต, กายจิตฺเตน โจทฺยุชฺยเต ฯ อนาลยมฺ อิติ จ ปฺรตฺยเวกฺษเต, ศุกฺลธรฺมาลยํ จ น วิชหาติ ฯ อนุปาทานมฺ อิติ จ ปฺรตฺยเวกฺษเต, อุปาตฺตํ จ สตฺวานํา ภารํ วหติ ฯ อนาสฺรวมฺ อิติ จ ปฺรตฺยเวกฺษเต, สํสารปฺรวฤตฺติํ โจปยาติ ฯ อปฺรจารมฺ อิติ จ ปฺรตฺยเวกฺษเต, สตฺวมหากรุณํา จ โนตฺสฤชติ ฯ อชาติํ จ ปฺรตฺยเวกฺษเต, ศฺราวกนิยาเม จ น ปตติ ฯ ริกฺตมฺ อิติ จ ตุจฺฉมฺ อิติ จาสารกมฺ อิติ จาสฺวามิกมฺ อิติ จานิเกตมฺ อิติ จ ปฺรตฺยเวกฺษเต, อริกฺตปุณฺยศฺ จาตุจฺฉชฺญานศฺ จ ปริปูรฺณสมฺกลฺปศฺ จ สฺวยํภูชฺญานาภิษิกฺตศฺ จ สฺวยํภูชฺญาเน จาภิยุกฺโต นีตารฺโถ พุทฺธวํเศ ปฺรติษฺฐิโต ภวติ ฯ เอวํ หิ กุลปุตฺราะ เอวํ ธรฺมาธิมุกฺโต โพธิสตฺโว ‘สํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐเต สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ ฯ
๑๙ ปุณฺยสํภาราภิยุกฺตตฺวาทฺ อสํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐติ, ชฺญานสํภาราภิยุกฺตตฺวาตฺ สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ ฯ มหาไมตฺรีสมนฺวาคตตฺวาทฺ อสํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐติ, มหากรุณาสมวาคตตฺวาตฺ สํสฺกฤตํ น กฺสปยติ ฯ สตฺวปริปาจนตฺวาทฺ อสํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐติ, พุทฺธธรฺมาภิลาษิตฺวาตฺ สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ ฯ พุทฺธลกฺษณปริปูรณตฺวาทฺ อสํสฺกฤเต น ปฺรติษฺฐติ, สรฺวชฺญชฺญานปริปูรณารฺถํ สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ ฯ อุปายกุศลตฺวาทฺ อสํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐติ, ปฺรชฺญาสุนิรีกฺษิตตฺวาตฺ สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ ฯ พุทฺธกฺเษตฺรปริศุทฺธฺยรฺถมฺ อสํสฺกฤเต น ปฺรติษฺฐติ, พุทฺธาธิษฺฐานตฺวาตฺ สํสฺกฤตํ น กฺสปยติ ฯ สตฺวารฺถานุภวนาทฺ อสํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐติ, ธรฺมารฺถสํทรฺศนาตฺ สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ ฯ กุศลมูลสมฺภารตฺวาทฺ อสํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐติ, กุศลมูลวาสนตฺวาตฺ สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ ฯ ปฺรณิธานปริปูรณารฺถมฺ อสํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐติ, อปฺรณิหิตตฺวาตฺ สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ ฯ อาศยปริศุทฺธตฺวาทฺ อสํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐติ, อธฺยาศยปริศุทฺธตฺวาตฺ สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ ฯ ปญฺจาภิชฺญาวิกฺรีฑิตตฺวาทฺ อสํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐติ, พุทฺธชฺญานษฑภิชฺญตฺวาตฺ สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ ฯ ปารมิตาสํภารปริปูรณารฺถมฺ อสํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐติ, อปริปูรฺณกาลตฺวาตฺ สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ ฯ ธรฺมธนสมุทานยนตฺวาทฺ อสํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐติ, ปฺราเทศิกธรฺมานรฺถิกตฺวาตฺ สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ ฯ สรฺวไภษชฺยสมุทานยนตฺวาทฺ อสํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐติ, ยถารฺหไภษชฺยปฺรโยชนาตฺ สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ ฯ ทฤฒปฺรติชฺญายา อสํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐติ, ปฺรติชฺโญตฺตารณตฺวาตฺ สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ ฯ ธรฺมไภษชฺยสมุทานยนตฺวาทฺ อสํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐติ, ยถาปีตฺวรธรฺมไภสชฺยปฺรโยชนาตฺ สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ ฯ สรฺวสตฺวเกฺลศวฺยาธิปริชฺญานาทฺ อสํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐติ, สรฺววฺยาธิศมนาตฺ สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ ฯ เอวํ หิ กุลปุตฺราะ โพธิสตฺวะ สํสฺกฤตํ น กฺษปยติ , อสํสฺกฤเต น ปฺรติติษฺฐติ ฯ อยมฺ อุจฺยเต กฺษยากฺษโย นาม โพธิสตฺวานํา วิโมกฺษะ ฯ ตตฺร ยุษฺมาภิะ สตฺปุรุษาะ โยคะ กรณียะ ฯ
๒๐ อถ ขลุ เต โพธิสตฺวา อิมํ นิรฺเทศํ ศฺรุตฺวา ตุษฺฏา อุทคฺรา อาตฺตมนสะ ปฺรมุทิตาะ ปฺรีติเสามนสฺยชาตา ภควตะ ปูชากรฺมเณ เตษํา จ โพธิสตฺวานามฺ อสฺย ธรฺมปรฺยายสฺย ปูชากรฺมเณ สรฺวมฺ อิมํ ตฺริสาหสฺรมหาสาหสฺรํ โลกธาตุํ สรฺวจูรฺณคนฺธธูปวฺยูไหะ ปุษฺไปศฺ จ ชานุมตฺรํ สมฺฉาทฺย ภควตศฺ จ ปรฺษนฺมณฺฑลมฺ อภิกีรฺติํ กฤตฺวา ภควตะ ปาเทา ศิโรภิรฺ วนฺทิตฺวา ภควนฺตํ ตฺริษฺปฺรทกฺษิณีกฤตฺโยทานมฺ อุทานยนฺต อิห พุทฺธกฺเษเตฺร ‘นฺตรฺหิตาสฺ เตน กฺษณลวมุหูรฺเตน ตตฺร สรฺวคนฺธสุคนฺเธ โลกธาเตา ปฺรตฺยุปสฺถิตาะ ๚
กฺษยากฺษโย นาม ธรฺมปฺราภฤตปริวรฺโต ทศมะ ๚
๑๑
๑ อถ ขลุ ภควานฺ วิมลกีรฺติํ ลิจฺฉวิมฺ เอตทฺ อโวจตฺ: ยทา ตฺวํ กุลปุตฺร ตถาคตสฺย ทรฺศนกาโม ภวสิ, ตทา กถํ ตฺวํ ตถาคตํ ปศฺยสิ ฯ
เอวมฺ อุกฺเต วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ ภควนฺตมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : ยทาหํ ภควนฺ ตถาคตสฺย ทรฺศนกาโม ภวามิ, ตทา ตถาคตมฺ อปศฺยนยา ปศฺยามิ ฯ ปูรฺวานฺตโต ‘ชาตมฺ อปรานฺตโต ‘สมฺกฺรานฺตํ ปฺรตฺยุตฺปนฺเน ‘ธฺวนฺยฺ อสํสฺถิตํ ปศฺยามิ ฯ ตตฺ กสฺย เหโตะ ฯ รูปตถตาสฺวภาวมฺ อรูปมฺ, เวทนาตถตาสฺวภาวมฺ อเวทนามฺ, สมฺชฺญาตถตาสฺวภาวมฺ อสมฺชฺญมฺ, สํสฺการตถตาสฺวภาวมฺ อสํสฺการมฺ, วิชฺญานตถตาสฺวภาวมฺ อวิชฺญานมฺ, จตุรฺธาตฺวสํปฺราปฺตมฺ อากาศธาตุสมมฺ, ษฑายตนานุตฺปนฺนํ จกฺษุะปถสมติกฺรานฺตํ โศฺรตฺรปถสมติกฺรานฺตํ ฆฺราณปถสมติกฺรานฺตํ ชิหฺวาปถสมติกฺรานฺตํ กายปถสมติกฺรานฺตํ มนะปถสมติกฺรานฺตมฺ, ไตฺรธาตุกาสํสฤษฺฏมฺ, ตฺริมลาปคตมฺ, ตฺริวิโมกฺษานุคตมฺ, ตฺริวิทฺยานุปฺราปฺตมฺ, อปฺราปฺตมฺ สํปฺราปฺตมฺ, สรฺวธรฺเมษฺวฺ อสณฺคโกฏีคตํ ภูตโกฏฺยโกฏิกมฺ, ตถตาปฺรติษฺฐิตํ ตทนฺโยนฺยวิสํยุกฺตมฺ, น เหตุชนิตํ น ปฺรตฺยยาธีนมฺ, น วิลกฺษณํ น สลกฺษณมฺ, ไนกลกฺสณํ น นานาลกฺษณมฺ ฯ
น ลกฺษฺยเต น สํลกฺษฺยเต น วิลกฺษฺยเต, นารฺวาณฺ น ปาเร น มธฺเย, เนห น ตตฺร, เนโต นานฺยตะ, น ชฺญานวิชฺเญโย น วิชฺญานปฺรติษฺฐิตะ, อตโม ‘ปฺรกาศะ, อนามานิมิตฺตมฺ, น ทุรฺลโภ น พลวานฺ, น เทศสฺโถ น ปฺรเทศสฺถะ, น ศุโภ นาศุภะ, น สํสฺกฤโต นาสํสฺกฤตะ ฯ
นาปิ เกนจิทฺ อรฺเถน วจนียะ, น ทานโต น มาตฺสรฺยตะ, น ศีลโต น เทาะศีลฺยตะ, น กฺษานฺติโต น วฺยาปาทตะ, น วีรฺยโต น เกาศีทฺยตะ, น ธฺยานโต น วิกฺเษปตะ, น ปฺรชฺญาโต น เทาะปฺรชฺญฺยตะ, น วจนีโย นาวจนียะ, น สตฺยโต น มฤษาตะ, น ไนรฺยาณิกโต นาไนรฺยาณิกตะ ฯ
น คมนีโย นาคมนียะ, สรฺวรุตวฺยาหารสมุจฺฉินฺนะ, น กฺเษตฺรภูโต นากฺเษตฺรภูตะ, น ทกฺษิณารฺโห น ทกฺษิณาโศธฺยิตา, อคฺราหฺยะ, อปรามฤษฺฏะ, อนิเกตะ, อสํสฺกฤตะ, สมฺขฺยาปคตะ, สมตยา สมะ, ธรฺมตยา ตุลฺยะ, อตุลฺยวีรฺยะ, ตุลนาสมติกฺรานฺตะ, น กฺรานฺโต น จากฺรานฺตะ, น สมติกฺรานฺตะ, น ทฤษฺฏศฺรุตปริชฺญาตะ, สรฺวคฺรนฺถิวิคตะ, สรฺววิชฺญชฺญานสมตาปฺราปฺตะ, สรฺวสตฺวสมะ, สรฺวธรฺมนิรฺวิเศษปฺราปฺตะ, สรฺวโต ‘นวทฺยะ, นิษฺกิมฺจนะ, นิษฺกษายะ, นิษฺกละ, นิรฺวิกลฺปะ, อกฤตะ, อชาตะ, อนุตฺปนฺนะ, อภูตะ, อสํภูตะ, น ภวิษฺยติ, นิรฺภยะ, นิษฺเกฺลศะ, นิะโศกะ, นิษฺปฺรีติกะ, นีรูรฺมิกะ, สรฺววฺยวหารนิรฺเทไศรฺ อวจนียะ ฯ
อีทฤโศ ภควนฺ ตถาคตสฺย กายะ, ส ตไถว ทฺรษฺฏวฺยะ ฯ ย เอวํ ปศฺยนฺติ, เต สมฺยกฺ ปศฺยนฺติ ฯ เย ตฺวฺ อนฺยถา ปศฺยนฺติ, เต มิถฺยา ปศฺยนฺติ ฯ
๒ อถายุษฺมาญฺ ศาริปุโตฺร ภควนฺตมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : กตมสฺมาทฺ ภควนฺ พุทฺธกฺเษตฺราจฺ จฺยุเตา วิมลกีรฺติะ กุลปุตฺร อิทํ พุทฺธกฺเษตฺรมฺ อาคตะ ฯ
ภควานฺ อาห : เอตมฺ เอว ตฺวํ ศาริปุตฺร สตฺปุรุษํ ปริปฤจฺฉ – กุตสฺ ตฺวํ จฺยุตฺเวโหปปนฺน อิติ ฯ
อถายุษฺมาญฺ ศาริปุโตฺร วิมลกีรฺติํ ลิจฺฉวิมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : กุตสฺ ตฺวํ กุลปุตฺร จฺยุตฺเวโหปปนฺนะ ฯ
วิมลกีรฺติรฺ อาห : ยะ สฺถวิเรน ธรฺมะ สากฺษาตฺกฤตะ, กจฺจิตฺ ตสฺย ธรฺมสฺย จฺยุติรฺ อุปปตฺติรฺ วา ฯ
อาห : น ตสฺย ธรฺมสฺย กาจิจฺ จฺยุติรฺ อุปปตฺติรฺ วา ฯ
อาห : เอวมฺ อจฺยุติกานามฺ อนุตฺปตฺติกานํา ภทนฺตศาริปุตฺร สรฺวธรฺมาณํา กุตสฺ ตไววํ ภวติ – กุตสฺ ตฺวํ วฺยุตฺเวโหปปนฺน อิติ ฯ ยํ ภทนฺตศาริปุตฺร นิรฺมิตํา สฺตฺริยํ ปุรุษํ วา ปฤจฺเฉะ – กุตสฺ ตฺวํ จฺยุตฺเวโหปปนฺน อิติ, ส กิํ วฺยากุรฺยาตฺ ฯ
อาห : น กุลปุตฺร นิรฺมิตสฺย จฺยุติรฺ โนปปตฺติะ, ส กิํ วฺยากริษฺยติ ฯ
อาห : นนุ ภทนฺตศาริปุตฺร นิรฺมิตสฺวภาวาะ สรฺวธรฺมาสฺ ตถาคเตน นิรฺทิษฺฏาะ ฯ
อาห : เอวมฺ เอตตฺ กุลปุตฺร ฯ
อาห : นิรฺมิตสฺวภาเวษุ ภทนฺตศาริปุตฺร สรฺวธรฺเมษุ – กุตสฺ ตฺวํ จฺยุตฺเวโหปปนฺน อิติ ฯ จฺยุติรฺ อิติ ภทนฺตศาริปุตฺร อภิสํสฺการกฺษณลกฺษณปทมฺ เอตตฺ ฯ อุปปตฺติรฺ อิตฺยฺ อภิสํสฺการปฺรพนฺธ เอษะ ฯ ตตฺร โพธิสตฺวศฺ จฺยวเต, น กุศลมูลาภิสํสฺการํ กฺษปยติ ฯ อุปปทฺยเต จ, น จากุศลํ ปฺรพธฺนาติ ฯ
๓ ตตฺร ภควานฺ อายุษฺมนฺตํ ศาริปุตฺรมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : อกฺโษภฺยสฺย ศาริปุตฺร ตถาคตสฺย สกาศาทฺ อาคต เอษ กุลปุโตฺร ‘ภิรตฺยา โลกธาโตะ ฯ
อาห : อาศฺจรฺยํ ภควนฺ ยทฺ เอษ สตฺปุรุษสฺ ตาวตฺปริศุทฺธาทฺ พุทฺธกฺเษตฺราทฺ อาคตฺเยไหวํ พหุโทษทุษฺเฏ พุทฺธกฺเษเตฺร ‘ภิรมเต ฯ
วิมลกีรฺติรฺ อาห : ตตฺ กิํ มนฺยเส ภทนฺตศาริปุตฺร อปิ นุ สูรฺยรศฺมโย ‘นฺธกาเรณ สารฺธํ รมนฺเต ฯ
อาห : โน หีทํ กุลปุตฺร, น ตโยรฺ โยโค ‘สฺติ ฯ สโหทฺคเต หิ สูรฺยมณฺฑเล สรฺวํ ตโม ‘ปยานฺติ ฯ
อาห : กิํ การณํ ปุนะ สูรฺโย ชมฺพูทฺวีป อุทยเต ฯ
อาห : ยาวทฺ เอวาวภาสกรณาย ตโม’ปฆาตาย จ ฯ
อาห : เอวมฺ เอว ศาริปุตฺร สมฺจินฺตฺย โพธิสตฺวา อปริศุทฺเธษุ พุทฺธกฺเษเตฺรษูปปทฺยนฺเต สตฺวานํา ปริโศธนาย ฯ น จ เกฺลไศะ สารฺธํ สํวสนฺติ, เกฺลศานฺธการํ จ วิธมนฺติ สรฺวสตฺวานามฺ ฯ
๔ อถ สา สรฺวา ปรฺษตฺ ปริตฤษิตาภูตฺ : ปศฺเยม วยํ ตามฺ อภิรติํ โลกธาตุํ ตมฺ จากฺโษภฺยํ ตถาคตํ ตําศฺ จ โพธิสตฺวําศฺ ตําศฺ จ มหาศฺราวกานฺ ฯ
อถ ภควําสฺ ตสฺยาะ สวสฺยาะ ปรฺษทศฺ เจตสา เจตะปริวิตรฺกมฺ อาชฺญาย วิมลกีรฺติํ ลิจฺฉวิมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : ทรฺศย กุลปุตฺร อสฺยาะ ปรฺษทสฺ ตามฺ อภิรติํ โลกธาตุํ ตํ จากฺโษภฺยํ ตถาคตมฺ ฯ ทฺรษฺฏุกาเมยํ ปรฺษตฺ ฯ
อถ วิมลกีรฺเตรฺ ลิจฺฉเวรฺ เอตทฺ อภวตฺ : ยนฺ นฺวฺ อหมฺ อิตศฺ จาสนานฺ โนตฺติษฺเฐยมฺ ฯ ตํา จาภิรติํ โลกธาตุมฺ อเนกโพธิสตฺวศตสหสฺรํา เทวนาคยกฺษคนฺธรฺวาสุราธฺยุษิตํา สจกฺรวาฑปริขํา สนทีตฑาโคตฺสสระสมุทฺรปริขํา สสุเมรุคิริกูฏปรฺวตํา สจนฺทฺรสูรฺยชฺโยติษํา สเทวนาคยกฺษคนฺธรฺวภวนํา สพฺรหฺมภวนปริษทฺยํา สคฺรามนครนิคมชนปทราษฺฏฺรมนุษฺยํา สสฺตฺรฺยาคารํา สโพธิสตฺวสศฺราวกปรฺษทมฺ, อกฺโษภฺยสฺย ตถาคตสฺย โพธิวฤกฺษมฺ, อกฺโษภฺยํ จ ตถาคตํ สาคโรปมายํา มหาปรฺษทิ นิษณฺณํ ธรฺมํ เทศยมานมฺ, อปิ ตานิ ปทฺมานิ ยานิ ทศสุ ทิกฺษุ พุทฺธกฤตฺยํ กุรฺวนฺติ สตฺวานามฺ, อปิ ตานิ ตฺรีณิ รตฺนมยานิ โสปานานิ ยานิ ชมฺพูทฺวีปมฺ อุปาทาย ตฺรยสฺตฺริํศทฺภวนมฺ อภฺยุทฺคตานิ ไยะ โสปาไนรฺ เทวาสฺ ตฺรยสฺตฺริํศโต ชมฺพูทฺวีปมฺ อวตรนฺตฺยฺ อกฺโษภฺยมฺ ตถาคตํ ทรฺศนาย วนฺทนาไย ปรฺยุปาสนาย ธรฺมศฺรวณาย ชามฺพูทฺวีปกาศฺ จ มนุษฺยาสฺ ตฺรยสฺตฺริํศทฺภวนมฺ อภิโรหนฺติ เทวําสฺ ตฺรยสฺตฺริํศโต ทรฺศนาย ฯ เอวมฺ อปฺรมาณคุณสมุทิตํา ตามฺ อภิรติํ โลกธาตุมฺ อปฺสฺกนฺธมฺ อุปาทาย ยาวทฺ อกนิษฺฐภวนํ ภารฺควจกฺรมฺ อิว ปริจฺฉิทฺย ทกฺษิเณน ปาณินา ปุษฺปทามมฺ อิวาทาเยมํา โลกธาตุํ ปฺรเวศเยยมฺ ฯ ปฺรเวศฺย จาสฺยาะ สรฺวสฺยาะ ปรฺษโท ทรฺศเยยมฺ ฯ
๕ อถ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิสฺ ตสฺยํา เวลายํา ตถารูปํ สมาธิํ สมาปนฺนะ, ตาทฤศํ จารฺทฺธฺยภิสํสฺการมฺ อภิสํสฺกฤตวานฺ ยสฺ ตมฺ อภิรติํ โลกธาตุํ ปริจฺฉิทฺย ทกฺษิเณน ปาณินา คฤหีตฺเวมํ สหํ โลกธาตุํ ปฺรเวศยติ สฺม ฯ
๖ ตตฺร เย ทิวฺยจกฺษุโษ ‘ภิชฺญาปฺรติลพฺธาะ ศฺราวกา โพธิสตฺวา เทวมนุษฺยาศฺ จ, เต มหานฺตมฺ อุตฺโกฺรศมฺ อุตฺโกฺรศนฺติ สฺม : กฺริยามเห ภควนฺ กฺริยามเห สุคต, ตฺราย จ ตถาคต อิติ ฯ
ตานฺ ภควานฺ วินยนารฺถมฺ เอวมฺ อาห : น มมาตฺร วฤษภิตา วิมลกีรฺตินา โพธิสตฺเวน กฺริยมาณานามฺ ฯ
ตตฺร เย ปุนรฺ อนฺเย เทวมนุษฺยาะ, เต น ชานนฺติ น ปศฺยนฺติ – กุโต วยํ กฺริยามห อิติ ฯ น หฺยฺ อภิรตฺยา โลกธาโตรฺ อิมํ สหํ โลกธาตุํ ปฺรเวศิตายา อูนตฺวํ น ปูรฺณตฺวมฺ อภูตฺ ฯ น จาสฺย โลกธาโตรฺ อุตฺปีโฑ น สํพาธหฺ ฯ นาปฺยฺ อภิรตฺยา โลกธาโตรฺ อูนภาวะ ฯ ยถา ปูรฺวํ ตถา ปศฺจาตฺ สมฺทฤศฺยเต ฯ
๗ อถ ภควาญฺ ศากฺยมุนิสฺ ตํา สรฺวํา ปรฺษทมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : ปศฺยต มารฺษาะ อภิรติํ โลกธาตุมฺ อกฺโษภฺยํ จ ตถาคตมฺ เอตําศฺ จ กฺเษตฺรวฺยูหาญฺ ศฺราวกวฺยูหานฺ โพธิสตฺววฺยูหําศฺ จ ฯ
ต อาหุะ : ปศฺยาโม ภควนฺ อิติ ฯ
อาห : อีทฤศํ มารฺษาะ พุทฺธกฺเษตฺรํ ปริคฺรหีตุกาเมน โพธิสตฺเวนากฺโษภฺยสฺย ตถาคตสฺย โพธิสตฺวจรฺยายามฺ อนุศิกฺษิตวฺยมฺ ฯ
อสฺมินฺ ปุนรฺ อภิรติโลกธาตุสมฺทรฺศนรฺทฺธิปฺราติหารฺเย ‘กฺโษภฺยสฺย จ ตถาคตสฺย สมฺทรฺศเน ‘สฺมินฺ สเห โลกธาเตา จตุรฺทศานามฺ อยุตานํา เทวมานุษิกายาะ ปฺรชายา อนุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา จิตฺตานฺยฺ อุตฺปนฺนานิ ฯ สรฺไวศฺ จาภิรตฺยํา โลกธาเตา ปฺรณิธานมฺ อุตฺปาทิตมฺ อุปปตฺตเย ฯ เต สรฺเว ภควตา วฺยากฤตา อภิรตฺยํา โลกธาตาวฺ อุปปตฺตเย ฯ อิติ หิ วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ ยาวานฺ อิห สเห โลกธาเตา สตฺวปริปากะ กรฺตวฺยสฺ ตํ สรฺวํ กฤตฺวา ปุนรฺ เอว ตามฺ อภิรติํ โลกธาตุํ ยถาสฺถาเน สฺถาปยามาส ฯ
๘ ตตฺร ภควานฺ อายุษฺมนฺตํ ศาริปุตฺรมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : ทฤษฺฏา เต ศาริปุตฺร อภิรติรฺ โลกธาตุะ ส จากฺโษภฺยสฺ ตถาคตะ ฯ
อาห : ทฤษฺฏา เม ภควนฺ ฯ สรฺวสตฺวานํา ตาทฤศา พุทฺธกฺเษตฺรคุนวฺยูหา ภวนฺตุ ฯ สรฺวสตฺวาศฺ เจทฤศฺยรฺทฺธฺยา สมนฺวาคตา ภวนฺตํา ยาทฤศฺยา วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิะ กุลปุตฺระ ฯ เอภิรฺ อปิ จ สุลพฺธา ลาภาะ, เย วยมฺ อีทฤศานฺ สตฺปุรุษานฺ ลภามเห ทรฺศนาย ฯ เตษามฺ อปิ สตฺวานํา สุลพฺธา ลาภา ภวิษฺยนฺติ, เย เอตรฺหิ ตถาคตสฺย ติษฺฐโต วา ปรินิรฺวฤตสฺย เวมํ ธรฺมปรฺยายมฺ อนฺตศะ โศฺรษฺยนฺติ ฯ กะ ปุนรฺ วาทะ, เย ศฺรุตฺวาธิโมกฺษฺยนฺเต ปฺรตฺเยษฺยนฺตฺยฺ อุทฺคฺรหีษฺยนฺติ ธารยิษฺยนฺติ วาจยิษฺยนฺติ ปรฺยวาปฺสฺยนฺตฺยฺ อธิโมกฺษฺยนฺติ ปฺรวรฺตยิษฺยนฺติ ปเรภฺยศฺ จ วิสฺตเรณ สํปฺรกาศยิษฺยนฺติ ภาวนาโยคมฺ อนุยุกฺตาศฺ จ ภวิษฺยนฺติ ฯ
๙ เต ธรฺมรตฺนนิธานปฺราปฺตา ภวิษฺยนฺติ, เยษามฺ อยํ ธรฺมปรฺยาโย หสฺตคโต ภวิษฺยติ ฯ ตถาคตสหายาสฺ เต ภวิษฺยนฺติ, ย อิมํ ธรฺมปรฺยายํ สฺวาธฺยาสฺยนฺเต ฯ ธรฺมสํรกฺษกาสฺ เต ภวิษฺยนฺติ, ย เอตทฺ ธรฺมาธิมุกฺตานามฺ อุปสฺถานปริจรฺยํา กริษฺยนฺติ ฯ คฤหคตสฺ เตษํา ตถาคโต ภวิษฺยติ, ย อิมํ ธรฺมปรฺยายํ สุลิขิตํ กฤตฺวา ธารยิษฺยนฺติ สตฺกริษฺยนฺติ ฯ สรฺวปุณฺยปริคฤหีตาสฺ เต ภวิษฺยนฺติ, ย อิมํ ธรฺมปรฺยายมฺ อนุโมทิษฺยนฺเต ฯ มหาธรฺมยชฺญํ เต ยชิษฺยนฺติ, ย อิโต ธรฺมปรฺยายทฺ อนฺตศศฺ จตุษฺปทิกามฺ อปิ คาถํา สํวรมฺ อปิ ปเรภฺโย วิสฺตเรณ เทศยิษฺยนฺติ ฯ ตทฺ เอว เตษํา ภควนฺ วฺยากรณํ เยษามฺ อิห ธรฺมปรฺยาเย กฺษานฺตี รุจิรฺ มติะ เปฺรกฺษา ทฤษฺฏิรฺ อธิมุกฺติรฺ มุกฺติศฺ จ ภวิษฺยติ ๚
อภิรติโลกธาตฺวานยนากฺโษภฺยตถาคตทรฺศนปริวรฺต เอกาทศะ ๚
๑๒
๑ อถ ขลุ ศโกฺร เทวานามฺ อินฺโทฺร ภควนฺตมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : พหูนิ เม ภควนฺ ตถาคตสฺยานฺติกานฺ มญฺชุศฺริยศฺ จ กุมารภูตสฺยานฺติกาทฺ ธรฺมปรฺยายศตสหสฺราณิ ศฺรุตานิ ฯ น จ เม ชาตฺวฺ เอวมฺ อจินฺตฺยวิโมกฺษวิกุรฺวิตธรฺมนยปฺรเวศศฺรุตปูรฺโว ยาทฤศ อิห ธรฺมปรฺยาเย นิรฺทิษฺฏะ ฯ
๒ นิะสํศยํ เต สตฺวา เอวํ ธรฺมภาชนา ภวิษฺยนฺติ, ย อิมํ ธรฺมปรฺยายมฺ อุทฺคฺรหีษฺยนฺติ ธารยิษฺยนฺติ วาจยิษฺยนฺติ ปรฺยวาปฺสฺยนฺติ ฯ กะ ปุนรฺ วาทะ, เย ภาวนาโยคมฺ อนุยุกฺตา ภวิษฺยนฺติ, ปิถิตาสฺ เตษํา สรฺวาปายาะ, อนาวฤตาสฺ เตษํา สรฺเว สุคติปถาะ, ทฤษฺฏาสฺ เต สรฺวพุทฺไธะ, นิหตาสฺ ไตะ สรฺวปรปฺรวาทินะ, ปราชิตาสฺ ไตะ สรฺวมาราะ, วิโศธิตาสฺ ไตรฺ โพธิมารฺคาะ, ปฺรติษฺฐิตาสฺ เต โพธิมณฺเฑ, ตถาคตคติสมวสรณาสฺ เต ภวิษฺยนฺติ ฯ
๓ ย อิมํ ธรฺมปรฺยายํ ธารยิษฺยนฺติ, อหมฺ อปิ ภควนฺ เตษํา กุลปุตฺราณามฺ อุปสฺถานปริจรฺยํา กริษฺยามิ สารฺธํ สรฺวปริวาเรณ ฯ ยตฺร จ คฺรามนครนิคมชนปทราษฺฏฺรราชธานีษฺวฺ อยํ ธรฺมปรฺยายะ ปฺรจริษฺยติ เทศยิษฺยติ สํปฺรกาศยิษฺยติ, ตตฺราหํ สปริวาโร ธรฺมศฺรวณาโยปสมฺกฺรามิษฺยามิ ฯ อปฺรสนฺนานํา จ กุลปุตฺราณํา ปฺรสาทมฺ อุตฺปาทยิษฺยามิ, ปฺรสนฺนานํา จ ธารฺมิกีํ รกฺษาวรณคุปฺติํ กริษฺยามิ ฯ
๔ เอวมฺ อุกฺเต ภควาญฺ ศกฺรํ เทวานามฺ อินฺทฺรมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : สาธุ สาธุ เทวานามฺ อินฺทฺร, สุภาษิตํ เต ‘นุโมทเต ตถาคตะ ฯ ยา เทวานามฺ อินฺทฺร อตีตานาคตปฺรตฺยุตฺปนฺนานํา พุทฺธานํา ภควตํา โพธิรฺ อิห ธรฺมปรฺยาย อุทฺทิษฺฏา ฯ ตสฺมาทฺ อิห เทเวนฺทฺร อตีตานาคตปฺรตฺยุตฺปนฺนาสฺ เตน กุลปุเตฺรณ วา กุลทุหิตฺรา วา พุทฺธา ภควนฺตะ ปูชิตา ภวิษฺยนฺติ, ย อิมํ ธรฺมปรฺยายมฺ อุทฺคฺรหีษฺยตฺยฺ อนฺตศะ ปุสฺตกลิขิตมฺ อปิ กริษฺยติ วาจยิษฺยติ ลิขิษฺยติ ปรฺยวาปฺสฺยติ ฯ
๕ ยศฺ จ ปุนรฺ เทเวนฺทฺร กุลปุโตฺร วา กุลทุหิตา เวมํ ตฺริสาหสฺรมหาสาหสฺรํ โลกธาตุํ ตถาคตปูรฺณํ ตทฺยถาปิ นาเมกฺษุวนํ วา นฑวนํ วา เวณุวนํ วา ติลวนํ ไววํ ศาลิวนํ วา ปฺรติปูรฺณํ กลฺปํ วา กลฺปาวเศษํ วา สตฺกุรฺยาทฺ คุรุกุรฺยานฺ มานเยตฺ ปูชเยตฺ ตําสฺ ตถาคตานฺ สรฺวปูชาภิะ สรฺวสุโขปธาไนะ, ปรินิรฺวฤตานํา จ เตษํา ตถาคตานามฺ เอไกกสฺย ตถาคตสฺย ปูชากรฺมณ เอกฆนสฺยาวิโกปิตสฺย ศรีรสฺย สรฺวรตฺนมยํ สฺตูปํ ปฺรติษฺฐาปเยจฺ จตุรฺมหาทฺวีปิกโลกธาตุปฺรมาณํ ยาวทฺ พฺรหฺมโลกมฺ อุจฺไจสฺตฺเวน ยษฺฏิจฺฉตฺรปตากาภิรฺ อุทฺวิทฺโธปโศภิตมฺ เอวํ สรฺวตถาคตานํา ปฺรตฺเยกํ สฺตูปํ การเยตฺ, ส จ ตตฺร กลฺปํ วา กลฺปาวเศษมฺ วา ปูชํา กุรฺยาตฺ สรฺวปุษฺไปะ สรฺวคนฺไธะ สรฺวธฺวชปตากาภิะ สรฺวตูรฺยตาฑาวจรสํปฺรวาทิเตน ปูชํา กุรฺยาตฺ, กิํ มนฺยเส เทวานามฺ อินฺทฺร อปิ นุ ส กุลปุโตฺร วา กุลทุหิตา วา ตโต นิทานํ พหุ ปุณฺยํ ปฺรสุนุยาตฺ ฯ
อาห : พหุ ภควนฺ พหุ สุคต, นาสฺย ปุณฺยสฺกนฺธสฺย ศกฺยะ ปรฺยนฺโต ‘ธิคนฺตุํ กลฺปโกฏีศตสหไสฺรรฺ อปิ ฯ
๖ ภควานฺ อาห : อาโรจยามิ เต เทวานามฺ อีนฺทฺร, ปฺรติเวทย ฯ อตะ ส กุลปุโตฺร วา กุลทุหิตา วา พหุตรํ ปุณฺยํ ปฺรสุนุยาตฺ, ย อิมมฺ อจินฺตฺยวิโมกฺษนิรฺเทศํ ธรฺมปรฺยายมฺ อุทฺคฤหฺณียาทฺ ธารเยทฺ วาจเยตฺ ปรฺยวาปฺนุยาตฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ ธรฺมนิรฺชาตา หิ เทเวนฺทฺร พุทฺธานํา ภควตํา โพธิะ, สา ธรฺเมไณว ศกฺยา ปูชยิตุมฺ, นามิเษณ ฯ ตทฺ อเนนาปิ เต เทเวนฺทฺร ปรฺยาเยไณวํ เวทิตวฺยมฺ ฯ
๗ ภูตปูรฺวํ เทวานามฺ อินฺทฺร อตีเต ‘ธฺวนฺยฺ อสมฺขฺเยเย กลฺเป ‘สมฺขฺเยยตเร วิปุเล ‘ปฺรมาเณ ‘จินฺตฺเย ยทฺ อาสีตฺ เตน กาเลน เตน สมเยน ไภษชฺยราโช นาม ตถาคโต ‘รฺหนฺ สมฺยกฺสํพุทฺโธ วิทฺยาจรณสํปนฺนะ สุคโต โลกวิทฺ อนุตฺตระ ปุรุษทมฺยสารถิะ ศาสฺตา เทวมนุษฺยาณํา พุทฺโธ ภควานฺ มหาวฺยูเห โลกธาเตา วิโศธเน กลฺเป ฯ ตสฺย ขลุ ปุนรฺ เทวานามฺ อินฺทฺร ไภษชฺยราชสฺย ตถาคตสฺยารฺหตะ สมฺยกฺสํพุทฺธสฺย วิํศติรฺ อนฺตรกลฺป อายุะปฺรมาณมฺ อภูตฺ ฯ ษฏฺตฺริํศจฺ จาสฺย โกฏีนิยุตานิ ศฺราวกาณํา สมฺโฆ ‘ภูตฺ ฯ ทฺวาทศโกฏฺโย โพธิสตฺวานํา สมฺโฆ ‘ภูตฺ ฯ เตน จ เทวานามฺ อินฺทฺร กาเลน เตน สมเยน รตฺนจฺฉโตฺร นาม ราชาภูจฺ จกฺรวรฺตี สปฺตรตฺนสมนฺวาคตศฺ จตุรฺทฺวีเปศฺวระ ฯ ปริปูรฺณํ จาสฺย ปุตฺรสหสฺรมฺ อภูจฺ ฉูราณํา วราณฺครูปิณํา ปรไสนฺยปฺรมรฺทกานามฺ ฯ
๘ เตน ขลุ ปุนะ สมเยน ราชฺญา รตฺนจฺฉเตฺรณ ส ภควานฺ ไภษชฺยราชสฺ ตถาคตะ ปญฺจานฺตรกลฺปานฺ สตฺกฤตะ สปริวาระ สรฺวสุโขปธาเนน ฯ อิติ หิ เทวานามฺ อินฺทฺร เตษํา ปญฺจานามฺ อนฺตรกลฺปานามฺ อตฺยเยน ส ราชา รตฺนจฺฉตฺรสฺ ตตฺ ปุตฺรสหสฺรมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : ยตฺ ขลุ มารฺษาะ ชานีต, กฤตา มยา ตถาคตสฺย ปูชา, ยูยมฺ อิทานีํ ตถาคตสฺย ปูชํา กุรุต ฯ อิติ หิ เทวานามฺ อินฺทฺร เต ราชกุมาราะ ปิตู ราชฺโญ รตฺนจฺฉตฺรสฺย – สาธฺวฺ อิติ ปฺรติศฺรุตฺย สรฺเว สหิตาะ สมรฺคา อปรานฺ ปญฺจานฺตรกลฺปําสฺ ตํ ภควนฺตํ ไภษชฺยราชํ ตถาคตํ สตฺกุรฺวนฺติ สรฺวสุโขปธาไนะ ฯ
๙ ตตศฺ ไจโก ราชกุมาระ โสมจฺฉโตฺร นาม ฯ ตสฺไยกากิโน รโหคตสฺไยตทฺ อภูตฺ : อสฺติ ตฺวฺ อสฺยาะ ปูชายา อนฺโยทารตา วิศิษฺฏตรา ปูเชติ ฯ
ตสฺยานฺตรีกฺษาทฺ เทวตา พุทฺธาธิษฺฐาเนไนวมฺ อาห : ธรฺมปูชา สตฺปุรุษ สรฺวปูชาภฺโย วิศิษฺยเต ฯ
ส เอวมฺ อาห : กตมา ปุนะ สา ธรฺมปูเชติ ฯ
เทวตาห : เอตมฺ เอว ตฺวํ สตฺปุรุษ ตถาคตํ ไภษชฺยราชมฺ อุปสมฺกฺรมฺย ปริปฤจฺฉ – กตมา สา ธรฺมปูเชติ ฯ ส เต ภควานฺ วฺยากริษฺยติ ฯ
อถ เทวานามฺ อินฺทฺร ส โสมจฺฉโตฺร ราชกุมาโร เยน ภควานฺ ไภษชฺยราชสฺ ตถาคโต ‘รฺหนฺ สมฺยกฺสมฺพุทฺธสฺ เตโนปสมฺกฺรามตฺ ฯ อุปสมฺกฺรมฺย ตสฺย ภควตะ ปาเทา ศิรสา วนฺทิตฺไวกานฺเต ‘สฺถาตฺ ฯ เอกานฺตสฺถิตศฺ จ โสมจฺฉโตฺร ราชกุมารสฺ ตํ ภควนฺตํ ไภษชฺยราชํ ตถาคตมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : ธรฺมปูชา ธรฺมปูเชติ ภควนฺ อุจฺยเต ฯ กตมา สา ธรฺมปูเชติ ฯ
๑๐ ส ภควานฺ อาห : ธรฺมปูชา กุลปุตฺร ยา ตถาคตภาษิตานํา สูตฺรานฺตานํา คมฺภีราณํา คมฺภีราวภาสานํา สรฺวโลกปฺรตฺยนีกานํา ทุรวคาหานํา ทุรฺทฤศานํา ทุรนุโพธานํา สุกฺษฺมาณํา นิปุณานํา นิรุปลมฺภานํา โพธิสตฺวปิฏกานฺตรฺคตานํา ธารณีสูตฺรานฺตราชมุทฺรามุทฺริตานามฺ อวิวรฺตจกฺรสูจกานํา ษฏฺปารมิตานิรฺชาตานํา สมฺคฤหีตคฺรหาณํา โพธิปกฺษฺยธรฺมานุคตานํา โพธฺยณฺคาหาราณํา สตฺวมหากรุณาวตาราณํา มหาไมตฺรีนิรฺเทศานํา มารทฤษฺฏิคตวิคตานํา ปฺรตีตฺยสมุตฺปาทนิรฺทิษฺฏานํา
๑๑ นิราตฺมนิะสตฺวนิรฺชีวนิษฺปุทฺคลานามฺ ศูนฺยตานิมิตฺตาปฺรณิหิตานภิสํสฺการาณํา โพธิมณฺฑาหารกาณํา ธรฺมจกฺรปฺรวรฺตกานํา เทวนาคยกฺษคนฺธรฺวสํสฺตุตปฺรศสฺตานํา สทฺธรฺมวํศานุปจฺเฉตฺตฤณํา ธรฺมคญฺชสมฺธารกาณํา ธรฺมาคฺรปูชาวตีรฺณานํา สรฺวารฺยชนปริคฤหีตานํา สรฺวโพธิสตฺวจรฺยาปฺรศาสกานํา ภูตารฺถธรฺมปฺรติสมฺจิตาวตาราณํา ธรฺโมทฺทานานิตฺยทุะขานาตฺมศานฺตนิรฺชาตานํา ทุะศีเลาโชฆฏฺฏกานํา สรฺวปรปฺรวาทิกุทฤษฺฏฺยุปลมฺภาภินิวิษฺฏตฺราสกราณํา สรฺวพุทฺธปฺรศสฺตานํา สํสารวิปกฺษาณํา นิรฺวาณสุขสมฺทรฺศกานามฺ ฯ เอวํรูปาณํา สูตฺรานฺตานํา ยา เทศนา สํปฺรกาศนา ธารณา ปฺรตฺยเวกฺษณา สทฺธรฺมสมฺคฺรหะ, อิยมฺ อุจฺยเต ธรฺมปูเชติ ฯ
๑๒ ปุนรฺ อปรํ กุลปุตฺร ธรฺมปูชา ยา ธารฺเมษุ ธรฺมนิธฺยปฺติะ, ธรฺมปฺรติปตฺติะ, ปฺรตีตฺยสมุตฺปาทานุโลมตา, สรฺวานฺตทฤษฺฏิวิคมะ, อชาตานุตฺปาทกฺษานฺติะ, ไนราตฺมฺยนิะสตฺวตาวตาระ, เหตุปฺรตฺยยาวิโรธะ, อวิคฺรหะ, อวิวาทะ, อมมตฺวมฺ, มมการวิคมะ, อรฺถปฺรติศรณตา น วฺยญฺชนปฺรติศรณตา, ชฺญานปฺรติศรณตา น วิชฺญานปฺรติศรณตา, นีตารฺถสูตฺรานฺตปฺรติศรณตา น เนยารฺถสํวฤตฺยภินิเวศะ, ธรฺมตาปฺรติศรณตา น ปุทฺคลทฤษฺฏฺยุปลมฺโภ น คฺราหฺยาภินิวิษฺฏตา, ยถาวทฺธรฺมานุคมะ, อนาลยปฺรเวศะ, อาลยสมุทฺฆาตะ, อวิทฺยาวฺยุปศโม ยาวชฺ ชรามรณโศกปริเทวทุะขเทารฺมนสฺโยปายาสวฺยุปศมะ ฯ เอวํ จ ทฺวาทศาณฺคํ ปฺรตีตฺยสมุตฺปาทมฺ อเวกฺษฺยเต, อกฺษยาภินิรฺหาเรณ จาภินิรฺหรติ, สตฺวาเวกฺษยา จ ทฤษฺฏินิรเปกฺษะ ฯ อิยมฺ อปิ กุลปุตฺร อุจฺยเต ‘นุตฺตรา ธรฺมปูเชติ ฯ
๑๓ อิติ หิ เทวานามฺ อินฺทฺร ส โสมจฺฉโตฺร ราชกุมารสฺ ตสฺย ภควโต ไภษชฺยราชสฺย ตถาคตยานฺติกาทฺ อิมํา ธรฺมปูชํา ศฺรุตฺวานุโลมิกีํ ธรฺมกฺษานฺติํ ปฺรติลภเต สฺม ฯ ยถาปฺราวฤไตศฺ จ วสฺตฺราภรไณสฺ ตํ ภควนฺตํ ฉาทยติ, เอวํ วาจมฺ อภาษตฺ : อหํ ภควนฺ อุตฺสเห ตถาคตสฺย สทฺธรฺมปริคฺรหาย สทฺธรฺมปูชากรณตาไย สทฺธรฺมํ ปริรกฺษิตุมฺ ฯ ตสฺย เม ภควําสฺ ตถาธิษฺฐานํ กโรตุ, ยถาหํ นิหตมารปฺรตฺยรฺถิโก ภควตะ สทฺธรฺมํ ปริคฤหฺณียามฺ ฯ
ตสฺย ส ตถาคโต ‘ธฺยาศยํ วิทิตฺวา วฺยากฤตวานฺ ปศฺจิเม กาเล สทฺธรฺมนครปาลรกฺษาไย ฯ
๑๔ ส ขลุ ปุนรฺ เทวานามฺ อินฺทฺร โสมจฺฉโตฺร ราชกุมารสฺ ตสฺย ตถาคตสฺย ติษฺฐต เอว ศฺรทฺธยาคาราทฺ อนคาริกํา ปฺรวฺรชิตะ สนฺนฺ อารพฺธวีรฺโย วิหรติ สฺม กุศเลษุ ธรฺเมษุ ฯ เตนารพฺธวีรฺเยณ กุศลธรฺมปฺรติษฺฐิเตน น จิราตฺ ปญฺจาภิชฺญา อุตฺปาทิตาะ ฯ คติมฺคตศฺ จ ธารณีนามฺ อภูทฺ อนาจฺเฉทฺยปฺรติภานะ ฯ ส ตสฺย ภควตะ ปรินิรฺวฤตสฺยาภิชฺญาธารณีพเลน ปริปูรฺณานฺ ทศานฺตรกลฺปําสฺ ตสฺย ภควโต ไภษชฺยราชสฺย ตถาคตสฺย ปฺรวฤตฺตํ ธรฺมจกฺรมฺ อนุวรฺตยติ สฺม ฯ เตน ขลุ ปุนรฺ เทวานามฺ อินฺทฺร โสมจฺฉเตฺรณ ภิกฺษุณา สทฺธรฺมปริคฺรหาภิยุกฺเตน ทศโกฏีศตานิ สตฺวานามฺ อไววรฺติกานิ กฤตานฺยฺ อภูวนฺนฺ อนุตฺตรายํา สมฺยกฺสํโพเธา, จตุรฺทศ จ ปฺราณินิยุตานิ ศฺราวกปฺรตฺเยกพุทฺธยานิกานิ, อปฺรมาณาศฺ จ สตฺวาะ สฺวรฺโคปคาะ กฤตาะ ฯ
๑๕ สฺยาตฺ ขลุ ปุนสฺ เต เทวานามฺ อินฺทฺร อนฺยะ ส เตน กาเลน เตน สมเยน รตฺนจฺฉโตฺร นาม ราชาภูจฺ จกฺรวรฺตี, น ขลุ ปุนสฺ เต เทวานามฺ อินฺทฺร เอวํ ทฺรษฺฏวฺยมฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ รตฺนารฺจิะ ส ตถาคตสฺ เตน กาเลน เตน สมเยน รตฺนจฺฉโตฺร นาม ราชาภูจฺ จกฺรวรฺตี ฯ ยตฺ ปุนสฺ ตทฺ ราชฺโญ รตฺนจฺฉตฺรสฺย ปุตฺรสหสฺรมฺ อภูตฺ ฯ อิเม เต ภาทฺรกลฺปิกา โพธิสตฺวา อภูวนฺ ฯ ยทฺ อิห ภทฺรกลฺเป ปริปูรฺณํ พุทฺธสหสฺรมฺ อุตฺปตฺสฺยเต ยตศฺ จตฺวาร อุตฺปนฺนาะ เศษา อุตฺปตฺสฺยนฺเต, กฺรกุจฺฉนฺทปฺรมุขา ยาวทฺ โรจปรฺยวสานาะ, โรโจ นาม ตถาคตะ ปศฺจิมโก ภวิษฺยติ ฯ
สฺยาตฺ ขลุ ปุนสฺ เต เทวานามฺ อินฺทฺร เอวมฺ อนฺยะ ส เตน กาเลน เตน สมเยน โสมจฺฉโตฺร นาม ราชกุมาโร ‘ภูทฺ เยน ตสฺย ภควโต ไภษชฺยราชสฺย ตถาคตสฺย สทฺธรฺมะ ปริคฤหีต อิติ ฯ น ขลุ ปุนสฺ ต เอวํ ทฺรษฺฏวฺยมฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ อหํ ส เตน กาเลน เตน สมเยน โสมจฺฉโตฺร นาม ราชกุมาโร ‘ภูวมฺ ฯ ตทฺ อเนนาปิ เต เทเวนฺทฺร ปรฺยาเยไนวํ เวทิตวฺยมฺ ฯ ยาวตฺยสฺ ตถาคตานํา ปูชาะ, ธรฺมปูชา ตาสามฺ อรฺคฺยาขฺยายเต, ชฺเยษฺฐา เศฺรษฺฐา วรา ปฺรวรา ปฺรณีโตตฺตรา นิรุตฺตราขฺยายต อิติ ฯ ตสฺมาทฺ อิห เทวานามฺ อินฺทฺร ธรฺมปูชยา มํา ปูชยต, มา อามิษปูชยา ฯ ธรฺมสตฺกาเรณ มํา สตฺกุรุต, มา อามิษสตฺกาเรณ ฯ
๑๖ ตตฺร ภควานฺ ไมเตฺรยํ โพธิสตฺวมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : อิมํา เต ‘หํ ไมเตฺรย อสมฺขฺเยยกลฺปโกฏีสมุทานีตามฺ อนุตฺตรํา สมฺยกฺสํโพธิมฺ อนุปรีนฺทามิ, ยเถม เอวํรูปา ธรฺมปรฺยายา ยุษฺมทธิษฺฐาเนน ปริคฺรเหณ ตถาคตสฺย ปรินิรฺวฤตสฺย ปศฺจิเม กาเล ปศฺจิเม สมเย ชมฺพูทฺวีเป ไวสฺตาริกา ภเวยุะ, นานฺตรฺธีเยรนฺ ฯ ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯ ภวิษฺยนฺติ ไมเตฺรย อนาคเต ‘ธฺวนิ กุลปุตฺราะ กุลทุหิตรศฺ จ เทวนาคยกฺษคนฺธรฺวาศฺ จาวโรปิตกุศลา อนุตฺตรํา สมฺยกฺสํโพธิํ สํปฺรสฺถิตาะ ฯ เต ‘ศฺรวณาทฺ อสฺย ธรฺมปรฺยายสฺย มา ปริหาสฺยนฺต อิติ ฯ อิมานฺ เอวํรูปานฺ สูตฺรานฺตาญฺ ศฺรุตฺวาตีว เปฺรม จ ปฺรสาทํ จ ปฺรติลปฺสฺยนฺเต, มูรฺธฺนา จ ปฺรติคฺรหีษฺยนฺติ ฯ เตษํา ตฺวํ ไมเตฺรย ตถารูปาณํา กุลปุตฺราณํา กุลทุหิตฤณํา จานุรกฺษายา อิมานฺ เอวํรูปานฺ สูตฺรานฺตําสฺ ตสฺมินฺ กาเล ไวสฺตาริกานฺ กุรฺยาะ ฯ
๑๗ ทฺเว อิเม ไมเตฺรย โพธิสตฺวานํา มุเทฺร ฯ กตเม ทฺเว ฯ วิจิตฺรปทวฺยญฺชนปฺรสาทมุทฺรา จ คมฺภีรธรฺมนยานุตฺตฺราสยถาภูตาวตารปฺรเวศมุทฺรา จ ฯ อิเม ไมเตฺรย โพธิสตฺวานํา ทฺเว มุเทฺร ฯ ตตฺร ไมเตฺรย เย โพธิสตฺวา วิจิตฺรปทวฺยญฺชนปฺรสาทคุรุกาะ, ต อาทิกรฺมิกา โพธิสตฺวา เยทิตวฺยาะ ฯ เย ปุนรฺ อิมํ ไมเตฺรย คมฺภีรํ สุตฺรานฺตมฺ อรูปเลปํ ยมกวฺยตฺยสฺตนิหารปทปุฏปฺรเภทํ ปฺรวรฺตยิษฺยนฺติ โศฺรษฺยนฺตฺยฺ อธิโมกฺษฺยนฺเต เวทยิษฺยนฺติ, อิเม โพธิสตฺวาศฺ จิรจริตพฺรหฺมจรฺยา เวทิตวฺยาะ ฯ
๑๘ ตตฺร ไมเตฺรย ทฺวาภฺยํา การณาภฺยามฺ อาทิกรฺมิกา โพธิสตฺวา อาตฺมานํ กฺษิณฺวนฺติ ฯ น จ คมฺภีเรษุ ธรฺเมษุ นิธฺยปฺติํ คจฺฉนฺติ ฯ กตมาภฺยํา ทฺวาภฺยามฺ ฯ อศฺรุตปูรฺวําศฺ จ คมฺภีรานฺ สูตฺรานฺตาญฺ ศฺรุตฺโวตฺตฺรสฺยนฺติ ฯ สํศยปฺราปฺตาศฺ จ ภวนฺติ, นานุโมทนฺเต ฯ อุตฺตริ จ ปฺรติกฺษิปนฺเต : ย เอเต ‘สฺมาภิะ ปูรฺวํ น ศฺรุตปูรฺวาะ กุต อิเม ‘ธุนาคตาะ ฯ เย จ เต กุลปุตฺรา คมฺภีรธรฺมสูตฺรานฺตธารกา คมฺภีรธรฺมภาชนา คมฺภีรธรฺมเทศยิตาระ, ตานฺ น เสวนฺเต น ภชนฺเต น ปรฺยุปาสนฺเต, อเคารวาศฺ จ เตษุ ภวนฺติ, อนฺตรานฺตรา จ เตษามฺ อวรฺณมฺ อปิ นิศฺจารยนฺติ ฯ อาภฺยํา ไมเตฺรย ทฺวาภฺยํา การณาภฺยามฺ อาทิกรฺมิกา โพธิสตฺวา อาตฺมานํ กฺษิณฺวนฺติ ฯ น จ คมฺภีเรษุ ธรฺเมษุ นิธฺยปฺติํ คจฺฉนฺติ ฯ
๑๙ ทฺวาภฺยํา ไมเตฺรย การณาภฺยํา คมฺภีราธิมุกฺติโก โพธิสตฺว อาตฺมานํ กฺษิโณติ ฯ น จานุตฺปตฺติเกษุ ธรฺเมษุ กฺษานฺติํ ปฺรติลภเต ฯ กตมาภฺยํา ทฺวาภฺยามฺ ฯ ตําศฺ จาทิกรฺมิกานฺ อจิรจริตานฺ โพธิสตฺวานฺ อวมนฺยเต ปริภวติ น คฺราหยติ น วิเวจยติ นานุศาสฺติ ฯ ตไยว จ คมฺภีราธิมุกฺตฺยา ศิกฺษายามฺ อเคารโว ภวติ ฯ โลกามิษทาเนน จ สตฺวานฺ อนุคฤหฺณาติ, น ธรฺมทาเนน ฯ อาภฺยํา ไมเตฺรย ทฺวาภฺยํา การณาภฺยํา คมฺภีราธิมุกฺติโก โพธิสตฺว อาตฺมานํ กฺษิโณติ ฯ น จ กฺษิปฺรมฺ อนุตฺปตฺติเกษุ ธรฺเมษุ กฺษานฺติํ ปฺรติลภเต ฯ
๒๐ เอวมฺ อุกฺเต ไมเตฺรโย โพธิสตฺโว ภควนฺตมฺ เอตทฺ อโวจตฺ : อาศฺจรฺยํ ภควนฺ ยาวตฺ สุภาษิตํ ภควตะ ฯ วยํ ภควนฺ เอตําศฺ จ โทษานฺ วิวรฺชยิษฺยามะ ฯ อิมํา จ ตถาคตสฺยาสมฺเขยกลฺปโกฏีนิยุตศตสหสฺรสมุทานีตามฺ อนุตฺตรํา สมฺยกฺสํโพธิํ ปริรกฺษิษฺยาโม ธารยิษฺยามะ ฯ เตษํา จานาคตานํา กุลปุตฺราณํา กุลทุหิตฤณํา ภาชนีภูตานามฺ อิมานฺ เอวํรูปานฺ สูตฺรานฺตานฺ หสฺตคตานฺ กริษฺยามะ ฯ สฺมฤติํ ไจษามฺ อุปสํหริษฺยาโม ยยา สฺมฤตฺเยมานฺ เอวํรูปานฺ สูตฺรานฺตานฺ โรจยิษฺยนฺตฺยฺ อุทฺคฺรหีษฺยนฺติ ปรฺยวาปฺสฺยนฺติ ธารยิษฺยนฺติ ปฺรวรฺตยิษฺยนฺติ ลิขิษฺยนฺติ ปเรษํา จ วิสฺตเรณ เทศยิษฺยนฺติ ฯ เตษํา จ วยํ ภควนฺ อุปสฺตมฺภํ กริษฺยามะ ฯ เย จ ขลุ ปุนรฺ ภควนฺ ตสฺมินฺ กาล อิมานฺ เอวํรูปานฺ สูตฺรานฺตานฺ โรจยิษฺยนฺติ ปฺรวรฺตยิษฺยนฺติ ฯ เวทิตวฺยมฺ เอตทฺ ภควนฺ ไมเตฺรยสฺย โพธิสตฺวสฺยาธิษฺฐานมฺ อิติ ฯ
อถ ภควานฺ ไมเตฺรยสฺย โพธิสตฺวสฺย สาธุการมฺ อทาตฺ : สาธุ สาธุ ไมเตฺรย, สุภาษิตา ต อิยํ วากฺ ฯ อนุโมทเต ตถาคโต ‘นุชานาติ จ สุภาษิตมฺ ฯ
๒๑ อถ เต โพธิสตฺวา เอกสฺวเรณ วาจมฺ อภาษนฺต : วยมฺ อปิ ภควนฺ ตถาคตสฺย ปรินิรฺวฤตสฺยานฺโยนฺเยภฺโย พุทฺธกฺเษเตฺรภฺย อาคตฺเยมํา ตถาคตพุทฺธโพธิํ ไวสฺตาริกีํ กริษฺยามะ ฯ เตษํา จ กุลปุตฺราณามฺ อาโรจยิษฺยามะ ฯ
๒๒ อถ จตฺวาโร มหาราชาโน ภควนฺตมฺ เอตทฺ อโวจนฺ : ยตฺร ยตฺร ภควนฺ คฺรามนครนิคมราษฺฏฺรราชธานีษฺวฺ อิม เอวํรูปา ธรฺมปรฺยายาะ ปฺรจริษฺยนฺติ เทศยิษฺยนฺติ ปฺรกาศยิษฺยนฺติ, ตตฺร ตตฺร วยํ ภควนฺ จตฺวาโร มหาราชาะ สพลาะ สวาหนาะ สปริวารา ธรฺมศฺรวณาโยปสมฺกฺรมิษฺยามะ ฯ ตสฺย จ ธรฺมภาณกสฺย สมนฺตโต โยชนศตํ รกฺษํา สํวิธาษฺยามะ, ยถา ตสฺย ธรฺมภาณกสฺย น กศฺจิทฺ อวตารเปฺรกฺษฺยฺ อวตารคเวษฺยฺ อวตารํ ลปฺสฺยเต ฯ
๒๓ ตตฺร ภควานฺ อายุษฺมนฺตมฺ อานนฺทมฺ อามนฺตฺรยเต สฺม : อุทฺคฤหาณ ตฺวมฺ อานนฺท อิมํ ธรฺมปรฺยายํ ธารย วาจย ปเรษํา จ วิสฺตเรณ สํปฺรกาศย ฯ
อาห : อุทฺคฤหีโต เม ภควนฺ อยํ ธรฺมปรฺยายะ ฯ กิํ ภควนฺ อสฺย ธรฺมปรฺยายสฺย นามเธยมฺ ฯ กถํ ไจนํ ธารยามิ ฯ
ภควานฺ อาห : ตสฺมาตฺ ตรฺหิ ตฺวมฺ อานท อิมํ ธรฺมปรฺยายํ วิมลกีรฺตินิรฺเทศํ ยมกปุฏวฺยตฺยสฺตนิหารมฺ อจินฺตฺยธรฺมวิโมกฺษปริวรฺตมฺ อิตฺยฺ อปิ ธารเยมํ ธรฺมปรฺยายมฺ ๚
อิทมฺ อโวจทฺ ภควานฺ ฯ อาตฺตมนา วิมลกีรฺติรฺ ลิจฺฉวิรฺ มญฺชุศฺรีศฺ จ กุมารภูต อายุษฺมําศฺ จานนฺทสฺ เต จ มหาศฺราวกาะ สา จ สรฺวาวตี ปรฺษตฺ สเทวมานุษาสุรคนฺธรฺวศฺ จ โลโก ภควโต ภาษิตมฺ อภฺยนนฺทนฺนฺ อิติ ๚
นิคมนปรีนฺทนาปริวรฺโต นาม ทฺวาทศะ ๚